ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΒ' ΛΟΥΚΑ

Βρισκόματε στην δωδέκατη Κυριακή του Λουκά και η σημερινή ευαγγελική περικοπή είναι πολύ διδακτική  και αναφέρεται στη θεραπεία των δέκα λεπρών. Πηγαίνοντας ο Χριστός στα Ιεροσόλυμα καθώς περνούσε  έξω από ένα χωριό τόν φώναξαν από μακριά δέκα άνδρες, οι οποίοι βασανίζονταν από τη φοβερή αρρώστια της λέπρας και τον παρακάλεσαν να τους ελεήσει και να τους θεραπεύσει. Τότε τους ευσπλαχνίσθηκε ο Κύριός  και τους έστειλε να πάνε να τους εξετάσουν οι ιερείς τους, οι οποίοι, εκείνη την εποχή είχαν και την ιατρική ιδιότητα και ποιστοποιούσαν την ίαση του ασθενούς. Ενώ λοιπόν οι δέκα λεπροί ξεκίνησαν να πάνε στο ιερατείο τους να εξετασθούν, στην διαδρομή διαπίστωσαν πως έγιναν καλά. Και ο ένας από αυτούς, όταν είδε ότι θεραπευτηκε, γύρισε δοξάζοντας με φωνη μεγάλη το Θεό, κι έπεσε μπρούμυτα στα πόδια του Ιησού ευχαριστώντας τον, κι αυτός ήταν Σαμαρείτης. Τότε με παράπονο ο Κύριός μας τον ρωτά: «Μόνο εσύ θεραπεύτηκες; οι άλλοι εννέα πού είναι; Κανένας τους δε βρέθηκε να δοξασει  το Θεό παρά μόνο τούτος εδώ ο αλλοεθνής;». Και του είπε «Σήκω και πήγαινε  η πίστη σου σε έσωσε».

Μέσα από τη στάση των εννέα  θεραπευθέντων που δε πήγαν να ευχαριστήσουν τον Κύριο, διαπιστώνουμε το αίσθημα της αχαριστίας. Αυτό είναι ένα αγκάθι που, αν δεν προσέξει ο άνθρωπος, μπορεί να φυτρώσει στην ψυχή και να του καταστρέψει τη σχέση του με το Θεό, αλλά και να κλονίσει τις σχέσεις του με τους συνανθρώπους  του. Ο αχάριστος άνθρωπος αρνείται να εκφράσει την ευχαριστία του προς τον Θεό και επιπλέον δεν αναγνωρίζει τη βοήθεια των άλλων προς αυτόν.Η αχαριστία γεννά την αγνωμοσύνη, διότι ο άνθρωπος αφού έχει δεχτεί ευεργεσίες είναι δίκαιο να δείξει την ευγνωμοσύνη του.

Καθημερινά ο Κύριος μας ευεργετεί, μας δίνει την υγεία μας, την όρασή μας, την ακοή μας, τα πλούσια υλικά αγαθά για την συντήρησή μας και άπειρες δωρεές για την πνευματική μας πρόοδο. Ωστόσο, λίγοι άνθρωποι όταν ανοίγουν τα μάτια τους το πρωί, κάνουν τον σταυρό τους και ευχαριστούν τον Κύριό μας. Το ίδιο συμβαίνει και το βράδυ. Πόσοι άραγε προτού πέσουν για να κοιμηθούν, ευχαριστούν τον Κύριο για όσα καλά τους έδωσε; Όλοι σχεδόν θεωρούν δεδομένα την υγεία τους, την εργασία τους, το καθημερινό τους φαγητό, τις φυσικές περιβαλλοντικές συνθήκες που συντηρούν τη ζωή στη γη μας. Απολαμβάνουν τα πάντα και δεν αισθάνονται την ανάγκη να ευχαριστήσουν τον Θεό, που καθημερινά τους τα παρέχει! Η πράξη ευχαριστίας, το να ευχαριστούμε δηλαδή το Θεό για τις δωρεές του, είναι ουσιώδες γνώρισμα των πιστών ανθρώπων. Αποτελεί θεμελιώδη θρησκευτική ανταπόκριση του πλάσματος που ανακαλύπτει μέσα σε ένα ρίγος χαράς και δέους κάτι από το Θεό, κάτι από το μεγαλείο του, κάτι από τη δόξα του.

Η ευγνωμοσύνη είναι αρετή, είναι ένδειξη ευγενικής και αγαθής καρδιάς που εκδηλώνεται με λόγους και με έργα. Είναι λοιπόν ανάγκη του ανθρώπου να εκφράζει την εὐγνωμοσύνη του προς το Θεό και να Τον ευχαριστήσει. Πως όμως ευχαριστούμε τον Θεό; Πρώτα με τη συμμετοχή μας στο Ιερό Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Μέσα από αυτό το μυστήριο ευχαριστούμε ο καθένας μας χωριστά και όλοι μαζί τον Τριαδικό Θεό για ότι έχει κάνει και θα κάνει για εμάς. Ευχαριστούμε τον Θεό, όταν πιστεύουμε αληθινά σε Αυτόν. Τέλος ευχαριστούμε τον Θεό με την ενάρετη και άγια ζωή μας, όταν τηρούμε τις εντολές Του και ζούμε σύμφωνα με το θέλημά Του. Όταν αγωνιζόμαστε να ανταποκριθούμε στην αγάπη Του και την εύνοιά Του. Τότε μόνο ο Χριστιανός αίσθάνεται την εσωτερική γαλήνη μέσα του, δείχνει την ευγνωμοσύνη του στον Τριαδικό Θεό. Οι Άγιοι μας είχαν φθάσει σε τέτοια κατάσταση πνευματική, ώστε όλη τους τη ζωή να είναι μια θεία ευχαριστία. Στη ψυχή τους αισθάνονταν τις δωρεές του Θεού και η καρδιά τους αλλοιωνόταν από τη χαρά της δοξολογίας και ευχαριστίας τους προς το Θεό. Ας μην είμαστε λοιπόν αγνώμονες, αλλά πάντα ευγνώμονες και εν παντί ευχαριστούντες τον Κύριο για όλα όσα μας δίνει. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ

Την προηγούμενη Κυριακή εορτάσαμε τη σύναξη του Τιμίου Ενδόξου Προφήτου και Βαπτιστου του Χριστού, Ιωάννου του Προδρόμου, Σήμερα εορτάζουμε την Κυριακή μετα τα Φώτα που συμπίπτει να είναι και η απόδοση της εορτής των Φώτων. Η σημερινη Ευαγγελική περικοπή  μας μιλάει για την αρχή του κηρύγματος του Χριστού, λίγο μετά την Βάπτισή Του. Μετά το μαρτυρικό τέλος του αγίου Ιωάννη Προδρόμου ξεκινά τη δράση Του ο Κύριος Ιησούς Χριστός. Στην Καπερναούμ αρχίζει να κηρύσσει το κήρυγμα μετανοίας, γιατί με Αυτόν ήλθε η Βασιλεία του Θεού, που σημαίνει ότι στον κόσμο τον βουτηγμένο στο σκότος της αμαρτίας και της αγνωσίας του Θεού ανέτειλε πια το φως Εκείνου. «Ο λαός ο καθήμενος εν σκότει είδε φως μέγα», όπως προφήτευσε ο μεγάλος προφήτής Ησαΐας.

Αναφέρεται εδώ ο Προφήτης σε ολόκληρη την ανθρωπότητα, η οποία καθόταν όχι σε κάποιο αισθητό σκοτάδι, αλλά στο σκοτάδι που προέρχεται από την πλάνη και την ασέβεια. Γι’ αυτό και τονίζει στη συνέχεια αυτό το νοητό σκοτάδι αποκαλώντας το ‘σκιά θανάτου’. Πράγματι, από τη στιγμή που ο άνθρωπος εγκατέλειψε τον Θεό και εκδιώχθηκε από τον Παράδεισο, σιγά – σιγά, σταδιακά, άρχισε να βυθίζεται σε ένα πνευματικό σκότος. Θέλησε να στηριχτεί στις δικές του δυνάμεις και γνώσεις, αρνήθηκε τον Θεό, τον λησμόνησε, και απώλεσε την εσωτερική πηγή του φωτός και της γνώσεως. Αυτό το πνευματικό σκοτάδι ήταν τόσο πυκνό, που ο ευαγγελιστής θέλοντας να το τονίσει το αποκαλεί ‘σκιά θανάτου’. Ήταν τόσο πυκνό, που οι άνθρωποι δεν μπορούσαν πλέον να βαδίσουν σ’ αυτό. Μόνο κάθονταν μέσα σε αυτό το απόλυτο σκότος, απελπισμένοι από τις μάταιες προσπάθειές τους να απαλλαγούν από αυτό.

Μέσα σ’ αυτή την έσχατη κατάπτωση ‘φως ανέτειλλεν’, ο νοητός ήλιος της δικαιοσύνης, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, και όλος αυτός ο λαός ο απελπισμένος ‘είδε φως μέγα’, το νοητό φως, το αληθινό φως, το φως της αληθείας και της γνώσεως του Θεού. Ο άνθρωπος θέλησε απαρχής να ματαιώσει τη σχέση του με τον Θεό, κι έτσι βρέθηκε στην έλλειψη του φωτός Του, άρα στο σκοτάδι. Και ήλθε ο Χριστός ως «το φως το αληθινόν, το οποίο φωτίζει πάντα άνθρωπον», οπότε όποιος πια στρέφεται προς τον Χριστό φωτίζεται γινόμενος «όλος φως και όλος μάτια». Η στροφή προς το φως συνιστά το γεγονός της μετανοίας. Το κήρυγμα του Χριστού: «μετανοείτε, ήγγικε γαρ η βασιλεία των Ουρανών», ήταν η κλήση Του προκειμένου ο άνθρωπος να βρει και πάλι τον φυσικό του «τόπο» και να αρχίσει να ζει αληθινά. Είναι η ίδια φράση που χρησιμοποιούσε στο κήρυγμά του ο Πρόδρομός Του, Ιωάννης. Η στροφή του εν σκότει ευρισκομένου ανθρώπου προς το φως συνιστά το γεγονός της μετανοίας. Η μετάνοια ως στροφή προς τον Θεό, κατά το παράδειγμα του ασώτου της παραβολής, κάνει τον άνθρωπο να βλέπει στην ύπαρξή του την ανατολή του φωτός Του.

Η αμαρτία μας απομακρύνει από τη Ζωή, που είναι ο Χριστός, οπότε έρχεται η έκπτωση από τη Θεία Χάρη και στην συνέχεια ο σκοτασμός και η νέκρωση. Αυτό σημαίνει ότι η αμαρτία δεν είναι απλώς μια αστοχία που επανορθώνεται με μία απλή συγγνώμη, αλλά είναι απομάκρυνση από τον Θεό και γι’ αυτό απαιτείται η ολοκληρωτική μεταστροφή και αλλαγή μας. Απαιτείται να βιώσουμε τη μετάνοια, που ζωοποιεί και χαριτώνει. Τη μετάνοια που ελκύει τη Χάρη του Θεού στην ψυχή μας. Ο άγιος Ιωάννης ο Σιναϊτης ο συγγραφέας της Κλίμακος γράφει στο κεφάλαιο Περί Μετανοίας, μεταξύ άλλων τα εξής: “Μετάνοια σημαίνει ανανέωση του βαπτίσματος. Μετάνοια σημαίνει συμφωνία με τον Θεό για νέα ζωή. Μετανοών είναι ο αγοραστής της ταπεινώσεως.” Η μετάνοια δεν είναι μία θεωρητική κατάσταση, αλλά απτή και εμπειρική πραγματικότητα, βιωματικό γεγονός.

Οι  Άγιοι της Εκκλησίας μας, που έζησαν ζωή μετανοίας, εξέπεμπαν το Άγιο Φως του Θεού και συνοδεύονταν από το άκτιστο Φως της Αγίας Τριάδος. Ο φωτοστέφανος της δόξης των ιερών εικόνων τους εκφράζει αυτόν ακριβώς τον εσωτερικό φωτισμό. Οι Άγιοι ζούσαν μέσα στο Φως. Πηγή του φωτός είναι, για μας σήμερα, η θεία Λειτουργία. Με την κοινωνία του τιμίου Σώματος και Αίματος του Χριστού παίρνουμε το Φως. Στο τέλος της θείας Λειτουργίας δοξολογούμε τον δωρεοδότη Χριστό με το τροπάριο: «Είδομεν το Φως το αληθινόν, ελάβομεν Πνεύμα επουράνιον  …». Φωτισμένοι, ανακαινισμένοι και δυναμωμένοι με το Φως της Αναστάσεως,  εΙσερχόμαστε στον καθημερινό στίβο της ζωής, για να μεταδώσουμε το φως και στους αδελφούς μας. Το να έχουμε δίπλα μας το φως και εμείς να ζούμε στο σκοτάδι του εγωισμού και του μίσους, είναι ότι τραγικώτερο υπάρχει στη ζωή. Ας βγούμε, λοιπόν, από τα σκοτεινά σπήλαια των παθών και να κινηθούμε προς το Φως της ζωής και της αληθείας, που είναι ο ίδιος ο Χριστός. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΝ ΠΡΟΔΡΟΜΟ

ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2024 

Η σημερινὴ μέρα, επόμενη της Δεσποτικής εορτής των Θεοφανείων, είναι αφιερωμένη στον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο και Βαπτιστή του Κυρίου. Και η Εκκλησία μας εορτάζει τη σύναξη των πιστών προς τιμή του Προδρόμου. Οι Άγιοι πατέρες της Εκκλησίας έχουν θεσπίσει την επομένη των δεσποτικών εορτών να γίνονται συνάξεις για να τιμήσει τα πρόσωπα εκείνα που έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στη δεσποτικὴ εορτὴ που προηγήθηκε. Τὴν ἑπομένη των Χριστουγέννων για παράδειγμα εορτάζουμε τη  σύναξη για τη Θεοτόκο. Έτσι και σήμερα  εορτάζουμε τη σύναξη για τον άγιο Ιωάννη τὸν Πρόδρομο. Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος αποτελεί ορόσημο και γέφυρα μεταξύ της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Ήταν ο τελευταίος προφήτης που ανάγγειλε την έλευση του Ιησού Χριστού. Υπήρξε ο μόνος από τους προφήτες που αξιώθηκε να δει το Χριστό, αφού έζησε στα χρόνια Του.

Το σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα μας παρουσιάζει τον Πρόδρομο του Κυρίου στην έρημο του Ιορδάνη, εκεί όπου ασκούσε το ιερό του έργο. Εκεί ο ασκητικός Προφήτης κήρυττε τη μετάνοια και τους προετοίμαζε για την υποδοχή του Μεσσία. Πολλοί ήταν εκείνοι που τον άκουγαν, που μετανοούσαν και βαφτίζονταν στον Ιορδάνη, εξομολογούμενοι τις αμαρτίες τους. Με τον τρόπο αυτό ο άγιος Προφήτης αφύπνιζε το λαό, αναζωπύρωνε το θρησκευτικό του συναίσθημα και αναπτέρωνε τις ελπίδες και την προσδοκία για τον ερχομό του Μεσσία. Το κήρυγμά του προμηνούσε τη νέα εποχή της Χάριτος, την πνευματική άνοιξη της σωτηρίας. Η προσωπικότητα του Τιμίου Προδρόμου δεν προσεγγίζεται εύκολα με τον ανθρώπινο λόγο. Το εγκώμιό του το έπλεξε ο ίδιος ο Χριστός, όταν είπε πως ο Ιωάννης είναι ο σημαντικώτερος άνθρωπος που βγήκε στη γη από γυναικεία μήτρα. Τα στοιχεία που προσδιορίζουν το μεγαλείο του Τιμίου Προδρόμου είναι η ασκητικότητα, η διδακτικότητα και η ανυποχωρητικότητά του.

Η διήγηση της σημερινής ευαγγελικής περικοπής, όπως ερμηνεύει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, έλαβε χώρα μετά την βάπτιση του Κυρίου και μάλιστα αφού επέστρεψε από την τεσσαρακονθήμερη νηστεία που πραγματοποίησε στην έρημο. Εκεί, λοιπόν, στις όχθες του ποταμού Ιορδάνη, εν μέσω του πλήθους που προσερχόταν για να βαπτιστεί και να ακούσει το κήρυγμά του, βλέπει ο Ιωάννης τον Ιησού να έρχεται προς αυτόν και λέει: «Ιδού, αυτός είναι ο αμνός του Θεού, ο οποίος σηκώνει την αμαρτία όλου του κόσμου. Αυτός είναι για τον οποίο είπα οτι έρχεται μετά από εμένα άνθρωπος, ο οποίος προηγείται εμού, γιατί υπάρχει πριν από εμένα». 

Με τα λόγια αυτά δεν φανερώνει μόνο τον Μεσσία, αλλά παράλληλα εκφράζει και την βασική θεολογία της Εκκλησίας, ότι δηλαδή ο προαιώνιος Θεός γίνεται άνθρωπος και εκουσίως αναλαμβάνει να θυσιαστεί, ως αμνός άμωμος, υπέρ της του κόσμου σωτηρίας. Τούτη η αλήθεια δεν αποτελεί σκέψη του Βαπτιστού Ιωάννη, αλλά αποκάλυψη του Θεού, όπως ο ίδιος ομολογεί, λέγοντας: «κι εγώ ο ίδιος δεν τον γνώριζα, αλλά για να φανερωθεί στον Ισραήλ, γιαυτό ήλθα στον Ιορδάνη να βαπτίζω. Είδα, μάλιστα, το Άγιο Πνεύμα να κατέρχεται από τον ουρανό σαν περιστέρι και έμεινε πάνω του. Και δεν τον γνώριζα», επαναλαμβάνει, «αλλά εκείνος που με έστειλε να βαπτίζω στο νερό, ο ίδιος μού είπε ότι σε όποιον δεις το Άγιο Πνεύμα να κατέρχεται και να παραμένει σε αυτόν, εκείνος είναι που βαπτίζει στο Άγιο Πνεύμα. Κι εγώ είδα, και σάς μαρτυρώ ότι αυτός είναι ο Υιός του Θεού»

Με αυτά που ομολογεί ο Πρόδρομος, κατά κάποιον τρόπο  θεολογεί. Μας λέει ότι η γνώση του Θεού δεν είναι προϊόν της ανθρώπινης διανόησης, αλλά ο ίδιος ο Θεός, από άκρα φιλανθρωπία, αποκαλύπτεται στον άνθρωπο. Και όχι μόνο αποκαλύπτεται, αλλά προσλαμβάνει την ανθρώπινη φύση, γίνεται άνθρωπος, περπατά ανάμεσά μας, συνομιλεί με τα πλάσματά του, διδάσκει, θαυματουργεί και αναλαμβάνει, για τη δική μας σωτηρία, να θυσιαστεί ως αμνός άμωμος, ως πρόβατον επί σφαγήν. Μάς φανερώνει, ακόμα, ότι ο Θεός είναι τριαδικός: Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα. Τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος συνεργάζονται στο έργο της σωτηρίας: ο Πατήρ ηυδόκησεν, ο Λόγος σάρξ εγένετο, και το Άγιο Πνεύμα βαπτίζει και φωτίζει και αγιάζει άπαντας τους πιστούς.

Καθώς τιμούμε λοιπόν σήμερα τον Πρόδρομο και Βαπτιστή του Σωτήρος, καλούμαστε να μιμηθούμε την ασκητικότητά του, τον ταπεινό τρόπο της ζωής του και το περιεχόμενο της διδασκαλίας του, που είναι η μετάνοια. Ας δοξάζουμε, τον πανάγαθο και φιλάνθρωπο Θεό, που μάς αξιώνει τόσες πολλές ευεργεσίες, και ας κοινωνούμε, με καθαρή συνείδηση, των Αχράντων Μυστηρίων, του Σώματος και του Αίματος του Χριστού, για να φανερώνεται ο Θεός στη ζωή μας και να μένει μαζί μας, και ώστε η κάθε ημέρα να είναι γιορτή και ευλογία. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 31- 12- 2023

Με τη Χάρη του Θεού φτάσαμε αισίως στην παραμονή της Πρωτοχρονιάς και στην τελευταία Κυριακή του χρόνου που φεύγει. Η σημερινή Κυριακή είναι  η Κυριακή μετά την Χριστού Γέννηση, που όμως φέτος συμπίπτει να είναι και η Κυριακη προ των Φώτων.   Επειδή είναι και  η απόδοση της εορτής των Χριστουγένων όλη η ακολουθία του όρθρου και η Θεία Λειτουργία είναι αφιερωμένη στην Κυριακή μετά την Χριστού Γέννηση, πλην των αναγνωσμάτων, τόσο του αποστολικού, όσο και του ευαγγελικου, που αναφέρωνται στην   Κυριακη προ των Φώτων. Η σημερινή Κυριακή, γίνεται το σκαλοπάτι που μας μεταφέρει νοερά από τη Βηθλεέμ στην έρημο του Ιορδάνου.

Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα από την αρχή του κατά Μάρκον ευαγγελίου μας παρουσιάζει τη ζωή και τη φωνή του «βοώντος εν τη ερήμω» Ιωάννου του βαπτιστού. Η φωνή αυτή προαναγγέλλει τον Μεσσία και το ευαγγέλιό του και γι’ αυτό η εμφάνιση αυτής της μορφής συνιστά κατά τον ευαγγελιστή, την «αρχήν του ευαγγελίου Ιησού Χριστού, υιού Θεού». Μας λέει ο ευαγγελιστής Μάρκος, ο Ιωάννης βρισκόταν στην έρημο, και κήρυττε βάπτισμα μετανοίας “εις άφεσιν αμαρτιών”, και όλοι προσέτρεχαν και βαπτίζονταν στον Ιορδάνη ποταμό, αφού πρώτα εξομολογούνταν τις αμαρτίες τους. Φορούσε ένδυμα από τρίχες καμήλας και ζώνη δερμάτινη γύρω από τη μέση του και τρεφόταν με μέλι άγριο και ακρίδες, δηλαδή βλαστάρια από τα άγρια δένδρα της ερήμου. Η αναμονή του Μεσσία την εποχή εκείνη ήταν κάτι το αναμενόμενο. Η φθορά και η ανηθικότητα κυριαρχούσε στην ζωή των ανθρώπων. Η εμφάνιση του Ιωάννου και το κήρυγμα του, που ήταν κήρυγμα μετανοίας, αποτελούσε δείχτη προς τον οποίο θα στρέφονταν οι άνθρωποι ώστε να προετοιμαστούν για τον ερχομό του Μεσσία ο οποίος θα έφερνε μια πραγματικά νέα εποχή για ολόκληρη την ανθρωπότητα.

Ο Ιωάννης δεν επικεντρώνει τη διδασκαλία του ούτε στο βάπτισμα στον Ιορδάνη, ούτε στο δικό του πρόσωπο. Γνωρίζει πολύ καλά και βλέπει ως προφήτης τον Χριστό, που ως Υιός του Θεού είναι σαφώς ανώτερός του, που είναι εκείνος που θα φέρει στους ανθρώπους όχι απλά τη συγχώρεση, αλλά την Λύτρωση και την πνευματική αναγέννηση. Γι αυτό και κάνει σαφή διάκριση ανάμεσα στο δικό του βάπτισμα, που είναι στο νερό, και στο βάπτισμα του Χριστού που θα είναι εν Πνεύματι Αγίω. Το βάπτισμα του Ιωάννη, ήταν βάπτισμα μετανοίας, βάπτισμα αφέσεως αμαρτιών. Ήταν δηλαδή βάπτισμα εξαγνιστικό, καθαρισμού του ανθρώπου από τον ρύπο της αμαρτίας, και για τούτο προπαρασκευαστικό για το βάπτισμα της πνευματικής αναγεννήσεως με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Το βάπτισμα του Χριστού δεν καθαρίζει απλά τον άνθρωπο, αλλά τον μεταμορφώνει πνευματικά, τον κάνει και πάλι μέτοχο της κοινωνίας με το Θεό και κληρονόμο της ουρανίου Βασιλείας Του. Γι αυτό και μετά την Βάπτιση του Χριστού στον Ιορδάνη, η δράση του Ιωάννη του Προδρόμου θα ανασταλεί, μιας που πλέον ο σκοπός της παρουσίας του θα έχει εκπληρωθεί και η περίοδος της ετοιμασίας του ερχομού του Σωτήρος Χριστού θα έχει παρέλθει.

Για να γίνουμε μέτοχοι της χάριτος του Αγίου Πνεύματος, για να αναγεννηθούμε πνευματικά και να ζήσουμε τη χαρά της παλιγγενεσίας και της Αναστάσεως, είναι απαραίτητο και σημαντικό να διαβούμε από το στάδιο της πνευματικής προετοιμασίας. Χωρίς δηλαδή μετάνοια, χωρίς αλλαγή της στάσης μας απέναντι στο Θεό και προς τον πλησίον, δεν μπορούμε να καταστούμε δεκτικοί της Χάριτος του Θεού. Η Μετάνοια, η Εξομολόγηση, η κάθαρση της καρδιάς μας από εμπαθείς και πονηρούς λογισμούς, και κυρίως η απόφασή μας να ακολουθήσουμε τον ευθύ δρόμο της αγάπης του Θεού, είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την πνευματική μας αναγέννηση.

Και η μεγάλη ευεργεσία της αγάπης του Θεού δεν είναι άλλη από την ευκαιρία που μας προσφέρεται με την μετάνοια, να αρχίσουμε δηλαδή εκ νέου την πνευματική μας ζωή, να θέσουμε ένα νέο ξεκίνημα, άσχετα από το πόσο χρόνο χάσαμε από τη ζωή μας ζώντας στην αμαρτία. Ο Προφητικός  λόγος «ετοιμάσατε την οδό Κυρίου ευθείας ποιείτε τας τρίβους αυτού». δηλαδή, ετοιμάστε τον δρόμο του Κυρίου, ισιώστε κάθε στροφή του, μας υποδεικνύει ότι αυτή η πορεία, αυτός ο δρόμος, με τον τόσο ωραίο προορισμό, στην αγκάλη της Βασιλείας των Ουρανών, χρειάζεται εμάς συνεργούς για να μείνει ανοικτός. Από τη μία ο καθένας μας μπορεί να προσπαθεί να καθαρίσει την ψυχή του από το κουβάρι των αμαρτιών του και να μετανοεί για τα λάθη του. Από την άλλη μπορούμε να βοηθούμε τους αδελφούς μας να βρίσκουν αυτό τον δεσποτικό δρόμο με το να γινόμαστε εμείς οδοδείκτες ακολουθώντας το παράδειγμα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, ο οποίος σ’ αυτή τη διακονία μας στο χώρο της Εκκλησίας θα είναι και πρότυπο  καλώντας μας πάντοτε να τον μιμηθούμε και στην καθαρότητα και ασκητικότητα του βίου, αλλά και στην αγωνιστικότητα του κηρύγματος.

Η ελπίδα του κόσμου βρίσκεται στο μήνυμα του κηρύγματος του Ιωάννη, “μετανοείτε, καθαριστείτε πνευματικά, για να λάβετε από το Χριστό τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος, που φέρνει την αληθινή χαρά και πληρότητα στη ζωή σας”. Ας έχουμε λοιπόν τα ώτα της καρδιάς μας ανοιχτά και τις καρδιές μας έτοιμες και δεκτικές. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ

Κυριακή προ της Γεννήσεως του Χριστού σήμερα και εορτή πάντων των απ΄ αιώνος Θεώ ευαρεστησάντων, από Αδάμ έως και Ιωσήφ του μνήστορος και παραμονή των Χριστουγέννων. Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα  είναι παρμένο από την αρχή του ευαγγελίου του Ευαγγελιστή Ματθαίου και αναφέρεται στη γενεαλογία του Ιησού Χριστού και στη συνέχεια στην Οικονομία του Θεού για την εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου γέννησή Του.

Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, θέλοντας να τονίσει ότι ο Ιησούς εκτός από Τέλειος Θεός είναι και Τέλειος άνθρωπος, αναφέρει το γεννεαλογικό Του δένδρο. Αναφέρει τους προγόνους του Χριστού γιατί κατά το νόμο του Μωϋσή ο Χριστός είχε προγόνους. Ακόμα και ο Ιωσήφ, που ήταν προστάτης της Παναγίας και του Χριστού, φαίνεται στο νόμο ως πατέρας Του. Όλοι μας όμως γνωρίζουμε ότι ο Πατέρας του Χριστού δεν βρίσκεται στη γη αλλά στους ουρανούς. Έτσι άγγελος Κυρίου εμφανίζεται στον μνήστωρα Ιωσήφ και του μηνύει ότι η γυναίκα που φυλάγει και προστατεύει, η Υπεραγία Θεοτόκος, θα φέρει στο κόσμο παιδί. Το παιδί αυτό όμως δεν θα είναι σαν τα άλλα παιδιά. Θα γεννηθεί εκ Πνεύματος αγίου και Μαρίας της Παρθένου. Το όνομα του παιδιού θα είναι Ιησούς, που σημαίνει Σωτήρ. Ο Ιησούς είναι ο Σωτήρας μας. Ο Λυτρωτής του κόσμου.

Παρά το γεγονός ότι ο Ιωσήφ δεν ήταν ο φυσικός πατέρας του Ιησού Χριστού, μετά την παρέμβαση του αγγέλου θέτει ο ίδιος τον εαυτό του στην υπηρεσία του σχεδίου του Θεού και καθίσταται ο θετός πατέρας του Ιησού Χριστού, μεταβιβάζοντάς του έτσι όλα τα νόμιμα δικαιώματα, να ανήκει δηλαδή και εκείνος στο γενεαλογικό δένδρο του Δαβίδ. Κατά τον τρόπο αυτό φανερώνεται για άλλη μία φορά η άκρα συγκατάβαση του Θεού, να υποτάσσεται δηλαδή στους ανθρώπινους νόμους με σκοπό τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους. Η παρέμβαση αυτή του αγγέλου του Θεού, εκτός από την αποκάλυψη προς τον Ιωσήφ για το «εν αυτή γεννηθέν εκ Πνεύματος εστίν Αγίου», περιγράφει και τον σκοπό της γέννησης του Ιησού Χριστού, «αυτός γαρ σώσει τον λαόν αυτού από των αμαρτιών αυτών». Αυτός είναι ο σκοπός της ενανθρώπησης του Ιησού Χριστού, η σωτηρία των ανθρώπων και η λύτρωσή τους από τη δουλεία της αμαρτίας. Ο Μέγας Αθανάσιος συμπυκνώνει το μυστήριο της Ενανθρωπήσεως με την φράση: “Αυτὸς γαρ ενηνθρώπησεν, ίνα ημείς θεοποιηθώμεν”.

Τα Χριστούγεννα έφτασαν. Η παρηγοριά που δίνει η Γέννηση του Χριστού, είναι πραγματική και προσιτή στον καθένα. Το μόνο που απαιτείται για να νιώσει κανείς την προσφορά αυτή του Θεού είναι η εν πίστει μετάνοιά του. Το απλωμένο χέρι του Θεού ζητεί και τη δική μας ανταπόκριση. Και μετάνοια σημαίνει να πιστέψουμε ότι η αγάπη Του είναι μεγαλύτερη από τις αμαρτίες μας, να δεχτούμε ότι η ζωή μαζί Του είναι απείρως καλύτερη από αυτήν που ζούμε χωρίς Αυτόν. Η κατάθεση των αμαρτιών μας, η εξομολόγησή μας στο μυστήριο της μετανοίας, εκεί που προσφέρεται η λερωμένη από τις αμαρτίες καρδιά μας σ’ Εκείνον, ώστε να την πάρει και να την ξεπλύνει, κάτι που κατεξοχήν ολοκληρώνεται στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, θα είναι το ωραιότερο δώρο που μπορούμε να Του προσφέρουμε για ό,τι Εκείνος έκανε και κάνει για εμάς.

Παρατηρώντας τις αντιδράσεις των ανθρώπων εν όψει των Χριστουγέννων διαπιστώνουμε ότι όσο περνούν τα χρόνια η μεγάλη αυτή εορτή τείνει να γίνει μια καθαρά συναισθηματική εορτή χωρίς όμως αναφορά στο ουσιαστικό περιεχόμενό της που είναι η έλευση του Σωτήρος Χριστού στον κόσμο. Όλοι αυτές τις ημέρες οι άνθρωποι ανά τον κόσμο στολίζουν, φωτίζουν, χρωματίζουν, μιλούν για αγάπη, φιλανθρωπία, αλληλεγγύη αλλά ελάχιστοι μιλούν για τον Χριστό. Ακόμα και την κυριώνυμο ημέρα της εορτής πολλοί θα εορτάσουν συμμετέχοντες σε πλήθος ρεβεγιόν που θα γίνουν την ημέρα εκείνη αλλά λίγοι θα εορτάσουν πραγματικά συμμετέχοντες στην Χριστουγεννιάτικη Θεία Λειτουργία κοινωνώντας το Σώμα και το Αίμα του νεογέννητου Χριστού. Η αίσθηση ότι εορτάζουμε Χριστούγεννα χωρίς Χριστό φαίνεται δυστυχώς να επικρατεί.

Για τους πραγματικούς αδελφούς του Κυρίου όμως πάντα υπάρχει ο χρόνος για σωστή προετοιμασία. Τα φετινά Χριστούγεννα μαζί με τα σπίτια μας ας στολίζουμε και τις ψυχές μας. Ας τις καθαρίσουμε με την μετάνοια και την εξομολόγηση και ας τις προετοιμάσουμε να γεννηθεί μέσα τους ο Χριστός. Κάθε Χριστούγεννα, όπως και τα φετινά, είναι η μεγάλη μας ευκαιρία με την δική του Γέννηση να πετύχουμε την δική μας αναγέννηση. Ας ευχηθούμε να μπορέσει κάποτε αυτός ο κόσμος να επιστρέψει στην Φάτνη του Κυρίου μας για να εορτάζει πραγματικά Χριστούγεννα και εμείς να αξιωθούμε να φτάσουμε στην μεγάλη ημέρα για να δοξολογήσουμε τον Θεό μαζί με τους Αγγέλους και να προσκυνήσουμε με πίστη το Θείο Βρέφος μαζί με τους Ποιμένες και τους Μάγους οι  οποίοι του δώρισαν  συμβολικά δώρα, χρυσό, λίβανον και σμύρνα.. Εμείς ας δώσουμε την καρδιά μας, τη ζωή μας, την ύπαρξή μας και την ψυχή μας. Αμήν

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙA' ΛΟΥΚΑ

Πλησιάζει  η «Μητρόπολη των Εορτών»  τα Χριστούγεννα και η Αγία μας Εκκλησία σήμερα Κυριακή των προπατόρων  όρισε να διαβάζεται η Ευαγγελική περικοπή, η παραβολή του Μεγάλου Δείπνου. Ένας άνθρωπος κάλεσε κόσμο πολύ στο δείπνο που ετοίμασε, αλλά όταν ήρθε η ώρα και έστειλε τον υπηρέτη του να τους ειδοποιήσει πως όλα ήταν έτοιμα. Άρχισαν ο ένας μετά τον άλλο να αρνούνται την πρόσκληση, προφασιζόμενοι διάφορες αφορμές. Ο ένας είπε ότι αγόρασε ένα χωράφι, και πρέπει να πάει να το δει, ο άλλος ότι αγόρασε πέντε ζευγάρια βόδια και πρέπει να πάει να τα δοκιμάσει, κι ένας τρίτος ότι παντρεύτηκε, και όλοι τους παρακαλούν τον οικοδεσπότη να τους συγχωρήσει για την απουσία τους. Και τότε θύμωσε ο οικοδεσπότης, μας λέει ο Χριστός, και έστειλε τον δούλο του να καλέσει από τους δρόμους και τις πλατείες τους φτωχούς, τους ανάπηρους και τους τυφλούς. Και σαν είδε ότι ακόμα υπήρχε χώρος, τον έστειλε ξανά, λέγοντάς του να ψάξει περισσότερο και να βρει τους ενδεείς και αν είναι ανάγκη να τους πείσει να έλθουν, μιας που τελικά κανένας από όσους είχαν αρχικά κληθεί δεν πρόκειται να συμμετάσχει στο δείπνο.

Μέσα από την Παραβολή ο Κύριος θέλει αρχικά να υποδηλώσει ότι οι Εβραίοι, που θεωρούσαν ότι έχουν πρώτοι το δικαίωμα στη Βασιλεία του Θεού, τελικά αποκλείσθηκαν απ’ αυτήν για να την απολαύσουν οι εθνικοί. Όμως η Παραβολή αυτή έχει και γενικότερη εφαρμογή στον καθένα μας. Διότι ο Θεός καλεί όλους μας. Και είναι φοβερό να αρνηθούμε την κλήση του προβάλλοντας τις ανόητες προφάσεις των αρνητών της Παραβολής. Είναι προφάσεις μικρές και υποκριτικές, που ξεσκεπάζουν την κακή διάθεση των προσκεκλημένων. Διότι όλοι τους είχαν ειδοποιηθεί από καιρό για το δείπνο αυτό. Θα μπορούσαν να είχαν ρυθμίσει το πρόγραμμά τους, ώστε να μπορέσουν να συμμετάσχουν. Αυτές οι προφάσεις όμως επιπλέον δείχνουν πόσο μας περισπούν και μας δένουν οι φροντίδες της ζωής, η εργασία μας και οι οικογενειακές μας υποχρεώσεις.

 Οι προσκεκλημένοι της σημερινής παραβολής είναι όλοι εκείνοι που έχουν γνώση του Θεού, που έχουν ακούσει το Ευαγγέλιο και καλούνται από το Χριστό να συμμετάσχουν στην αλήθεια της κοινωνίας μαζί Του. Εξέπεσαν ωστόσο, εξαιτίας του ασθενούς τους λογισμού και της προσκολλήσεώς τους στα υλικά και βιοτικά πράγματα. Αυτοί που είπαν “αγρόν ηγόρασα”είναι εκείνοι που απασχολούν τη διάνοιά τους με άλλες σκέψεις και κοσμοθεωρίες, παραιτούμενοι από τη μελέτη του λόγου του Θεού και της αληθινής Ζωής. Εκείνοι που αγόρασαν τα βόδια είναι που ασχολούνται με τις βιοτικές μέριμνες και καταναλώνουν σε αυτές όλο τους το ενδιαφέρον και την ενεργητικότητα, λησμονώντας τα πνευματικά. Και τέλος εκείνος που μόλις είχε παντρευτεί, επειδή θεωρεί ότι στην συζυγική κοινωνία βρίσκεται το παν, αντιπροσωπεύει τους ανθρώπους που προτιμούν τις επίγειες απολαύσεις από τις επουράνιες. “Διότι ο ανθρώπινος νους που προσκολλάται στην κοσμική φιληδονία, γίνεται αδρανής στα πνευματικά και δεν εργάζεται πλέον τα του Θεού. Και για το λόγο αυτό θα είναι αμέτοχος της ουράνιας και θείας εορτής”.

Η Βασιλεία όμως του Θεού δεν εξαρτάται από τη θέληση ή τη διάθεση των ανθρώπων, αλλά από την παρουσία του Θεού, που έχει τη δύναμη να μεταμορφώνει τον άνθρωπο και να τον ζωοποιεί. Καλεί λοιπόν τους πτωχούς τω πνεύματι, δηλαδή τους ταπεινούς και τους πλουτίζει με τη θεϊκή Του σοφία. Καλεί τους αναπήρους και τους κάνει υγιείς. Καλεί τους χωλούς και βαδίζουν τον ορθό δρόμο. Καλεί τους τυφλούς, ώστε να βλέπουν το φως το αληθινό . Η σοφία του Θεού υπερβαίνει τις ανθρώπινες αδυναμίες και η Εκκλησία, όπου το πνευματικό δείπνο της Βασιλείας του Θεού προσφέρεται σε όλους μας κάθε Κυριακή και κάθε γιορτή, είναι ο χώρος όπου ο άνθρωπος θεραπεύεται από κάθε πνευματική ασθένεια ή αναπηρία και μεταμορφώνεται σε τέκνο του Θεού.

Στην Παραβολή που ακούσαμε σήμερα ο Κύριός μας ονομάζει την ουράνια Βασιλεία του «δείπνον μέγα», στο οποίο καλεί όλους μας να προσέλθουμε. Την ονομάζει δείπνο, διότι στη Βασιλεία του ο Θεός θα μας παραθέτει πνευματική και υπερφυσική τράπεζα με τα θεία και αιώνια αγαθά του. Μια τράπεζα ατελεύτητη στον Ουρανό, όπου ο ίδιος θα μας προσφέρει από τον άπειρο πλούτο των αγαθών του.

Το τραπέζι της θείας αγάπης είναι πάντοτε ανοικτό. Ο Θεός σε κάθε τόπο και εποχή στέλνει τους εργάτες του Ευαγγελίου για να καλέσουν όλους να συμμετάσχουν σ’ αυτό. Το Ευχαριστιακό Δείπνο, η Θεία Κοινωνία, τρέφει πνευματικά τον άνθρωπο και τον αφήνει να ακτινοβολεί ως ύπαρξη χριστοειδής. Η συμμετοχή σ’ αυτό όχι μόνο δεν μπορεί να εμποδίζεται από τις διάφορες μέριμνες της καθημερινότητας, αλλά προσδίδει και ένα βαθύτερο νόημα και περιεχόμενο σ’ αυτές.

Η Εκκλησία είναι η διαρκής υπενθύμιση και η διαρκής ανανέωση της πρόσκλησης που ο Χριστός απευθύνει σε όλους μας. Έχουμε το προνόμιο να ανήκουμε στους ανθρώπους που έχουν γνωρίσει την αλήθεια που ο Θεός αποκάλυψε στον κόσμο και ως εκ τούτου ανήκουμε σε αυτούς που έχουν δεχτεί την πρόσκληση να συμμετάσχουμε στο δείπνο της Βασιλείας Του. Απομένει σε μας να αποδεχτούμε τούτη την πρόσκληση, και να μη παρασυρθούμε ούτε από ανθρώπινες κοσμοθεωρίες, ούτε από βιοτικές μέριμνες, ούτε από τις προσωπικές μας επιθυμίες. Απομένει σε μας να αποδεχτούμε την πρόσκληση του Θεού και να προετοιμαστούμε κατάλληλα, ώστε να αξιωθούμε να ζήσουμε και την μεγάλη εορτή των Χριστουγέννων, που πλησιάζει, σε όλο της το πνευματικό μεγαλείο. Αμήν

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Ι' ΛΟΥΚΑ

Η διήγηση της σημερινής Ευαγγελικής περικοπής μας περιγράφει τη θεραπεία της συγκύπτουσας, μιας γυναίκας που λόγω της ασθένειάς της ήταν κυρτωμένη και ταλαιπωρούνταν και βασανιζόταν δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια από σατανική ενέργεια. Κάποιο Σάββατο ο Κύριος, όπως συνήθιζε, δίδασκε σε μία απ’ τις Συναγωγές. Ανάμεσα στο πλήθος μόλις που ξεχώριζε μία γυναίκα σκυμμένη διαρκώς με κυρτωμένο το σώμα της τόσο πολύ, που δεν μπορούσε καθόλου να σηκώσει όρθιο το κεφάλι της.  Όταν λοιπόν την είδε ο Κύριος, της φώναξε: Γυναίκα, είσαι ελεύθερη από την αρρώστια σου. Άπλωσε πάνω της τα χέρια του και την ίδια στιγμή έγινε καλά, σηκώθηκε ολόρθη και δόξαζε τον Θεό για τη θεραπεία της.

Γιατί όμως ο Κύριος σπλαχνίσθηκε και θεράπευσε τη γυναίκα αυτή χωρίς η ίδια να ζητήσει τη θεραπεία της; Διότι η γυναίκα αυτή ήταν ευσεβής, αν και είχε μία τόσο βασανιστική και παραμορφωτική ασθένεια, που καθιστούσε δύσκολη και επίπονη κι αυτήν ακόμη τη μετακίνησή της, δεν απουσίαζε όμως από τη Συναγωγή την ημέρα του Σαββάτου. Η γυναίκα αυτή είχε την σπάνια αρετή, την υπομονή.Επιπλέον, ενώ ήταν άρρωστη δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια, δεν σκληρύνθηκε η καρδιά της, δεν έγινε άπιστη. Αντίθετα μέσα στη δοκιμασία της έμεινε σταθερή στην πίστη της. Και προσήλθε στη Συναγωγή με τόσο κόπο, διότι είχε πόθο να ακούει το λόγο του Θεού. Φαίνεται μάλιστα ότι άκουγε το κήρυγμα του Κυρίου με ενδιαφέρον πολύ κι εκδήλωνε βαθιά εμπιστοσύνη σ’ Αυτόν. Γι’ αυτό και ο Χριστός δεν της ζήτησε πίστη για να κάνει το θαύμα, διότι διέκρινε την εσωτερική της διάθεση. Την ονόμασε και «κόρη του Αβραάμ», για να αποκαλύψει την ευσέβειά της.

Ωστόσο το θαύμα αυτό αντί να κάνει τους σκληρόκαρδους φαρισαίους να θαυμάσουν μαζί με όλο το λαό τα μεγαλεία του Θεού, κίνησε την αγανάκτηση του αρχισυνάγωγου, που τους κάλεσε να προσέρχονται τις άλλες μέρες για να θεραπεύονται, και να μη “καταλύουν” την αργία του Σαββάτου. Ο Κύριος όμως βλέποντας τη φοβερή υποκρισία και το φθόνο του Αρχισυναγώγου, τον ξεσκέπασε μπροστά σε όλους: Υποκριτή, του λέει. Ο καθένας σας την ημέρα του Σαββάτου δεν λύνει το βόδι του ή το γαϊδουράκι του από τη φάτνη και δεν το πηγαίνει να το ποτίσει; Και το κάνει αυτό χωρίς να θεωρείται παραβάτης της αργίας του Σαββάτου. Αυτή όμως η γυναίκα, που είναι κόρη του Αβραάμ και την έδεσε ο σατανάς με τέτοια αρρώστια, ώστε να μην μπορεί να σηκωθεί όρθια δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια, δεν έπρεπε να θεραπευτεί την ημέρα του Σαββάτου; Κι ενώ τα έλεγε αυτά ο Κύριος, ντροπιάζονταν όλοι οι αντίθετοί του και ιδιαιτέρως ο Αρχισυνάγωγος.

Οι Εβραίοι εκείνης της εποχής, είδαν την αργία του Σαββάτου τελείως τυπικά και σχολαστικά, γεμάτη από απαγορεύσεις και τυπικούς κανόνες που τελικά είχε χαθεί ο σκοπός και η ουσία της αργίας. Αυτό οφειλόταν στους Νομοδιδασκάλους και τους Φαρισαίους που δίδασκαν τον λαό λαθεμένα. Μέσα από τη σημερινή διήγηση ο Κύριος στηλιτεύει την υποκρισία και την τυπολατρία όχι μόνον των φαρισαίων, αλλά και κάθε ανθρώπου, κάθε εποχής. Οι φαρισαίοι της εποχής Του είχαν μετατρέψει τις εντολές του Δεκαλόγου και του Νόμου σε ένα στείρο σύστημα υποχρεώσεων και περιορισμών, και γι αυτό συχνά αντιδρούσαν με αγανάκτηση όταν ο Χριστός θεράπευε τα Σάββατα, σε σημείο να λένε ότι εφόσον δεν τηρεί το Σάββατο, δεν προέρχεται από τον Θεό. Η τυπολατρία τούς έκανε να θεωρούν τους εαυτούς τους αυτάρκεις έναντι του Θεού.

Ο φθόνος  παραλογίζει και εξευτελίζει τον άνθρωπο. Είναι μία ασθένεια που όταν μας κυριεύσει, μας κάνει ανεξέλεγκτους. Κάποτε οδηγεί και σε πράξεις αποτρόπαιες και εγκληματικές. Πάντοτε όμως αναστατώνει και συχνά διαλύει τις ανθρώπινες σχέσεις. Γίνεται τείχος ακόμη κι ανάμεσα σε συγγενείς. Διαλύει οικογένειες, φιλίες, καταστρέφει ψυχές. Χρειάζεται επομένως πολλή προσοχή. Εάν βλέπουμε μέσα στην ψυχή μας το παραμικρό ίχνος ζήλειας, μην το αφήνουμε να εξελιχθεί. Αλλά να προστρέχουμε στο έλεος του Θεού, στο Μυστήριο της ιεράς Εξομολογήσεως και να ζητούμε τη Χάρη του Θεού για να το καταπολεμήσουμε αμέσως, πριν να είναι πολύ αργά.

Το μήνυμα όμως του Ευαγγελίου, το κήρυγμα του Χριστού αλλά και ο τρόπος της ενανθρώπησής Του και του Πάθους Του δίνουν προτεραιότητα στην ελευθερία του ανθρώπινου προσώπου και στοχεύουν στην πνευματική του αποδέσμευση τόσο από τα δεσμά της αμαρτίας όσο και από τις στείρες υποχρεώσεις που φορτίζουν και καταπιέζουν τον άνθρωπο. Η τυπική και μηχανιστική τήρηση των εντολών του Θεού τελικά δεν μας προσφέρει τίποτα, αν στην καρδιά μας δεν πρυτανεύει η αγάπη προς τον πλησίον, η ευσπλαχνία και η διάθεση της προσφοράς και της αυτοθυσίας. Ας προσέξουμε αδελφοί μου και εμείς μην πέσουμε στην ίδια παγίδα θεωρώντας την τυπική εφαρμογή των θρησκευτικών καθηκόντων ως απόλυτη. Οι εκδηλώσεις στην ευσέβεια μας να έχουνε πάντοτε το κίνητρο της αγάπης και της γνήσιας πίστεως. Οι εντολές του Θεού μας δόθηκαν για την σωτηρία μας και άρα είναι αναγκαίες γι’ αυτήν. Όμως όταν συγκρούεται ο τύπος με την αγάπη, προηγείται η αγάπη. Ποτέ και με κανέναν τρόπο δεν πρέπει να αφήνουμε για οιοδήποτε λόγο να δολοφονείται η αγάπη. Αμην.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΔ' ΛΟΥΚΑ

Η σημερινή ευαγγελική περικοπή, αναφέρεται στο θαύμα της θεραπείας του τυφλού, στην Ιεριχώ. Αποτελεί χαρακτηριστικό και θαυμαστό παράδειγμα προσωπικής κοινωνίας του ανθρώπου με τον Ιησού Χριστό. Η εμπειρία της εκκλησίας μας βεβαιώνει ότι σωτηρία είναι η προσωπική συνάντηση του κάθε ανθρώπου με το Χριστό.  Ανεβαίνοντας, ο Κύριος, για την Ιερουσαλήμ, πέρασε από τηνν Ιεριχώ. Έξω από αυτή την πόλη είχε καθίσει κάποιος τυφλός, ζητώντας την βοήθεια των περαστικών. Κάποια στιγμή άκουσε κόσμο πολύ να πλησιάζει. Ρωτούσε λοιπόν να μάθει τί συμβαίνει και τού είπανε ότι περνά ο Ιησούς από την Ναζαρέτ. Άρχισε τότε να φωνάζει λέγοντας, «Ιησού, Υιέ του Δαβίδ, ελέησέ με», ενώ ο κόσμος τού έκανε παρατήρηση λέγοντάς του να σωπάσει. Ο Χριστός όμως στάθηκε, ζήτησε να φέρουν μπροστά του τον τυφλό και τον ρώτησε: «Τί θέλεις να σού κάνω;» Εκείνος είπε: «Κύριε, για να δω». Ο Ιησούς απάντησε: «Δες. Η πίστη σου σε έσωσε», και μονομιάς ο τυφλός βρήκε το φως του και ακολουθούσε τον Χριστό δοξάζοντας τον Θεό, μαζί με τον λαό που έγινε μάρτυρας αυτού του θαύματος.

Σε όλες σχεδόν τις θαυματουργές θεραπείες που περιγράφονται στα Ευαγγέλια, ο Χριστός υπογραμμίζει την πίστη των ανθρώπων που ζητούσαν το θαύμα. Αντίθετα, δηλαδή, με αυτό που λένε μερικοί, οτι θέλουν να δουν κάποιο θαύμα για να πιστέψουν, ο Χριστός σήμερα μάς υπενθυμίζει ότι η πίστη είναι προϋπόθεση του θαυματος. Γιατί ο άπιστος άνθρωπος, ακόμα κι αν συμβεί κάποιο θαύμα μπροστά στα μάτια του, προφασίζεται ανυπόστατες δικαιολογίες για να το αρνηθεί και μοιάζει με τους φαρισαίους που έλεγαν ότι ο Ιησούς εκβάλει τα δαιμόνια στο όνομα του άρχοντα των δαιμονίων.

Όλοι αυτοί που ακολουθούσαν τον Χριστό, είχαν προφανώς αφήσει κατά μέρος τις δουλειές ή τις υποχρεώσεις τους και βάδιζαν μαζί του. Δεν είναι όμως σίγουρο ότι άκουγαν και τα λόγια του, γιατί τότε δεν θα έκαναν τόσο θόρυβο. Δεν ενοχλήθηκαν από τούτη την οχλοβοή, ωστόσο θεώρησαν ως απρέπεια τις κραυγές του τυφλού, τον οποίο βιάστηκαν να επιτιμήσουν. Ο Χριστός όμως τούς δίδαξε, κι έμάς μαζί με εκείνους, ότι αλλιώς ζυγιάζει ο Θεός τους ανθρώπους. Αγνοεί τους θορύβους του κόσμου, αφουγκράζεται τις καρδιές των μικρών και καταφρονεμένων και επιβραβεύει με έργα και με λόγια την ζέση της πίστης. Δίνει την όραση στον τυφλό, κι ανοίγει τα μάτια όλων ώστε να δούμε ότι το πιο σημαντικό γεγονός της ημερας δεν είναι άλλο από την παράκληση «Κύριε, ελέησέ με».

Ο τυφλός αυτός είχε πνευματικές αρετές. Είχε πνευματική όραση, είχε πίστη στο Χριστό και γι’ αυτό βραβεύτηκε από τον Κύριό μας, που είναι το φως του κόσμου και έλαβε την θεραπεία αποκτώντας το φως των ματιών του. Μας λέγει ο Άγιος Κύριλλος, Πατριάρχης Αλεξανδρείας, ότι ο τυφλός ελευθερώθηκε διπλά από την τυφλότητα του, δηλαδή από τη σωματική και εκείνη την τυφλότητα που κυριεύει το νου και την καρδιά του ανθρώπου. Αν δεν είχε θεραπευτεί σωματικά δε θα δόξαζε Χριστό, ως Θεό. Επειδή όμως δέχτηκε το θεϊκό θαύμα του Κυρίου, γι’ αυτό και έγινε αφορμή να δοξάζεται ο Θεός απ' όλο τον κόσμο.

Μέσα στο πλήθος των ανθρώπων που περιστοίχιζαν τον Χριστό, για να ακούσουν τη διδασκαλία του η επιμονή και η πίστη του τυφλού ξεπερνά όλα τα εμπόδια του ενοχλημένου πλήθους, που προσπάθησε να τον σταματήσει, για να ακούσει μια διδασκαλία, που το κατέπλησσε. Όμως και ο Χριστὸς στην επιμονὴ του τυφλού διακόπτει την δύναμη του λόγου, για να εκδηλώσει την αγάπη του έργου Του. Και αυτό, για να μην ξεχνάμε ότι η πίστη χωρίς ορθή πράξη μπορεί να σταθεί εμπόδιο στον καλοπροαίρετο άνθρωπο, που θέλει να συναντήσει τον Χριστό. Αλλά και εκείνος που πραγματικά τον εμπιστεύεται δεν κάμπτεται ακόμη και από τα ανυπέρβλητα εμπόδια, που ενδεχομένως θα συναντήσει, τα οποία προκύπτουν συνήθως από τους ανθρώπους της πίστης. Αυτές οι δύο αλήθειες είναι σίγουρα διαστάσεις του θαύματος της πνευματικής μας όρασης, που πραγματώνεται μέσα μας με την χάρη του Θεού.  

Όταν ερχόμαστε στο Ναό για να συναντήσουμε τον Κύριο και να ενωθούμε μαζί του διά της θείας Κοινωνίας, στο ερώτημα του Χριστού «Τί σοί θέλεις ποιήσω;» ας απαντήσουμε με καρδιακή διάθεση, με τη θέρμη και τη φλόγα της πίστης, όπως ο τυφλός: «Κύριε ίνα αναβλέψω». Να βλέπουμε δηλαδή με τα μάτια της ψυχης μας, να βλέπουμε και να αναγνωρίζουμε το Θεό και Πατέρα μας, να βλέπουμε το φως το αληθινό, το Χριστό και Σωτήρα μας, να βλέπουμε τους αδελφούς μας ως εικόνες Θεού και να τους αγαπάμε. Να βλέπουμε την αμαρτωλότητά μας και να ζητούμε συγχώρηση, να ζητοῦμε το έλεός Του.  Ας τον επικαλούμαστε σαν τον τυφλό, μέρα και νύχτα, με την μονόλεκτο προσευχή, το «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Όλοι πρέπει να επιδιώκουμε να συναντήσουμε το Χριστό με τα μέσα που μας διδάσκει η Αγία μας Εκκλησία. Την προσευχή, τη μετάνοια, την νηστεία, την εξομολόγηση και την συμμετοχή μας στο Ιερό Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Τότε μόνο θα καθαρισθούμε, θα φωτιστούμε και θα ανοίξουν τα μάτια της ψυχής μας.  Αμὴν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΓ' ΛΟΥΚΑ

Η σημερινή ευαγγελική περικοπή, αναφέρεται στην υπερεκτίμηση των υλικών αγαθών, τα οποία γίνονται εμπόδιο για την είσοδο του ανθρώπου στη βασιλεία του Θεού. Ένας άρχοντας, πλούσιος νέος με χρήματα πολλά, με περιουσία πλησιάζει τον Χριστό. Από τα λόγια του φαίνεται ότι να άνθρωπος ευσεβής και τηρητής του Νόμου και έχει πόθο και δίψα για την αιώνια ζωή. Ανησυχεί για το μέλλον του μετά την παρούσα ζωή, και θέλει να ζήσει αιώνια στην βασιλεία του Θεού και γι’ αυτό προσπαθεί να εφαρμόσει όλα αυτά που του επιβάλει η πίστη του με βάση τον Ιουδαϊκό Νόμο, τηρώντας επακριβώς και κατά γράμμα όλα όσα επιβάλλονται για να μπει στην βασιλεία του Θεού.

Έχει δημιουργήσει την βεβαιότητα και είναι σίγουρος αφού τον κατάλογο των εντολών τον έχει εφαρμόσει στην ζωή του. Αν προσέξουμε μάλιστα στην αρχή της Ευαγγελικής περικοπής ο τρόπος που διαλέγεται με τον Κύριό μας δείχνει άνθρωπο όπου προσπαθεί να ειρωνευθεί αποκαλώντας Τον αγαθό και αφετέρου δείχνει άνθρωπο που το στοιχείο του εγωισμού τον έχει κυριεύσει λέγοντας ότι «ταύτα πάντα εφυλαξάμην εκ νεότητός μου». Ο Χριστός  όμως ο οποίος γνωρίζει τις καρδιές των ανθρώπων, βλέπει στο βάθος της ψυχής του πλουσίου αυτού νέου ότι είναι δεμένος με τα γήινα και τα φθαρτά. Ο Κύριος για να τον βγάλει από την πλάνη του, για να του φανερώσει την πραγματική αδυναμία, να τον κάνει να καταλάβει ότι η θρησκευτικότητα του ήταν ατελής και επιφανειακή, του είπε:  « ένα ακόμα σου λείπει, πούλησε τα υπάρχοντα σου, τα διαμοίρασε  στους φτωχούς, και έλα να με ακολουθήσεις». Τότε ο  νέος  στενοχωρήθηκε πολύ. Έγινε «περίλυπος», έφυγε λυπημένος, δεν ήθελε να αποχωριστεί τα χρήματα του. Το πάθος της πλεονεξίας είχε κυριαρχήσει μέσα του. Βλέποντας ο Χριστός την απογοήτευση στο πρόσωπό του θέλησε, ως γιατρός, να τον θεραπεύσει, αφαιρώντας την αιτία της αρρώστιας του. Τα λόγια Του ήταν κάθετα: «Είναι πολύ δύσκολο αυτοί που έχουν τα χρήματα να μπουν στη Βασιλεία των ουρανών». Γίνεται ακόμα πιο έντονος και παραστατικός λέγοντας ότι «είναι πιο εύκολο να περάσει μια καμήλα μέσα από την μιας βελόνας, παρά ένας πλούσιος στη Βασιλεία των ουρανών».

Στην παραβολή αυτή ο Χριστός δεν κατέκρινε την απόκτηση υλικών αγαθών, αλλά μίλησε για την σωστή διαχείρισή τους. Ο Χριστός τονίζει στον άρχοντα της παραβολής, ότι δεν φθάνει μόνο να τηρεί κανείς με ακρίβεια τις εντολές του Θεού. Εάν θέλει κάποιος να γίνει τέλειος, να μην επιδιώκει την απόκτηση όλο και περισοτερων  υλικών αγαθών, ενώ εχει τα πάντα, αλλά την σωστή διαχείρισή τους και να ασκεί φιλανθρωπικό έργο. Ο Χριστός δεν απορρίπτει τους πλούσιους, αλλά πρέπει οι πλούσιοι ζώντας συνειδητά τη ζωή της Εκκλησίας να έχουν την φώτιση του Αγίου Πνεύματος, ώστε να μην προσκολλώνται στα υλικά αγαθά. Ο Κύριος μας απευθύνεται όχι μόνο σε κάθε πλούσιο, αλλά και σε κάθε άνθρωπο που έχει χωρίς να το καταλάβει προσκολληθεί στα βιοτικά πράγματα, επιδιώκει την ευημερία με κάθε τρόπο και γίνεται δέσμιος των υλικών αγαθών, αδιαφορώντας για καθετί το πνευματικό.

Ο άνθρωπος είναι ψυχοσωματική ύπαρξη. Γι’ αυτό πρέπει να κατανοήσει ότι: Ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται. Όπως χρειάζεται τροφή το σώμα, άλλη τόση ανάγκη τροφής έχει και η ψυχή. Πού θα βρούμε την τροφή της ψυχής;  Στον χώρο της Εκκλησίας αρχικά. Μέσα από τα μυστήριά της, στον πνευματικό ανεφοδιασμό μας.  Στον Θεό θα πρέπει να στραφούμε πρώτιστα. Θα πρέπει να στραφούμε, ύστερα, με αληθινή αγάπη και προς τον συνάνθρωπό μας. Ας γνωρίζουμε  πως ο Χριστός δεν κάνει συμβιβασμούς όταν πρόκειται για τη σωτηρία της ψυχής μας, ούτε προσπαθεί να μας κολακεύσει, γιατί δεν δημιουργεί οπαδούς αλλά αδελφούς. Ο στόχος μας πρέπει να είναι η σωτηρία της ψυχής μας. Η κληρονομία της αιώνιας βασιλείας.

Ο Χριστός μέσω της Εκκλησίας Του και της αλήθειας της, προσκαλεί όλους μας να απελευθερωθούμε από το φορτίο της υλικής κυριαρχίας και ν’ απαγκιστρωθούμε από ψευδαισθήσεις για δήθεν υπεραξία του εγώ μας έναντι των άλλων ανθρώπων.  Η σωτηρία είναι ακριβώς η κοινωνία μας στην αγάπη του Θεού, που απελευθερώνει τον άνθρωπο από κάθε είδους δεσμεύσεις που έχουν σχέση με την προσκόλληση στα υλικά αγαθά. Για να δεχθεί ο άνθρωπος τη σωτηρία, θα πρέπει επειγόντως να εμπιστευτεί τον εαυτό του στον Θεό και να παραδοθεί χωρίς όρους και όρια στην αγάπη Του. Να προσκολληθεί σ’ αυτήν, για να μπορέσει ν’ απελευθερωθεί και ν’ αποτινάξει τα δεσμά της κάθε μορφής δουλείας που τον κυκλώνει σήμερα και τον στραγγαλίζει πνευματικά. Ὁ σύγχρονος άνθρωπος οφείλει να επιδιώκει την απόκτηση πνευματικών αγαθών, που θα τον οδηγήσουν στην Βασιλεία των ουρανών και να αγωνίζεται για την εσωτερική του τελείωση. Ὁ αγώνας αυτός πρέπει να είναι  συνεχής, δεν είναι εύκολος. Έχει ως εμπόδιο την ίδια μας την διάθεση νά θέτουμε ως πρώτη προτεραιότητα τα υλικά αγαθά. Όμως, ο αγώνας μας αυτός θα έχει αίσιο τέλος, αν αγωνιζόμαστε σωστά. Αρκεί να μην ξεχνούμε να ζητούμε την βοήθεια του Θεού που μόνο Αυτός μπορεί να το πετύχει. Νά ζητάμε την Βασιλεία του Θεού και την δικαιοσύνη Του και όλα τα άλλα δηλαδή τα βιοτικά αγαθά θα προστεθούν. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου