ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΕ' ΜΑΤΘΑΙΟΥ
Βρισκόμαστε στη δέκατη πέμπτη Κυριακή του ευαγγελιστή Ματθαίου, και η σημερινή ευαγγελική περικοπή αναφέρται σε έναν διάλογο του Ιησού με κάποιον νομικό. Προσήλθε αυτός ο νομικός, ένας άνθρωπος με μοναδική ενασχόλησή του την ερμηνεία του νόμου, με διάθεση να πειράξει τον Χριστό και τον ρώτησε ποιά εντολη είναι η μεγαλύτερη ανάμεσα στις εντολές του νόμου; Ο Ιησούς τότε του απάντησε ότι είναι η εντολή της αγάπης. « Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εν όλη τη καρδία σου και εν όλη τη ψυχή σου και εν όλη τη διανοία σου, αύτη εστί πρώτη και μεγάλη εντολή, δευτέρα δε ομοία αυτή, αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν, εν ταύταις ταίς δυσίν εντολαίς όλος ο νόμος και οι προφήται κρέμανται ». Δηλαδή Να αγαπάς Κύριον τον Θεόν σου με όλη την καρδιά σου και με όλη την ψυχή σου και με όλη τη διάνοιά σου. Αυτή είναι πρώτη και μεγάλη εντολή. Δευτέρα δε εντολή όμοια με αυτή είναι, να αγαπάς τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου. Επάνω στις δύο αυτές εντολές όλος ο νόμος και οι προφήτες στηρίζονται.
Οι εντολές αυτές φανερώνουν τα καθήκοντα, τα οποία έχουν οι άνθρωποι στη ζωή τους. Το πρώτο καθήκον είναι η αγάπη προς το Θεό, τον Οποίον κάθε άνθρωπος οφείλει να αγαπά και να σέβεται. Ο σεβασμός αυτός δε σημαίνει ότι πρέπει κανείς να πειθαρχεί μηχανικά στο θέλημα του Θεού, αλλά να πειθαρχεί κινούμενος από αγάπη και πίστη. Τα καθήκοντα του ανθρώπου προς το Θεό μεταφράζονται μέσω των εντολών τις οποίες πρέπει να εφαρμόζει κάθε πιστός στη ζωή του. Η αγάπη, όπως μας λέει στο σημερινό Ευαγγέλιο ο Χριστός, τότε μόνο είναι αληθινή, όταν είναι ολοκληρωτική, δοσμένη με όλη την καρδιά, με όλη την ψυχή, με όλη τη διάνοια του ανθρώπου. Οι άνθρωποι θέλουν το Θεό και τις εντολές του, αλλά όχι πάντα και όχι σε βάρος των υλικών τους επιδιώξεων. Ενδιαφέρονται και αγωνίζονται για διάφορα πράγματα, και για να έχουν ήρεμη και τη συνείδησή τους ασχολούνται και με το Θεό. Ο Θεός όμως ζητάει την ολοκληρωτικὴ αγάπη του ανθρώπου, αυτή που βγαίνει απ΄όλη την ύπαρξή του, τη σκέψη του και την καρδιά του. Χωρίς μια τέτοια στάση στη ζωή, οι οποιεσδήποτε φαινομενικά θετικές δραστηριότητες του ανθρώπου είναι άσχετες προς το Θεό και προς την Εκκλησία. Αυτή η ολοκληρωτική αγάπη προς το Θεό όπως μας δίδαξε με το λόγο του αλλά και με τη ζωή του ο Χριστός συμπληρώνεται από την αγάπη προς τον πλησίον, ολοκληρωτική κι αυτή.
«Αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν». Στην Εκκλησία δεν νοείται αγάπη προς το Θεό όταν απουσιάζει η αγάπη προς τον συνάνθρωπο, όταν στρέφουμε τη ματιά μας μακριά από τη δυστυχία, όταν κλείνουμε τα αυτιά μας στον πόνο του διπλανού μας. Γι αυτό και ο ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος μας λέγει ότι δεν γίνεται να αγαπάμε τον Θεό και να μην αγαπάμε τον συνάνθρωπο: “εκείνος που θα πει ότι αγαπώ τον Θεό, αλλά μισεί τον πλησίον του, είναι ψεύτης. Γιατί εκείνος που δεν αγαπά τον αδελφό του τον οποίο βλέπει, δεν μπορεί να αγαπήσει τον Θεό, τον οποίο δεν βλέπει”.
Η μεγαλύτερη εντολή του Θεού δεν είναι άλλη από την αγάπη προς τον Θεό και από την αγάπη προς τον πλησίον, δηλαδή προς κάθε συνάνθρωπό μας. Όταν εφαρμόζεται ό νόμος της αγάπης, της αγάπης τού Χριστού, τότε όλα τακτοποιούνται. Γιατί ή αγάπη αυτή είναι «πλήρωμα νόμου». Η αγάπη είναι μίμηση Θεού. Ο Θεός είναι αγάπη. Και ο άνθρωπος, πού αγαπάει, προχωρεί από το «κατ' εικόνα» στο «καθ’όμοίωσιν Θεού», για το όποιο είναι δημιουργημένος. Ο άνθρωπος γίνεται αληθινός άνθρωπος, γιατί γίνεται «κοινωνός θείας φύσεως». Έτσι, όχι απλώς εξανθρωπίζεται , θεώνεται. Ζει κιόλας την αιωνιότητα. Η αγάπη λοιπόν προς τον πλησίον είναι αναγκαία και δεν μπορεί κανείς να λέει ότι αγαπάει το Θεό, αν δεν αγαπάει τον πλησίον του.
Η αγάπη είναι δωρεά του Θεού, αλλά και προσωπικό επίτευγμα, που όσο περισσότερο ταπεινώνουμε τον εαυτό μας, τόσο την κερδίζουμε κι άλλο τόσο μας κερδίζει, που φωτίζει τον ορίζοντά μας, κάνοντάς μας να βλέπουμε τα πράγματα στη θέση τους, μέσα στην Αλήθεια του Θεού. Στον άνθρωπο που, είτε από πρόφαση, όπως ο σημερινός νομοδιδάσκαλος, είτε από πραγματική αγωνία για τη ζωή, ψάχνει και αγωνίζεται για την καταξίωση της πίστης και των έργων του, υπάρχει πάντα η μεγάλη εντολὴ και η κλήση της αγάπης, όπως τη σάρκωσε ο Χριστὸς και η Εκκλησία την διακηρύσσει, όπως την έζησαν και τη ζουν οι άγιοι.
Αυτοί που νομίζουν πὼς βρίσκονται στα χνάρια τους, υπάρχουν πάντα τα λόγια του Αποστόλου Παύλου για να δείχνουν το δρόμο και ταυτόχρονα να ελέγχουν την υποκρισία των ανθρώπων: «Εκείνος που αγαπάει έχει μακροθυμία, έχει και καλοσύνη, εκείνος που αγαπάει δε ζηλοφθονεί, εκείνος που αγαπάει δεν κομπάζει ούτε περηφανεύεται, είναι ευπρεπής, δεν είναι εγωιστὴς ούτε ευερέθιστος, ξεχνάει το κακό που του έχουν κάνει. Δε χαίρεται για την αδικία που γίνεται, αλλά μετέχει στη χαρά για το σωστό. Εκείνος που αγαπάει , όλα τα ανέχεται, σε όλα εμπιστεύεται, για όλα ελπίζει, όλα τα υπομένει. Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει.» Ο Κύριος της Αγάπης να χαριτώνει την πορεία μας. Αμήν.
Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου
