ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ
Φτάσαμε στην Ε ́ Κυριακή από το Πάσχα, η οποία ονομάζεται Κυριακή της Σαμαρείτιδος. Πολλές φορές δίδασκε ο Χριστός σε απλούς ανθρώπους που δεν είχαν κανένα εξωτερικό χαρακτηριστικὸ αγιότητας ή θρησκευτικής υπεροχής. Δεν απέφευγε μάλιστα να συνομιλεί και με γυναίκες, πράγμα που δεν τολμούσε κανένας διδάσκαλος της εποχής, δεδομένου ότι δεν θεωρούνταν ισάξια πρόσωπα τιμής όπως οι άνδρες.
Κουρασμένος ο Χριστός από την οδοιπορία, στέκεται έξω από μια πόλη της Σαμάρειας, δίπλα στο πηγάδι του Ιακώβ, και στέλενει τους μαθητές Του να αγοράσουν τρόφιμα. Κάποια στιγμή έρχεται μία γυναίκα να πάρει νερό, η οποία ήταν Σαμαρείτιδα στην καταγωγή και διέμενε στην πόλη Συχάρ όπου ζούσε έναν έκλυτο βίο. Ο τρόπος ζωής της ήταν γνωστός στους συμπολίτες της και για αυτό την είχαν στιγματίσει. Ο Χριστός τότε της ζητάει να του προσφέρει νερό για να ξεδιψάσει και κάνει αντιπαραβολή του νερού του πηγαδιού με το “ύδωρ το ζων” το ζωντανό ύδωρ, αυτό που όταν κανείς το γευτεί δεν πρόκειται να διψάσει ξανά, μιας που γίνεται μέσα του πηγή που αναβλύζει. Καί αυτή η πηγή δεν είναι άλλη από τον ίδιο το Χριστό, που φωτίζει και αγιάζει και αναζωογονεί κάθε άνθρωπο. Δεν είναι άλλη από τη χαρά της Αναστάσεως, που ανατρέπει το φθοροποιό έργο της αμαρτίας και αποκαθιστά τον κάθε άνθρωπο που δέχεται μέσα του τον Χριστό.
Κάποια στιγμή η γυναίκα ρωτάει τον Κύριο εάν πρέπει να προσκυνείται ο Θεός στο Ναό του Σολομώντα, κατά την ιουδαϊκή παράδοση, ή στο παρακείμενο βουνό, σύμφωνα με την παράδοση των Σαμαρειτών, ο Χριστός τότε απαντώντας της τονίζει τον τρόπο της προσκύνησης που αρμόζει στον Θεό και διευκρινίζει ότι εφόσον ο Θεός είναι πνεύμα, η λατρεία προς Αυτόν οφείλει να είναι “εν πνεύματι και αληθείᾳ”. Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία δεν είναι επομένως ο τόπος, ούτε οι εξωτερικοί τύποι, αλλά ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζουμε τον Θεό. Η μία προϋπόθεση είναι “'εν πνεύματι”, δηλαδή ότι στην προσευχή μας δεν αρκεί να συμμετέχει το σώμα, αλλά κυρίως το πνεύμα μας, η διάνοιά μας, όλος μας ο ψυχικός κόσμος. Το “ἐν αληθείᾳ”, σημαίνει ότι για να λατρέψουμε σωστά τον Θεό οφείλουμε να γνωρίζουμε τις αλήθειες της πίστεώς μας και ότι η προσκύνησή μας δεν είναι ευπρόσδεκτη στον θεό, όταν είναι προσχηματική, υποκριτική ή και επίπλαστη, όταν δηλαδή δεν συμβαδίζει με τη ζωή μας και με τις πράξεις μας. Για πρώτη φορά ο Χριστός αποκλύπτει απερίφραστα την Θεότητά Του, και μάλιστα όχι σε κάποιον Ιουδαίο, αλλά στη Σαμαρείτιδα, σε μια αλλοεθνή. Και αυτό επειδή ο Θεός δεν είναι προσωπολήπτης, δεν εξετάζει δηλαδή την καταγωγή ή το φύλλο ή την κοινωνική κατάσταση του ανθρώπου, αλλά αποκαλύπτεται σε εκείνους που είναι έτοιμοι να Τον δεχτούν στη ζωή τους, σε όσους είναι δεκτικοί της Χάριτός Του.
Η Χάρις του Θεού, μεταβάλλει αμαρτωλές, αλλά καλοπροαίρετες ψυχές σε διαμάντια αρετής, σε όργανα ευαγγελισμού και σωτηρίας και σε ηρωικά παραδείγματα ομολογίας και μαρτυρίου. Μετά από την συνομιλία της με τον Χριστό, η Σαμαρείτιδα πίστεψε σε Αυτόν και κάλεσε τους συμπολίτες της να τρέξουν να Τον συναντήσουν.Ο Χριστός έμεινε δύο μέρες στη Συχάρ και τους μετέδωσε τον λόγο και τήν εὐλογία Του. Η Σαμαρείτιδα από την μέρα που πίστεψε στο Χριστό άλλαξε ζωή. Βαπτίστηκε από τους Αποστόλους την ημέρα της Πεντηκοστής και ονομάστηκε Φωτεινή. Μαζί της βαπτίστηκαν και οι δύο γιοί της, καθώς καί οι πέντε αδερφές της. Με την συνοδεία των γιων της και των αδερφών της κήρυξε τον λόγο του Χριστού στη Συρία, στη Φοινίκη, στην Παλαιστίνη, στην Αίγυπτο, στην Καρχηδόνα και τελικά στη Ρώμη. Η μεγάλη της αυτή αποστολική δράση είναι ο λόγος για τον οποίο η Εκκλησία μας την ονομάζει Ισαπόστολο. Την ονομάζει Αγία και μεγαλομάρτυρα, γιατί μετά από ατελείωτα και φρικτά μαρτύρια που υπέστη, κατά την διάρκεια των οποίων έλαβαν χώρα πολλά θαύματα, η Αγία Φωτεινή φυλακίστηκε και μέσα στην φυλακή παρέδωσε την ψυχή της στόν Κύριο. Πολλοί βλέποντας τα θαύματα πίστεψαν στό Χριστό καί βαπτίσθηκαν χριστιανοί.
Η εποχή μας, όπως κάθε εποχή, ζητά και θα ζητά πάντα να ξεδιψάσει και να ξεκουραστεί πνευματικά. Για την επιδίωξη του σκοπού αυτού επινοούνται και επιστρατεύονται κάθε είδους ευκαιρίες αναψυχής, οι οποίες όμως είτε εστιάζονται στο σωματικό και υλικό μέρος του ανθρώπου, είτε δεν προσφέρουν πνευματική αναψυχή αλλά μάλλον πνευματική αποδόμηση. Βρισκόμαστε μέσα στη χαρμόσυνη περίοδο της Αναστάσεως, και πρέπει να θυμόμαστε ότι η αληθινή χαρά, η μόνη που μπορεί να ξεδιψάσει την ύπαρξή μας, είναι ο ίδιος ο Χριστός. Και ότι για να Τον ελκύσουμε κοντά μας, οφείλουμε να Τον προσεγγίσουμε εν πνεύματι, εν αληθεία και εν ταπεινώσει. Αμήν.
Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου
Καθηγουμένου Ιεράς Μονής Παμμεγίστων Ταξιαρχών
