ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 31- 12- 2023
Με τη Χάρη του Θεού φτάσαμε αισίως στην παραμονή της Πρωτοχρονιάς και στην τελευταία Κυριακή του χρόνου που φεύγει. Η σημερινή Κυριακή είναι η Κυριακή μετά την Χριστού Γέννηση, που όμως φέτος συμπίπτει να είναι και η Κυριακη προ των Φώτων. Επειδή είναι και η απόδοση της εορτής των Χριστουγένων όλη η ακολουθία του όρθρου και η Θεία Λειτουργία είναι αφιερωμένη στην Κυριακή μετά την Χριστού Γέννηση, πλην των αναγνωσμάτων, τόσο του αποστολικού, όσο και του ευαγγελικου, που αναφέρωνται στην Κυριακη προ των Φώτων. Η σημερινή Κυριακή, γίνεται το σκαλοπάτι που μας μεταφέρει νοερά από τη Βηθλεέμ στην έρημο του Ιορδάνου.
Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα από την αρχή του κατά Μάρκον ευαγγελίου μας παρουσιάζει τη ζωή και τη φωνή του «βοώντος εν τη ερήμω» Ιωάννου του βαπτιστού. Η φωνή αυτή προαναγγέλλει τον Μεσσία και το ευαγγέλιό του και γι’ αυτό η εμφάνιση αυτής της μορφής συνιστά κατά τον ευαγγελιστή, την «αρχήν του ευαγγελίου Ιησού Χριστού, υιού Θεού». Μας λέει ο ευαγγελιστής Μάρκος, ο Ιωάννης βρισκόταν στην έρημο, και κήρυττε βάπτισμα μετανοίας “εις άφεσιν αμαρτιών”, και όλοι προσέτρεχαν και βαπτίζονταν στον Ιορδάνη ποταμό, αφού πρώτα εξομολογούνταν τις αμαρτίες τους. Φορούσε ένδυμα από τρίχες καμήλας και ζώνη δερμάτινη γύρω από τη μέση του και τρεφόταν με μέλι άγριο και ακρίδες, δηλαδή βλαστάρια από τα άγρια δένδρα της ερήμου. Η αναμονή του Μεσσία την εποχή εκείνη ήταν κάτι το αναμενόμενο. Η φθορά και η ανηθικότητα κυριαρχούσε στην ζωή των ανθρώπων. Η εμφάνιση του Ιωάννου και το κήρυγμα του, που ήταν κήρυγμα μετανοίας, αποτελούσε δείχτη προς τον οποίο θα στρέφονταν οι άνθρωποι ώστε να προετοιμαστούν για τον ερχομό του Μεσσία ο οποίος θα έφερνε μια πραγματικά νέα εποχή για ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Ο Ιωάννης δεν επικεντρώνει τη διδασκαλία του ούτε στο βάπτισμα στον Ιορδάνη, ούτε στο δικό του πρόσωπο. Γνωρίζει πολύ καλά και βλέπει ως προφήτης τον Χριστό, που ως Υιός του Θεού είναι σαφώς ανώτερός του, που είναι εκείνος που θα φέρει στους ανθρώπους όχι απλά τη συγχώρεση, αλλά την Λύτρωση και την πνευματική αναγέννηση. Γι αυτό και κάνει σαφή διάκριση ανάμεσα στο δικό του βάπτισμα, που είναι στο νερό, και στο βάπτισμα του Χριστού που θα είναι εν Πνεύματι Αγίω. Το βάπτισμα του Ιωάννη, ήταν βάπτισμα μετανοίας, βάπτισμα αφέσεως αμαρτιών. Ήταν δηλαδή βάπτισμα εξαγνιστικό, καθαρισμού του ανθρώπου από τον ρύπο της αμαρτίας, και για τούτο προπαρασκευαστικό για το βάπτισμα της πνευματικής αναγεννήσεως με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Το βάπτισμα του Χριστού δεν καθαρίζει απλά τον άνθρωπο, αλλά τον μεταμορφώνει πνευματικά, τον κάνει και πάλι μέτοχο της κοινωνίας με το Θεό και κληρονόμο της ουρανίου Βασιλείας Του. Γι αυτό και μετά την Βάπτιση του Χριστού στον Ιορδάνη, η δράση του Ιωάννη του Προδρόμου θα ανασταλεί, μιας που πλέον ο σκοπός της παρουσίας του θα έχει εκπληρωθεί και η περίοδος της ετοιμασίας του ερχομού του Σωτήρος Χριστού θα έχει παρέλθει.
Για να γίνουμε μέτοχοι της χάριτος του Αγίου Πνεύματος, για να αναγεννηθούμε πνευματικά και να ζήσουμε τη χαρά της παλιγγενεσίας και της Αναστάσεως, είναι απαραίτητο και σημαντικό να διαβούμε από το στάδιο της πνευματικής προετοιμασίας. Χωρίς δηλαδή μετάνοια, χωρίς αλλαγή της στάσης μας απέναντι στο Θεό και προς τον πλησίον, δεν μπορούμε να καταστούμε δεκτικοί της Χάριτος του Θεού. Η Μετάνοια, η Εξομολόγηση, η κάθαρση της καρδιάς μας από εμπαθείς και πονηρούς λογισμούς, και κυρίως η απόφασή μας να ακολουθήσουμε τον ευθύ δρόμο της αγάπης του Θεού, είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την πνευματική μας αναγέννηση.
Και η μεγάλη ευεργεσία της αγάπης του Θεού δεν είναι άλλη από την ευκαιρία που μας προσφέρεται με την μετάνοια, να αρχίσουμε δηλαδή εκ νέου την πνευματική μας ζωή, να θέσουμε ένα νέο ξεκίνημα, άσχετα από το πόσο χρόνο χάσαμε από τη ζωή μας ζώντας στην αμαρτία. Ο Προφητικός λόγος «ετοιμάσατε την οδό Κυρίου ευθείας ποιείτε τας τρίβους αυτού». δηλαδή, ετοιμάστε τον δρόμο του Κυρίου, ισιώστε κάθε στροφή του, μας υποδεικνύει ότι αυτή η πορεία, αυτός ο δρόμος, με τον τόσο ωραίο προορισμό, στην αγκάλη της Βασιλείας των Ουρανών, χρειάζεται εμάς συνεργούς για να μείνει ανοικτός. Από τη μία ο καθένας μας μπορεί να προσπαθεί να καθαρίσει την ψυχή του από το κουβάρι των αμαρτιών του και να μετανοεί για τα λάθη του. Από την άλλη μπορούμε να βοηθούμε τους αδελφούς μας να βρίσκουν αυτό τον δεσποτικό δρόμο με το να γινόμαστε εμείς οδοδείκτες ακολουθώντας το παράδειγμα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, ο οποίος σ’ αυτή τη διακονία μας στο χώρο της Εκκλησίας θα είναι και πρότυπο καλώντας μας πάντοτε να τον μιμηθούμε και στην καθαρότητα και ασκητικότητα του βίου, αλλά και στην αγωνιστικότητα του κηρύγματος.
Η ελπίδα του κόσμου βρίσκεται στο μήνυμα του κηρύγματος του Ιωάννη, “μετανοείτε, καθαριστείτε πνευματικά, για να λάβετε από το Χριστό τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος, που φέρνει την αληθινή χαρά και πληρότητα στη ζωή σας”. Ας έχουμε λοιπόν τα ώτα της καρδιάς μας ανοιχτά και τις καρδιές μας έτοιμες και δεκτικές. Αμήν.
Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου
