ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΓ' ΜΑΤΘΑΙΟΥ
O Κύριός μας ζούσε κοντά στη φύση και συναναστρεφόταν με ανθρώπους τῆς γεωργίας και της αλιείας. Γι᾽ αυτό και οι περισσότερες παραβολές Του είναι εικόνες παρμένες από τη φύση. Στη σημερινή Ευαγγελική περικοπή ο Κύριός μας παρομοιάζει τη Βασιλεία του Θεού με αμπελώνα, τον οποίο ο οικοδεσπότης εμπιστεύεται σε άξιους γεωργούς για να τον καλλιεργήσουν. Όταν όμως ήρθε ο καιρός της συγκομιδής οι γεωργοί εκείνοι όχι μόνο δεν απέδωσαν τους καρπούς, αλλά έδιωξαν κακήν κακώς τους δούλους που έστειλε ο κύριος του αμπελώνα για να συλλέξουν τη σοδειά. Και όταν τελικά έστειλε τον ίδιο του το γιο, οι γεωργοί εκείνοι τον σκότωσαν, θέλοντας να σφετεριστούν την περιουσία του κυρίου τους. Στη συνέχεια ο Χριστός ρωτάει τους Γραμματείς και τους Φαρισαίους τί θα πρέπει να πράξει ο οικοδεσπότης της παραβολής, κι εκείνοι αποκρίνονται ότι θα πρέπει να τους τιμωρήσει με θάνατο και να δώσει τον αμπελώνα σε άλλους γεωργούς. Και ο Ιησούς, επισφραγίζοντας την κρίση τους, επιβεβαιώνει ότι ο Θεός θα εμπιστευτεί τη Βασιλεία Του σε εκείνο το έθνος που θα εργάζεται τις εντολές του Θεού και θα αποδίδει τους καρπούς των έργων του.
Με την παραβολή αυτή ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός θέλει να τονίσει καταρχάς ότι το «έθνος άγιον» ή αλλιώς ο «λαός του Θεού» δεν είναι απλά εκείνοι οι άνθρωποι που διάλεξε ή διαλέγει ο Θεός, αλλά εκείνοι που εργάζονται τίμια τη διδασκαλία και τις εντολές που τους εμπιστεύεται. Στην Παλαιά Διαθήκη ο Θεός επέλεξε τον λαό του Ισραήλ να Τον υπηρετήσει, οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι όμως καλλιέργησαν στο λαό την πεποίθηση ότι η Βασιλεία του Θεού τούς ανήκει δικαιωματικά, επειδή απλά ήταν απόγονοι των Πατριαρχών, του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ. Αυτή τους η αλαζονεία τούς οδήγησε διαχρονικά όχι μόνο να μην υπακούσουν στους απεσταλμένους του Θεού, τους Προφήτες, τους Κριτές και τους Δίκαιους της Παλαιάς Διαθήκης, αλλά και να τους εξορίσουν και θανατώσουν. Και βέβαια, όταν ο Θεός απέστειλε τον Υιό αυτού, του επεφύλαξαν το Πάθος και τον σταυρικό θάνατο.
Εγκληματική συμπεριφορά καταλογίζει ο Ιησούς στους «γεωργούς» και κατ’ επέκταση στους θρησκευτικούς άρχοντες των ιουδαίων. Αυτοί όχι μόνο δεν εφάρμοσαν το νόμο του Θεού αλλά και θανάτωσαν τους απεσταλμένους του. Ενώ ο Θεός θέλει να σώσει το λαό του, ο ίδιος ο λαός προβάλλει συνεχή άρνηση, με αποτέλεσμα να απευθυνθεί πλέον στα έθνη. Αυτά τα έθνη στο τέλος θα αποτελέσουν ένα λαό, το Χριστιανικό. Αλλά και οι χριστιανοί δε θα πρέπει να θεωρούμε σαν δεδομένη τη σωτηρία, αν δεν παρουσιάσουμε τα ανάλογα έργα. Διαφορετικά θα ισχύσει και για μας η σημερινή προειδοποίηση του Κυρίου ότι θα μας αφαιρέσει το προνόμιο να είμαστε λαός της βασιλείας του και θα το δώσει σε άλλους που θα παράγουν τους καρπούς της Βασιλείας. Όπως θα τονίσει σε άλλη περίπτωση «Στη βασιλεία του Θεού δε θα μπει όποιος μου λέει, «Κύριε, Κύριε», αλλά όποιος κάνει το θέλημα του ουράνιου πατέρα μου».
Η σωτηρία, αν και είναι δώρο του Θεού στον άνθρωπο, εντούτοις αυτή δεν επιβάλλεται αναγκαστικά. Ο Θεός μας θέλει να γίνουμε συνεργάτες του στο έργο αυτό της σωτηρίας μας. Μέσα από την πρόσκληση «όστις θέλει» εκφράζει το σεβασμό του προς τη δική μας ελευθερία. Ο Θεός «πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι».
Ο Χριστός με το σωτήριο έργο Του και με τη διδασκαλία Του προσκαλεί κάθε άνθρωπο, ανεξαρτήτως καταγωγής, να γίνει μέλος του άγιου έθνους των χριστιανών. Στη βασιλεία Του δεν έχουν θέση εκείνοι που απλά έτυχε να έχουν βαπτιστεί χριστιανοί, αλλά εκείνοι που εργάζονται την μία και μοναδική εντολή της Αγάπης που ο ίδιος δίδαξε και εφάρμοσε με την σταυρική θυσία Του και την Ανάστασή Του. Η σημερινή παραβολή απευθύνεται επομένως και σε όλους εμάς που θέλουμε να είμαστε και να λεγόμαστε παιδιά Του και μέλη του ενός σώματος της Εκκλησίας.
Η σημερινή παραβολή θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως η θεολογική διατύπωση της εκκλησιολογίας, της πίστεως δηλαδή για το τί είναι η Εκκλησία. Και τι είναι η Εκκλησία; Είναι η κληρονομιά την οποία μας έδωσε ο Θεός για να μετέχουμε στη Θεότητά Του μέσω της Θείας Κοινωνίας, του Τιμίου Σώματος και Αίματος του Χριστού, και να είμαστε ενωμένοι οι άνθρωποι μεταξύ μας. Η Εκκλησία συνεπώς δεν είναι ένας παράλληλος ανθρώπινος φορέας και θεσμός με τους άλλους φορείς, αλλά είναι η κατεξοχήν αιτία της υπάρξεώς μας και ο λόγος για τον οποίο υπάρχουμε, ζούμε και δρούμε. Πρέπει να γνωρίζουμε την Αλήθεια, να μελετάμε δηλαδή το Ευαγγέλιο και να αναζητούμε στον λόγο του Θεού τις απαντήσεις για την ζωή μας, για την ύπαρξή μας, για το σκοπό που ζούμε και κινούμαστε επάνω στη γη, για τη σχέση μας τόσο με τους συνανθρώπους μας όσο και με τον ίδιο το Θεό. Και να εργαζόμαστε τον πνευματικό αμπελώνα του Κυρίου και να αποδίδουμε τους καρπούς του, που σημαίνει να εφαρμόζουμε το Ευαγγέλιο στη ζωή μας με τέτοιο τρόπο που να μεταμορφώνει την προσωπικότητά μας και να αντανακλά στους ανθρώπους γύρω μας.
Ο Θεός απέδειξε μέσα από τους αιώνες και μάλιστα με έργα ότι θέλει να σωθούμε. Όμως εμείς θέλουμε πραγματικά να σωθούμε; Τη θέληση μας θα πρέπει να την επιβεβαιώσουμε μέσα από τα έργα της αρετής και όχι με το να είμαστε τυπικά μέλη του αμπελώνα Του που λέγεται Εκκλησία. Οι γεωργοί του αμπελώνος της σημερινής παραβολής δεν εκτίμησαν το δώρο του Θεού προς αυτούς, για τούτο και τους αφαιρέθηκε αυτό το ανεκτίμητο δώρο του Θεού. Ας ευχηθούμε η απάντηση μας να είναι θετική, αλλά και που να επιβεβαιώνεται μέσα από τη ζωντανή μας πίστη και την ενεργούμενη αγάπη. Αμήν.
Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου
Καθηγουμένου Ιεράς Μονής Παμμεγίστων Ταξιαρχών
