ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Ε' ΜΑΤΘΑΙΟΥ
Την παλιά εποχή προσπαθώντας οι άνθρωποι να εξηγήσουν την ύπαρξη του κακού στον κόσμο, πίστευαν ότι υπάρχουν δύο παγκόσμιες αρχές, αντίθετες μεταξύ τους που μάχονται η μία την άλλη. Η αρχή του καλού και η αρχή του κακού .Στην χριστιανική πίστη αυτό δεν ισχύει. Η Εκκλησία μας διδάσκει πως υπάρχει μόνο μία αρχή, ο Τριαδικός Θεός που είναι πηγή του καλού. Το κακό δεν υφίσταται σαν οντότητα, αλλά σαν αποτέλεσμα της απομάκρυνσης από τον Θεό. Ο Θεός από πολλή αγάπη, δημιούργησε με τις άκτιστες ενέργειές του όλα όσα υπάρχουν, ορατά και αόρατα. Τα λογικά όντα, οι άνθρωποι και οι άγγελοι, πήραν από το Θεό τη δυνατότητα επιλογής, ώστε να τον πλησιάζουν παίρνοντας από αυτόν ζωή, αιωνιότητα και ευτυχία, ή να απομακρύνονται από κοντά του, οδηγούμενοι όμως στη δυστυχία, τη φθορά και το θάνατο. Την θριαμβευτική νίκη και την αδιαμφισβήτητη κυριαρχία του Θεού πάνω στίς αντίθεες δυνάμεις παρουσιάζει η σημερινή ευαγγελικὴ περικοπή μέσα απὸ το θαύμα του Χριστού στους δαιμονισμένους των Γεργεσηνών. Το περιστατικό αυτό αναδεικνύει την λυτρωτική δύναμη του Χριστού, που ελευθερώνει τον άνθρωπο από τις δαιμονικές δυνάμεις, οι οποίες τον βασανίζουν, τον ταλαιπωρούν και τον καταδυναστεύουν.
Πηγαίνοντας κάποτε ο Χριστός σε μια πόλη, που λεγόταν Γέργεσα, τον συνάντησαν δυο δαιμονιζόμενοι. Δυο δυστυχισμένοι άνθρωποι που κατέχονταν από πονηρά πνεύματα. Κατοικούσαν στα μνήματα, έξω από την πόλη. Ήταν ο φόβος και ο τρόμος της περιοχής. Κανένας δεν τολμούσε να περάσει από τον τόπο που έμεναν. Όταν αντιλαμβάνονται την παρουσία του Κυρίου, οι δαίμονες τους σπρώχνουν να συναντηθούν με τον Κύριο. Μόλις είδαν τον Χριστό, φώναξαν: “Τί έχεις μαζί μας, Ιησού, Υιέ του Θεού; ήρθες εδώ πρόωρα για να μας βασανίσεις;”. Ήταν τα δαιμόνια που μιλούσαν, και παρακαλούσαν τον Χριστό, αν τα διώξει, να τους επιτρέψει να πάνε στο κοπάδι των χοίρων που έβοσκε εκεί κοντά. “Πηγαίνετε”, τους λέει ο Ιησούς, και αμέσως άφησαν τους ανθρώπους και πήγαν στους χοίρους, και ολόκληρο το κοπάδι έπεσε στη θάλασσα και αφανίστηκε στα νερά. Τότε οι βοσκοί των χοίρων γύρισαν στην πόλη και διηγήθηκαν όσα είχαν συμβεί. Και σύσσωμος ο λαός βγήκε από την πόλη όχι για να υποδεχτεί τον Χριστό, αλλά για να Τον παρακαλέσει να φύγει από τα σύνορά τους, όπως και έγινε.
Η περικοπή αυτή περιέχει δύο παράδοξα και αλληλοσυγκρουόμενα γεγονότα. Από τη μία μεριά, οι δαίμονες αναγνωρίζουν την θεότητα του Ιησού Χριστού και Τον παρακαλούν να τους λυπηθεί, ενώ από την άλλη, οι κάτοικοι της πόλεως αρνούνται να Τον δεχτούν. Τα δαιμόνια δεν μπορούν να μην αναγνωρίσουν ότι μπροστά τους βρίσκεται ο Υιός και Λόγος του Θεού, γι αυτό και τρέμουν την δίκαια κρίση Του. Τον παρακαλούν να μην τα στείλει από τώρα στο αιώνιο σκοτάδι, αλλά να τους επιτρέψει να μπουν στην αγέλη των χοίρων. Από την άλλη μεριά, παρά την τόσο συγκλονιστική αποκάλυψη της θεότητας του Ιησού, παρά το θαύμα της θεραπείας των δύο δαιμονισμένων, ο λαός της πόλης αντί να δεχτεί τον Χριστό, όπως άλλοτε οι Σαμαρείτες, Του ζητάνε να εγκαταλείψει τα όρια της πόλης τους. Αντί να Του ζητήσουν να τους βοηθήσει θεραπεύοντας τους ασθενείς, όπως συνέβαινε σε κάθε τόπο από τον οποίο περνούσε, Του ζητάνε να φύγει χωρίς χρονοτριβή. Η στάση τους αυτή δεν μπορεί να ερμηνευτεί, παρά ως γεγονός πνευματικής τύφλωσης και αναλγησίας. Παρόλο που έχουν μπροστά τους το θαύμα, αδυνατούν να πιστέψουν στον Χριστό. Φαίνεται πως πιο πολύ τους ενόχλησε ο χαμός των χοίρων, των οποίον η εκτροφή απαγορευόταν από το Μωσαϊκό νόμο, αντί να τους συνετίσει και να τους οδηγήσει σε μετάνοια. Με τον τρόπο που συμπεριφέρονται αποδεικνύουν ότι μπορεί να μην διακατέχονται από δαιμόνια, αλλά είναι συντεταγμένοι με τα έργα του σκότους, είναι συμβιβασμένοι με την αμαρτία και την ανομία, και δεν επιθυμούν την πνευματική τους θεραπεία, ούτε να αλλάξουν τρόπο ζωής.
Με την πράξη τους αυτή δείχνουν την απιστία τους και την πλεονεξία τους. Λατρεύουν το χρήμα και όχι τον Δημιουργό της κτίσης και των κτισμάτων αυτής. Πολλοί άνθρωποι, παρόλο που νιώθουν κοντά τους την παρουσία του Χριστού, τον διώχνουν μακριά. Δεν τον θέλουν κοντά τους, μέσα τους. Προτιμούν τα υλικά αγαθά, παρά τα πνευματικά. Οι δύο δαιμονιζόμενοι του ευαγγελίου, απαλλάγηκαν από τα δαιμόνια, αλλά οι άλλοι, οι υγιείς, έβαλαν μέσα τους το δαιμόνιο του συμφέροντος, του χρήματος και των υλικών αγαθών. Ας αποφύγουμε το παράδειγμα των Γεργεσηνών, οι οποίοι αρνήθηκαν το πρότυπο του Χριστού και τον εξόρισαν από τη ζωή τους. Αυτή η εξορία του Χριστού από τη ζωή των ανθρώπων είναι η αιτία και ουσία του δράματος της σημερινής ανθρωπότητας, που υποφέρει από την έλλειψη αγάπης, ειρήνης και ανθρωπιάς. Μιας ανθρωπότητας, η οποία έδιωξε τον Χριστό από τους κόλπους της και υποφέρει από την έλλειψη αυτή. Μόνο αν οι άνθρωποι, ανοίξουν την καρδιά τους και βάλουν μέσα τον Χριστό και την Αγάπη Του, τότε θα πάει μπροστά η ανθρωπότητα και θα ανατείλουν καλύτερες μέρες για όλους. Αμήν.
Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου
Καθηγουμένου Ιεράς Μονής Παμμεγίστων Ταξιαρχών
