«Εξήλθεν ο σπείρων του σπείραι τον σπόρον αυτού»
Πολλές φορές, ο Χριστός μίλησε με παραβολές προς τους μαθητές του και προς τον λαό ο οποίος τον ακολουθούσε, προκειμένου να διδάξει τις αλήθειες περί της Βασιλείας του Θεού. Οι παραβολές του Κυρίου μας είναι παρμένες από την καθημερινή ζωή των ανθρώπων της εποχής Του. Η σημερινή ευαγγελική περικοπή που ονομάζεται η παραβολή του Σπορέως διαβάζεται στις αρχές του Οκτωβρίου τότε που αρχίζει το κηρυκτικό και κατηχητικό έργο της Εκκλησίας.
Μας λέει για ένα γεωργό ο οποίος πήγε στο χωράφι του για να σπείρει τον σπόρο του, και άλλοι σπόροι έπεσαν στο δρόμο και καταπατήθηκαν από τους διαβάτες και τους κατέφαγαν τα πουλιά του ουρανού, άλλοι έπεσαν σε πετρώδες έδαφος και αφού φύτρωσαν, επειδή δεν είχαν υγρασία ξεράθηκαν, άλλοι πάλι έπεσαν σε σπόρους αγκαθιών και όταν βλάστησαν τους έπνιξαν τα αγκάθια, και άλλοι έπεσαν στην εύφορη γη, την αγαθή γη και έκαναν καρπό εκατό φορές περισσότερο.
Την ερμηνεία αυτής της παραβολής μας τη δίνει ο ίδιος ο Χριστός στη συνέχεια της περικοπής: Σπόρος μας λέει είναι ο λόγος του Θεού που σπείρεται στις καρδιές των ανθρώπων, άρα όπως καταλαβαίνουμε γεωργός είναι ο ίδιος ο Θεός και έδαφος το οποίο σπείρεται ο θείος λόγος είναι οι ψυχές των χριστιανών. Σε όλους σπείρεται ο λόγος του Θεού, δυστυχώς όμως λίγες ψυχές είναι έτοιμες να δεχθούν αυτό τον λόγο, κι αυτό διότι οι περισσότερες είναι σκληρές και ακανθώδεις. Παρομοιάζει στη συνέχεια ο Κύριος τα τέσσερα είδη γης με τις κατηγορίες των ακροατών, ανάλογα δηλαδή με την πνευματική κατάσταση που βρίσκεται ο κάθε ένας μας.
Στην πρώτη κατηγορία της πατημένης γης ανήκουν οι άνθρωποι εκείνοι οι αδιάφοροι. Μοιάζουν με το χώμα το οποίο πατήται καθημερινά και σκληραίνει και λόγω της σκληρότητας αυτής δεν μπορούν να δεχθούν μέσα τους τον σπόρο της αγάπης του Θεού και έτσι εύκολα διακρίνεται στο έδαφος και τα πουλιά του ουρανού μόλις τον δουν ορμούν να το φάνε. Έτσι είναι οι καρδιές των ανθρώπων αυτών, αδιαφορούν πλήρως, ακούνε μεν τον λόγο του Θεού, αλλά δεν τους αγγίζει, δεν περνάει μέσα τους κι αυτό γιατί τον ακούν επιφανειακά. Η καρδιά τους έχει γίνει σκληρή από την αμαρτία, ακατάλληλη για καλλιέργεια και καρποφορία.
Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν εκείνοι οι οποίοι ακούν μεν μετά χαράς το λόγο του Θεού, αλλά δυστυχώς με τον πρώτο πειρασμό, με την πρώτη δυσκολία λυγίζουν, και δυστυχώς πολλές φορές μεταβάλλεται η διάθεσή τους απέναντι στο Θεό και από ευσεβείς καταλήγουν να γίνονται ασεβείς ακόμη και άπιστοι, κι αυτό επειδή δεν έχουν ρίζα πνευματική και με τον πρώτο παραστράτημα μαραίνονται και ξηραίνονται.
Στη τρίτη κατηγορία στη γη την ακανθώδη διαφέρουν τα πράγματα. Οι άνθρωποι αυτής της κατηγορίας δεν είναι σαν τους ανθρώπους των δύο πρώτων κατηγοριών. Σ’ αυτή την περίπτωση ο σπόρος βλασταίνει, αλλά λίγο πριν την καρποφορία μαραίνεται, διότι συμπνίγονται τα βλαστάρια από τα αγκάθια. Κι αυτά τα αγκάθια δεν είναι άλλα από τις μέριμνες τις βιοτικές, απ’ τις πρόσκαιρες απολαύσεις του μάταιου αυτού κόσμου που λίγο έως πολύ ο κάθε ένας μας τις αναζητεί και επιθυμεί να τις γευθεί. Το άγχος που υπάρχει στους ανθρώπους της εποχής μας, η μεγάλη ταχύτητα με την οποία τα πάντα κυλούν στην καθημερινότητά μας, όλα αυτά είναι τα αγκάθια τα οποία διαφθείρουν την ψυχή και πνίγουν κάθε αγαθή διάθεση και προαίρεση για μια πνευματική ζωή.
Στη τελευταία κατηγορία, στην αγαθή γη ανήκουν οι χριστιανοί με την εύφορη ψυχή. Στις καρδιές αυτών των ανθρώπων δεν μπορεί να κάνει απολύτως τίποτα ο διάβολος, κι αυτό διότι μέσα τους κατοικεί ο ίδιος ο Θεός και αυτή την ευλογία την ξεχωριστή την απέκτησαν μετά από χρόνο, μετά από κόπο, μετά από δάκρυα μετανοίας και κυρίως μετά από υπομονή.
Η παραβολή τονίζει την ευθύνη των ανθρώπων που ακούν τον λόγο του Θεού, ώστε να τοποθετηθούν απέναντι σε αυτόν. Υπογραμμίζει την ποιότητα της γης που αντιπροσωπεύει ο καθένας από μας. Για να καταλάβουμε τι μας λέει ὁ Χριστός, πρέπει να νιώσουμε ότι ο λόγος Του απευθύνεται στον καθένα μας προσωπικά και ξεχωριστά. Κατακλυζόμαστε καθημερινά από εντυπώσεις, γεγονότα, ιδέες, ειδήσεις, με μια πρωτοφανή ταχύτητα και εναλλαγή, που όλο ακούμε και συνεχώς ξεχνάμε. Γι’ αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία να μην ακούμε απλά το λόγο τοῦ Θεού, ἀλλὰ να τὸν κατέχουμε, να τὸν κατανοούμε βαθύτερα καὶ να τὸν βιώνουμε όλο και περισσότερο. Για να γίνει, όμως, κάτι τέτοιο, απαιτείται ἡ κατάλληλη εσωτερική διάθεση, μια ανοιχτή και πρόθυμη καρδιά στο μήνυμα του λόγου τοῦ Θεοῦ, γιὰ να γινόμαστε δεκτικοί στην Χάρη Του.
Αν προσπαθήσει ο καθένας μας να κατατάξει τον εαυτό του σε κάποια απ’ τις κατηγορίες που μας ανέφερε ο Κύριος σήμερα, σίγουρα θα δυσκολευτεί να καταλάβει σε ποια ακριβώς ανήκει, κι αυτό επειδή άλλοτε βρισκόμαστε στη μια πνευματική κατάσταση και άλλοτε στην άλλη. Η ζωή είναι είναι ένας καθημερινός αγώνας χωρίς τέλος στον οποίο πρέπει να είμαστε όλοι οπλισμένοι με την αρετή της υπομονής.
Οι άγιοι Πατέρες της Ζ' Οικουμενικής συνόδου που τιμάμε σήμερα, ξεπέρασαν στην πνευματική τους ζωή όλα τα εμπόδια και αποδείχθηκαν «καλή γη», που έδωσε πολύ καρπό. Έκλεισαν μέσα στις καρδιές τους τον λόγο τοῦ Θεού και με πολλή υπομονή αγωνίσθηκαν ώστε αυτός να καρποφορήσει. Γι᾿ αὐτὸ και έλαμψαν με το άγιο παράδειγμά τους και την ομολογία της Ορθόδοξης πίστεως και έσωσαν την Εκκλησία από την τρομερή αίρεση της Εικονομαχίας.
Ας προσπαθήσουμε να καλλιεργήσουμε στην ψυχή μας το υπερπολύτιμο δώρο του Θεού την υπομονή ερευνώντας συγχρόνως σε βάθος μέσω των ιερών μυστηρίων ιδιεταίρως δε της Θείας Ευχαριστίας και της ιεράς εξομολογήσεως την καρδιά μας και ας κάνουμε τη ψυχή μας ένα έδαφος γόνιμο στο οποίο θα επιτρέψουμε να έρθει ο γεωργός δηλαδή ο Θεός να σπείρει μέσα μας τον θείο σπόρο του. Αμήν.
Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου
Καθηγουμένου Ιεράς Μονής Παμμεγίστων Ταξιαρχών
