Κήρυγμα της Κυριακής Δ' Ματθαίου
“Κύριε, ουκ ειμί ικανός, ίνα μου υπό την στέγην εισέλθης”
Την ιδιαίτερη σημασία που έχει η προσωπική μας πίστη, όταν επικαλούμαστε τον Θεό, μας τονίζει η σημερινή περικοπή από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο.
Καθώς έμπαινε ο Χριστός στην Καπερναούμ, Τον πλησίασε ένας εκατόνταρχος, δηλαδή ένας αξιωματικός τοῦ Ρωμαϊκού στρατού λέγοντάς Του ότι ο δούλος του ήταν παράλυτος και ταλαιπωρούνταν άσχημα.
Ένας άλλος στη θέση του εκατόνταρχου θα άφηνε τον δούλο, νηστικό ίσως διψασμένο, για να πεθάνει πιο γρήγορα και να μην περνάει αυτό το μαρτύριο. Ή θα τον πετούσε κάπου μακριά από το σπίτι του, όπως ένα ετοιμοθάνατο ζώο. Άλλωστε οι Ρωμαίοι την εποχή εκείνη θεωρούσαν τους δούλους σαν ζώα, σαν αντικείμενα χωρίς καμία αξία. Δεν τους έδιναν καμία σημασία. Όμως η στάση του εκατόνταρχου της Καπερναούμ ήταν πολύ διαφορετική, απ’ αυτή που θα περίμενε κάποιος. Ο άνθρωπος αυτός είχε αγαθή καρδιά Έβλεπε τον δούλο του σαν άνθρωπο. Υπέφερε κι ο ίδιος μαζί του. Ζητούσε κι αυτός την θεραπεία του.
Ο Εκατόνταρχος λοιπόν πλησιάζει τον Κύριο με σεβασμό και τον παρακαλεί θερμά να θεραπεύσει έναν παράλυτο δούλο του, ο οποίος υποφέρει φοβερά. Δον προλαβαίνει όμως καλά - καλά να διατυπώσει το αίτημά του, και ὁ Κύριος του λέει. Εγώ ο ίδιος θα έλθω στο σπίτι σου και θα τον θεραπεύσω.
Τότε ο εκατόνταρχος απάντησε στον Χριστό. “Κύριε, ουκ ειμί ικανός, ίνα μου υπό την στέγην εισέλθης” “Κύριε, δεν είμαι άξιος για να έρθεις στο σπίτι μου. Πες μονάχα ένα λόγο, και θα θεραπευτεί. Θαύμασε ο Ιησούς την πίστη του εκατόνταρχου, και είπε “αληθινά, τόση πίστη δεν βρήκα σε κανένα Ισραηλίτη. Και είπε στον εκατόνταρχο: “πήγαινε, ας γίνει όπως πίστεψες”. Και την ίδια στιγμή ο υπηρέτης του εκατόνταρχου θεραπεύτηκε.
Δύο στοιχεία, ουσιαστικά για την πνευματική ζωή, διαθέτει ο εκατόνταρχος της σημερινής περικοπής. Την Ταπείνωση και την Πίστη. “Κύριε”, λέει, “δεν είμαι άξιος για να έρθεις στο σπίτι μου”. Δεν είμαι εγώ ικανός για να σε δεχτώ στην οικία μου, δεν διαθέτω ούτε αγιότητα ούτε καθαρότητα. . Απλά πες ένα λόγο, και ο δούλος μου θα θεραπευτεί. Παρόλο που είναι άνθρωπος υπεροχής, αξιωματικός δηλαδή , διακεκριμένος ανάμεσα στο ρωμαϊκό στράτευμα, ο εκατόνταρχος αναγνωρίζει ότι και ο ίδιος ενώπιον του Θεού είναι μικρός και ασήμαντος, ανάξιος, όπως ομολογεί, για να τον επισκεφθεί ο Υιός του Θεού.
Όχι μόνο δεν προσκαλεί τον Χριστό στο σπίτι του, όπως έκαναν πολλοί άλλοι σε παρόμοιες περιστάσεις, αλλά έχει την πίστη, την ακράδαντη βεβαιότητα
ότι αρκεί ένας μονάχα λόγος του Κυρίου, και ο υπηρέτης του θα γίνει καλά.
Αυτή η ταπείνωση και αυτή η πίστη πολλές φορές απουσιάζει από τους ανθρώπους που θεωρητικά βρίσκονται πιο κοντά στον Θεό. Ίσως επειδή θεωρούν τον εαυτό τους “περιούσιο λαό” του Θεού, και σαν τα κακομαθημένα παιδιά εκλαμβάνουν ως αυτονόητα κάποια πράγματα τα οποία ωστόσο δεν είναι και τόσο αυτονόητα. Το ότι βρισκόμαστε μέσα στην Εκκλησία, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είμαστε σεσωσμένοι, ούτε καθαροί, ούτε άγιοι. Δεν αρκεί κανείς να εισέλθει στο λουτρό για να καθαριστεί, αλλά είναι απαραίτητο να αναγνωρίσει ότι δεν είναι καθαρός και στη συνέχεια να λουστεί, επιμένοντας στα δύσκολα σημεία.
Και στο σημείο αυτό, της αυτογνωσίας και της ταπείνωσης, συχνά υστερούμε εμείς που βρισκόμαστε κάτω από την χάρη του Θεού, ενώ μερικές φορές, αυτοί που είναι μακριά διατηρούν έστω το δέος και τον σεβασμό απέναντι στην ιερότητα του μυστηρίου της Εκκλησίας. Και από τη στιγμή που υπάρχει έλλειμμα ταπεινώσεως, υπάρχει και έλλειμμα πίστεως. Γιατί χωρίς ταπείνωση, το κάθε αίτημά μας προς τον Θεό δεν αποτελεί ικεσία, αλλά απαίτηση, η οποία δεν στηρίζεται στην αγάπη του Θεού αλλά στην δική μας αυτοεκτίμηση και υπερηφάνεια. Τότε ακόμα και η προσευχή γίνεται υποκρισία και αιτία κατακρίσεως, σαν την προσευχή του Φαρισαίου.
Γι αυτό και ο Χριστός τονίζει σε όλους μας σήμερα, ότι δεν αρκεί να είναι κανείς υιός του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ, δηλαδή δεν αρκεί να είναι μέλος της Εκκλησίας, για να καθίσει ανάμεσα στους δοξασμένους της Βασιλείας του Θεού. Απαιτείται πίστη. Πίστη απλή, άδολη, ταπεινή, σαν του εκατόνταρχου της σημερινής διήγησης του ευαγγελιστή Ματθαίου. Μια πίστη η οποία, δυστυχώς, απουσιάζει στις μέρες μας, κι όμως αποτελεί το ζητούμενο της πνευματικής μας πορείας. Ζητούμε το θαύμα στη ζωή μας, και ξεχνάμε ότι αυτό επιτελείται σύμφωνα με το μέτρο της δικής μας πίστεως. Αντί, επομένως, να απελπιζόμαστε όταν νιώθουμε ότι ο Θεός δεν απαντά στις προσευχές μας, ας φροντίσουμε ώστε αυτές να γίνονται με ταπείνωση και με αληθινή πίστη απέναντι στον Θεό.
Ιδιαίτερα στην εποχή μας σήμερα που μαστίζεται από τόσα πάθη και ο εγωισμός και η υπερηφάνεια, αλλά πολλές φορές και η απιστία υπάρχουν κριμένα στις καρδιές των ανθρώπων, ο εκατόνταρχος της διήγησης μας, έρχεται να φωτίσει ένα άλλο δρόμο ζωής. Εκείνο που περνά μέσα από τη συναίσθηση της αναξιότητας μας και οδηγεί στην ταπείνωση για να επιζητούμε το έλεος και την ευσπλαχνία του Θεού Είναι ένας δρόμος, μέσα από τον οποίο προβάλλεται η πίστη, η οποία εκφράζεται ως απόλυτη εμπιστοσύνη στο Θεό, ο οποίος είναι η μόνη ελπίδα και σωτηρία μας.
Ο εκατόνταρχος για την αγάπη και την ταπεινοφροσύνη του, για την θερμή πίστη του προς τον Κύριο βραβεύτηκε. Έλαβε την θεραπεία του δούλου του και εγκωμιάστηκε από τον Κύριο. Πάνω απ’ όλα όμως έγινε και παραμένει αιώνιο παράδειγμα για όλους μας. Αμήν.
Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου
Καθηγουμένου Ιεράς Μονής Παμμεγίστων Ταξιαρχών
