ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Ε΄ ΛΟΥΚΑ
Η σημερινή ευαγγελική περικοπή μας περιγράφει δύο διαφορετικούς τύπους ανθρώπων. Ο ένας είναι πλούσιος του οποίου το όνομα δεν αναφέρεται. Τρέφεται με πολλά και ακριβά φαγητά ντύνεται με πολύ ακριβά ρούχα και γενικά ζει με όλες τις ανέσεις. Ο βασικός του προσανατολισμός ήταν πάντα συνδεδεμένος με τη γεύση της απόλαυσης των υλικών του αγαθών. Κέντρο του κόσμου είναι ο εαυτός του. Έχει σκληρή καρδιά και αδιαφορεί για τους φτωχούς τις χήρες και τα ορφανά. Νομίζει ότι τα πλούτη είναι μόνο για αυτόν και κλείνει τα μάτια του μπροστά στην ανθρώπινη δυστυχία. Δεν τον ενδιαφέρει ούτε ύπαρξη του Θεού αφού είχε θεοποιήσει τα υπάρχοντα του και πίστεψε ότι δεν του χρειάζεται κάτι άλλο στη ζωή του.
Το άλλο πρόσωπο τς παραβολής έχει όνομα. Λέγεται Λάζαρος και είναι πολύ φτωχός. Ζει κοντά στον πλούσιο και προσπαθεί να χορτάσει από τα αποφάγια του πλουσίου παρέα με τους σκύλους που γλύφουν τις πληγές που υπάρχουν στο άρρωστο κορμί του. Δεν παραπονιέται για τη δυστυχία του, δεν κακολογεί τον πλούσιο για την σκληρότητα που του δείχνει καθημερινά. Είναι ικανοποιημένος που μπορεί και κρατιέται στη ζωή έστω και με αυτά τα ελάχιστα. Κάποτε όμως πέθαναν κι οι δυο τους και τα πράγματα αντιστράφηκαν. Ο φτωχός Λάζαρος μεταφέρεται τιμητικά από τους αγγέλους στον παράδεισο, στην αγκαλιά του Αβραάμ. Ζει τώρα την αιώνια ευτυχία μαζί με τους εκλεκτούς του Θεού. Ο πλούσιος όμως υποφέρει πάρα πολύ. Δεν είναι στον παράδεισο και βλέπει διαρκώς την απέραντη ευτυχία αυτού που προκλητικά περιφρονούσε στην επίγεια ζωή του. Ζητάει από τον Αβραάμ να τον στείλει στο μέρος του για να δροσίσει λίγο τη γλώσσα του με το δάκτυλο του. Αυτό όμως είναι αδύνατο γιατί οι δίκαιοι δεν έχουν επικοινωνία με τους αμαρτωλούς, ούτε αιαθάνονται την επίγεια δυστυχία. Ο Αβραάμ υπενθυμίζει στον πλούσιο τις επίγειες απολαύσεις του και τις στερήσεις του Λαζάρου. Η κατάσταση άλλαξε οριστικά και δεν υπάρχει τώρα καμία δυνατότητα να διορθωθεί κάτι.
Για αυτό και εμείς αν θέλουμε να σωθούμε, ότι μπορέσουμε να κάνουμε σε αυτή τη ζωή. Δεν πρέπει να οδηγηθούμε όμως στο συμπέρασμα, ότι σκοπός αυτής της διηγήσεως είναι η καταδίκη του πλούτου. Ο Θεός μας χαρίζει πλουσιοπάροχα τα αγαθά Του για τις καθημερινές μας ανάγκες. Τα υλικά αγαθά που μας δίνει ο Θεός δεν είναι ποτέ δυνατόν να είναι κακά και επιζήμια. Ο άνθρωπος καλείται να κάνει σωστή διαχείρηση. Να μην είναι πλεονέκτης και να νομίζει ότι όλα είναι για αυτόν. Δεν είναι δυνατόν να υποδουλωθούμε στα πλούτη και να στηρίζουμε τις ελπίδες μας σε αυτά. Ο πλούσιος δεν καταδικάστηκε επειδή είχε πολλά αγαθά, αλλά γιατί έκανε κακή χρήση του πλούτου του. Από διαχειριστής των αγαθών που του εμπιστεύθηκε ο Θεός έγινε σφετεριστής, αφού τα χρησιμοποίησε μόνο για απόλαυση του εαυτού του. Καταδικάστηκε γιατί πάνω από όλα έβαλε τη λατρεία του "εγώ" του, γιατί ανύψωσε σε πρώτη αξία το άτομό του και αγνόησε προκλητικά το Θεό Πατέρα Του, τον συνάνθρωπο του και την πραγματική διάσταση της ύπαρξής του.
Η σκληρότητα λοιπόν καταδικάζεται. Η θεοποίηση του πλούτου και η αδιαφορία για την αιώνια ζωή. Εφόσον υπάρχει θάνατος δεν είναι δυνατόν ποτέ να γίνουμε κάτοχοι οριστικώς κάτοχοι οποιουδήποτε περιπουσιακού στοιχείου. Καλοί οικονόμοι και σωστοί διαχειριστές οφείλουμε να γίνουμε σε όσα μας εμπιστεύθηκε η πρόνοια του Θεού. Ο Θεός είναι γεμάτος από αγάπη και μακροθυμία απέναντι μας. Είναι ο πλάστης μας και ο Σωτήρας μας. Μας σώζει το άπειρο έλεος Του εφόσον είμαστε και εμείς ελεήμονες και ευσπλαχνικοί σε όσους έχουν την ανάγκη μας. Μην περιμένουμε το έλεος και την ευσπλαχνία του Θεού τη στιγμή που εμείς φανήκαμε σκληροί και απάνθρωποι στην επίγεια ζωή μας. Αφού δεν ελεήσαμε τον αδερφό μας που τον βλέπουμε καθημερινά, πως θα έχουμε την απαίτηση να μας ελεήσει ο Θεός που δεν τον βλέπουμε;
Τα αγαθά που μας δίνει ο Θεός στον κόσμο αυτό, είναι προσωρινά και έχουν σκοπό να καλύψουν τις βιοτικές μας ανάγκες. Στόχος μας πάντα είναι οι ουράνιοι θησαυροί, τα αιώνια αγαθά της Θείας Βασιλείας. Όποιος προσφέρει στον πάσχοντα συνάνθρωπο, προσφέρει στην πραγματικότητα στον ίδιο το Θεό. Από την παραβολή αυτή παίρνουμε όλοι ένα μεγάλο δίδαγμα, ότι ο τόπος της αιώνιας κατοικίας μας προσδιορίζεται από τις επίγειες επιλογές μας. Ότι κάνουμε θα το βρούμε μπροστά μας. Διότι ο καθένας μας προετοιμάζει την ψυχή του για τον αντίστοιχο τόπο.
Κι αυτό που έχει μεγάλη σημασία για όλους μας είναι ότι όταν οι άνθρωποι αμαυρώνουμε καθημερινά την ψυχή μας με τις απολαύσεις των αισθήσεων, την καθιστούμε ακατάλληλη για τις ανώτερες πνευματικές απολαύσεις του πνευματικού κόσμου. Πως να χωρέσει στον Παράδεισο η ψυχή μας, εάν εδώ στη γη ήταν απορροφημένη στην ύλη; Πως να δοκιμάσει τις απερίγραπτες ηδονές του Παραδείσου μια ψυχή που ξέρει μόνο τις απολαύσεις της σαρκός και έχει περιορίσει την ευτυχία της στα φαγητά, στα γλέντια και τα ρούχα; Πως να γευθεί τον Παράδεισο μία ψυχή σκληρόκαρδη και άπονη ανάμεσα στις εξαγιασμένες ψυχές τόσων ανθρώπων δοκιμασμένων απο τον πόνο και τις θλίψεις της ζωής; Η αιώνια λοιπόν ευτυχία μας ή η ατελεύτητη δυστυχία μας στην άλλη ζωή καθορίζονται από τη διαγωγή που δείχνουμε στην παρούσα ζωή.
Το τραγικό κατάντημα του πλουσίου αποτελεί ένα μήνυμα προς όλους όσους ζουν επιπόλαια, αδιαφορώντας για το αιώνιο μέλλον τους. Είναι καιρός λοιπόν να εργαστούμε για την αιώνια σωτρία μας. Μπορούμε να το κάνουμε, αρκεί να το θέλουμε.
Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου
Καθηγουμένου Ιεράς Μονής Παμμεγίστων Ταξιαρχών
