ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΒ' ΛΟΥΚΑ
Πολύ διδακτική, η σημερινή ευαγγελική περικοπή με το θαύμα της θεραπείας των δέκα λεπρών. Φανερώνει πως ο Θεός συμπεριφέρεται στους ανθρώπους και πως οι άνθρωποι στο Θεό.
Στην σημερινή ευαγγελική περικοπή, ο Κύριος πηγαίνοντας στα Ιεροσόλυμα καθώς περνούσε έξω από κάποιο χωριό, συνάντησε σε μια ερημική περιοχή δέκα λεπρούς ανθρώπους και αυτοί στάθηκαν από μακριά και του φώναζαν δυνατά να τους ελεήσει. Και ο καρδιογνώστης Κύριος, βλέποντας την δυστυχία των δέκα αυτών ανθρώπων, τους λέγει: «πηγαίνετε να σας εξετάσουν οι Ιερείς», και καθώς πήγαιναν να συναντήσουν τους ιερείς, καθαρίστηκαν από την φοβερή αρρώστια της λέπρας.
Το μέγεθος της ευεργεσίας που πρόσφερε σε αυτούς τους ανθρώπους ο Χριστός ήταν πολύ μεγάλο γιατί δεν ήταν μόνο η σωματική ίαση, αλλά και η κοινωνική επανένταξη των ασθενών στον οικογενειακό τους περίγυρο, και κατά συνέπεια η ψυχική τους ηρεμία
Επειδή η λέπρα ήταν μεταδοτική ασθένεια, οι ασθενείς έπρεπε να απομονωθούν από τους οικείους τους. Οι άνθρωποι αυτοί ένοιωθαν πως, ενώ φαινομενικά ήταν ζωντανοί, στην πραγματικότητα είχαν στερηθεί τη ζωή στην πληρότητα της, ήταν ζωντανοί νεκροί. Η ζωή τους δεν εμπεριείχε καμιά από τις χαρές της ζωής των άλλων ανθρώπων. Ζούσαν στη δική τους κοινότητα, ενωμένοι, χωρίς να τους χωρίζουν οι ιδεολογίες τους, το μορφωτικό τους επίπεδο, η κοινωνική τους τάξη, ακόμη και η θρησκεία τους, και τους ένωνε η ασθένεια τους. Γιατί ο άνθρωπος μπροστά στην ασθένεια είναι ο ίδιος, ο ένας με τον άλλον. Βίωναν την τραγικότητα του αργού θανάτου. Γι' αυτό συμβίωνε ο Σαμαρείτης, με τον Ιουδαίο Σε κανονικές συνθήκες ήταν αδιανόητη αυτή η συμβίωση γιατί Ιουδαίοι και Σαμαρείτες επειδή ήταν θανάσιμοι εχθροί.
Ο Κύριος μας, αναγνωρίζοντας την τραγική κατάσταση των ανθρώπων αυτών, χωρίς να κάνει διακρίσεις, χωρίς να δοκιμάσει την πίστη τους, χωρίς καν να τους αγγίξει, αλλά από μακριά, τους στέλνει στους ιερείς για να πιστοποιήσουν την ίαση τους. Εκείνη την εποχή οι ιερείς έδιναν το πιστοποιητικό υγείας των ανθρώπων. Και αυτοί τότε γεμάτοι πίστη και πεποίθηση υπακούσουν με ταπείνωση στο λόγο του Κυρίου και πηγαίνουν προς τους ιερείς.
Στο δρόμο καθαρίζονται από τη λέπρα, γίνονται εντελώς καλά. Και τότε οι εννέα από αυτούς που ήταν και Ιουδαίοι οι οποίοι γνώριζαν καλά τις ευεργεσίες του Θεού προς τον περιούσιο λαό Του, αντί να γυρίσουν και να ευχαριστήσουν και να αναγνωρίσουν τη Θεότητα του Ιησού, δεν το έκαναν. Μόλις θεραπεύθηκαν ξέχασαν την ταπείνωσή τους και γύρισαν αμσως στην παλιά τους ζωή, στο βόλεμα τους, στην οικογένεια τους, και σε ότι έκαναν και πριν να αρρωστήσουν.
Γύρισε όμως ο Σαμαρείτης, το μίασμα της θρησκείας κατά τους Ιουδαίους. Και εδώ εκφράζεται το παράπονο του Θεού: "Ουχί οι δέκα εκαθαρίσθησαν; Οι δε εννέα που;" δηλαδή «μα, δέκα καθαρίστηκαν από την ασθένεια, οι άλλοι εννέα πού είναι; Κανένας τους δεν βρέθηκε να γυρίσει να δοξάσει τον Θεό, παρά μόνο τούτος εδώ ο αλλοεθνής;». Και ο Μέγας Ιατρός της ψυχής και του σώματος λέγει στον ευγνώμονα εκείνο Σαμαρείτη: «Σήκω και πήγαινε στο καλό, η πίστη σου σε έσωσε».
Η Θεία Χάρις, «η πάντοτε τα ασθενή θεραπεύουσα και τα ελλείποντα αναπληρούσα», ενεργεί και βοηθά και κινεί σε μετάνοια και πίστη τον καλοπροαίρετο άνθρωπο. Εκείνον που θέλει να σωθεί, αλλά δεν έχει την δύναμη να κινηθεί, προς αναζήτηση και εύρεση της σωτηρίας, η Θεία Χάρις ενισχύει την ασθενή θέλησή του, ενεργεί και συντρέχει στην σωτηρία του, την ψυχική και σωματική.
Η ευγνωμοσύνη είναι αρετή, είναι ένδειξη ευγενικής και αγαθής καρδιάς και η οποία εκδηλώνεται με λόγους και έργα. Ο ευγνώμων άνθρωπος έχει ευγνώμονα αισθήματα, αγαπά τον ευεργέτη του και ανταποδίδει το καλό, το αγαθό και μάλιστα παροτρύνει με την εκδήλωση της ευγνωμοσύνης του και τους αγαθούς ανθρώπους να πράττουν το αυτό, το αυτονόητο.
Οι εννέα Ιουδαίοι, αυτοί που δεν επέστρεψαν πίσω να πουν ένα «ευχαριστώ» για όσα έκανε σ’ αυτούς ο Κύριος, φάνηκαν αχάριστοι και αγνώμονες και έφυγαν. Η αχαριστία, η έλλειψη ευγνωμοσύνης είναι ζωγραφισμένη στις σκληρές και αμετανόητες ψυχές των εννέα αυτών ανθρώπων, γι' αυτό και ο Κύριος στην σημερινή ευαγγελική περικοπή καταδικάζει την αχαριστία και επαινεί την φιλοτιμία εκείνου του ανθρώπου που ευγνωμονεί τον ευεργέτη του. Ο αχάριστος καταπατεί τον ηθικό νόμο και εμπαίζει τα ιερότερα των ανθρώπων αισθήματα· ο αχάριστος χωρίς καμία ντροπή μπορεί να προδώσει και αυτόν ακόμη τον ευεργέτη του, προκειμένου να κερδίσει τον σκοπό του. Ο αχάριστος είναι χειρότερος, είναι σκληρότερος και επιθετικότερος και από αυτά τα ζώα, τα οποία πολλές φορές αναγνωρίζουν την ευεργεσία που τους γίνεται από τους κυρίους τους,.
Για μας τους χριστιανούς οι εύκαιρες για να μιμηθούμε τον ευγνώμονα λεπρό δεν λείπουν ποτέ. Καθημερινά νέες δωρεές του Θεού προστίθενται στη ζωή μας. Μερικές είναι τόσο συχνές, ώστε να τις θεωρούμε αυτονόητες, όπως για παράδειγμα η καθημερινή μας υγεία, το καθημερινό μας ψωμί, η οικογενειακή μας γαλήνη και άλλα πολλά. Αν τις σκεπτόμαστε πιο συχνά και σοβαρά, τόσο αυτές όσο και τις άλλες, τότε σίγουρα με θερμή ευγνωμοσύνη θα δοξολογήσουμε τον Θεό.
Επίσης, η ευγνωμοσύνη δεν είναι μόνο καθήκον και χρέος του κάθε χριστιανού, είναι μια δύναμη που ελκύει νέα χάρη και ευλογία του Θεού: «Αναστάς πορεύου, Η πίστις σου σέσωκε σε», απάντησε ο Κύριος στον ευγνώμονα λεπρό, θέλοντας να δείξει με αυτό ότι, βραβεύοντας τη συμπεριφορά του, του χάρισε ένα μεγαλύτερο δώρο, τη λύτρωση, τη σωτηρία δηλαδή ολόκληρου του εαυτού του. Τις υλικές ευεργεσίες Του ο Θεός, επειδή είναι εύσπλαχνος, τις προσφέρει και σε ”πονηρούς”. και σε “αγαθούς”. Τις βαθύτερες όμως, τις εσωτερικές και πνευματικές που έχουν αιώνια αξία, τις κρατάει μόνο για τις ευγνώμονες ψυχές.
Ας έχουμε λοιπόν απέραντη και ολόθερμη ευγνωμοσύνη προς το Θεό και να τον ευχαριστούμε και δοξολογούμε για καθετί που μας προσφέρει υλικό και πνευματικό. Αμήν.
Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου
Καθηγουμένου Ιεράς Μονής Παμμεγίστων Ταξιαρχών
