ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Θ' ΛΟΥΚΑ

Η σημερινή ευαγγελική περικοπή αναφέρεται στην παραβολή του άφρονος πλούσιου. Με αυτή την παραβολή ο Κύριος θέλει να μας διδάξει, πόσο τρομερό και ολέθριο είναι το πάθος της πλεονεξίας. Οι αμαρτίες, οι αδυναμίες και τα πάθη, εφόσον μένουν ελεύθερα και απολέμητα στην καρδιά του ανθρώπου, τον υποδουλώνουν, του σκοτίζουν το νου και τον οδηγούν στις πλέον παράλογες και ολέθριες για τον ίδιο, αποφάσεις και πράξεις. Του δημιουργούν μια κατάσταση αφροσύνης. Ο πλούσιος της σημερινής παραβολής, είχε στην ιδιοκτησία του πολλά κτήματα, μεγάλες εκτάσεις, με ποικιλία καλλιεργειών και προϊόντων. Είχε αποθήκες μεγάλες και πολλές. Τα σπίτια του ήταν πολυτελέστατα, με πολλούς υπηρέτες. Τίποτα δεν του έλειπε, είχε τα πάντα, ότι ζητούσε η ψυχή του. Σ’ όλα αυτά ήρθε να προστεθεί, την περίοδο εκείνη, η πρωτοφανής ευφορία των κτημάτων του.

Κι’ όμως αυτός αντί να ευχαριστήσει τον δωρεοδότη Κύριο για την μεγάλη αυτή ευλογία της πλούσιας σοδειάς και από τα δώρα αυτά του Θεού να προσφέρει κι αυτός στους συνανθρώπους του, σαν ιδιοτελής και φίλαυτος που ήταν, βυθίστηκε σε πολλές και καταθλιπτικές μέριμνες, που αφορούσαν τον εαυτό του και μόνο. Διαπίστωσε ότι οι αποθήκες που είχε, δεν επαρκούσαν να χωρέσουν την πλούσια σοδειά. Κι αυτός δεν ήθελε να χάσει τίποτε από αυτά, ούτε να διαθέσει κάτι για τους φτωχούς, για τους συνανθρώπους του. Έλεγε ξανά και ξανά, ημέρα και νύκτα, ότι «ουκ έχω που συνάξω τους καρπούς μου». «Τους καρπούς μου», έλεγε, «τα αγαθά μου». Τα θεωρεί όλα δικά του. Μέσα σ’ αυτή του την παραζάλη της αφροσύνης του δεν σκέφθηκε ότι γι’ αυτά εργάστηκαν οι υπηρέτες του, οι γεωργοί και προ πάντων ότι ο Θεός έφερε ευνοϊκούς τους καιρούς για την πλούσια απόδοση των κτημάτων του.

Και είπε τότε: “Θα γκρεμίσω τις αποθήκες μου και θα χτίσω μεγαλύτερες για να συγκεντρώσω εκεί όλη τη σοδειά μου και τ᾽ αγαθά μου. Μετά θα πω στον εαυτό μου: τώρα έχεις πολλά αγαθά, που αρκούν για χρόνια πολλά, ξεκουράσου, τρώγε, πίνε, διασκέδαζε”. Τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως περίμενε ο πλούσιος. Πριν ακόμη προφθάσει να πει στην ψυχή του τα όσα σχεδίαζε, του μίλησε πρώτα ο Θεός: “Ἀνόητε, αυτή τη νύχτα θα παραδώσεις τη ψυχή σου. Αυτά λοιπόν που ετοίμασες σε ποιον θα ανήκουν”; Αυτά παθαίνει όποιος μαζεύει πρόσκαιρους θησαυρούς και δεν πλουτίζει τον εαυτό του με ότι θέλει ο Θεός». Αφού τα είπε όλα αυτά ο Κύριος, πρόσθεσε με έμφαση: «Όποιος έχει αυτιά για ν᾽ ακούει ας τὰ ακούει».

Το κατάντημα του «άφρονα πλούσιου» έχουν όλοι εκείνοι, που ακολουθούν το παράδειγμα του και στρέφουν την προσοχή τους μόνο στα υλικά αγαθά και διέπονται από το σύμπλεγμα της φιλαργυρίας και της απληστίας. Σε ότι αφορά τη «φιλαργυρία», κατά τη Χριστιανική διδασκαλία, θεωρείται ειδωλολατρία. Δεν καταδικάζει ο Κύριος τον άνθρωπο της παραβολής επειδή ήταν πλούσιος, ούτε γιατί καρποφόρησε άφθονα η γη του. Τον κατακρίνει για τον εγωκεντρισμό του, που αφ' ενός μεν θεώρησε ότι τα αγαθά που απέκτησε προορίζονται αποκλειστικά για τη δική του ευχαρίστηση και αφ' ετέρου πίστεψε ότι θα ζει αιώνια και θα απολαμβάνει τον πλούτο του. Τον χαρακτηρίζει ο Χριστός άφρονα, δηλαδή ανόητο, όχι για την προνοητικότητά του, αλλά για την απληστία του.

Ήταν άφρονας ο πλούσιος της παραβολής, διότι δεν έλαβε υπ’ όψιν του ότι τα χρόνια της ζωής του, όσα πολλά και αν φανταζόταν ότι θα είναι, κάποια στιγμή θα έφθανε το τέλος. Κι έπειτα από το αναπόφευκτο αυτό τέλος, θα ανοιγόταν ενώπιον του η αιωνιότητα. Πως θα παρουσιαζόταν μπροστά στον αδέκαστο Κριτή; Ποια καλά έργα θα είχε να του παρουσιάσει; Πως θα λογοδοτούσε για την χρήση των αγαθών που του είχε δώσει ο Θεός; Τότε θα έβλεπε, όπως και είδε, ότι έχασε την ψυχή του για τα λίγα αυτά υλικά αγαθά της περιουσίας του. Όλα περνούν και φθείρονται. Εκείνο που μένει είναι η καλοσύνη και η αγάπη. Ο πραγματικά πιστός άνθρωπος έχει εναποθέσει την εμπιστοσύνη του στον Θεό. Γνωρίζει ότι χρειάζονται και τα υλικά αγαθά, αλλά δεν τα απολυτοποιεί. Είναι το μέσο και όχι ο σκοπός της ζωής μας και μας προσφέρουν κάποια άνεση, αλλά δεν μας δίνουν καμία ουσιαστική λύτρωση και ασφάλεια. Ο Θεός, μας τα έδωσε για να τα χρησιμοποιούμε και για τον εαυτό μας, αλλά και για τους άλλους που έχουν ανάγκη.

Για το λόγο αυτό ας αξιολογήσουμε ορθά τη ζωή μας. Ας δούμε ειλικρινά και χωρίς προκαταλήψεις ότι αφορά τον εαυτό μας και τον κόσμο. Ας ανοίξουμε τα μάτια μας και ας ατενίσουμε το μέλλον χωρίς φόβο. Ας δούμε την κάθε μας πράξη μέσα από το πρίσμα της αιωνιότητας. Αυτό είναι η πραγματική σοφία, η πραγματική σύνεση. Τότε αποβλέπουμε αληθινά στο αιώνιο συμφέρον μας. Ας ανοίξουμε, λοιπόν την καρδιά μας. Ας δώσουμε ανακούφιση και χαρά στους γύρω μας. Αυτό θα μάς βοηθήσει να διατηρήσουμε την ψυχική μας ισορροπία, ξεφεύγοντας από το επικίνδυνο κλείσιμο στον εαυτό μας.

Αν είμαστε πλούσιοι, αν είμαστε ισχυροί, αν έχουμε εξουσία, ας σκεφθούμε ότι αυτά είναι δώρα του Θεού, όχι για να ικανοποιούμε τον εγωϊσμό μας, αλλά για να είμαστε ευεργετικοί στους άλλους. Τότε πραγματικὰ δεχόμαστε μεγαλύτερη ευλογία από τον Κύριο, διότι πραγματική ευλογία έχει μόνο εκείνος που είναι χριστιανός στην πράξη, εκείνος που κάνει το θέλημα του Θεού, εκείνος που αγαπά τους συνανθρώπους του. Δεν μας λέει ο Χριστός να μη φροντίζουμε για την οικογένειά μας, για το μέλλον των παιδιών μας, για την εξασφάλιση των αναγκαίων. Αλλά μας τονίζει ότι δεν είναι αυτά όλα τόσο σημαντικά, ώστε να ξεχνούμε την επιμέλεια της ψυχής μας.

Καλούμαστε να συνειδητοποιήσουμε την ανυπολόγιστη αξία της ψυχής μας και να ζούμε σύμφωνα με τὸ θέλημα του Θεού. Να στολίσουμε την αθάνατη ψυχή μας με ενάρετα και αγαθοποιά έργα. Την ώρα της εξόδου της ψυχής μας από το φθαρτό τούτο σώμα δεν την γνωρίζουμε.  Γι΄αυτό πρέπει να αγωνιζώμαστε. Ο αγώνας του ανθρώπου εναντίον των παθών και των αδυναμιών του, πρέπει να είναι συνεχής και ισόβιος, γιατί ακριβώς αυτές τις αδυναμίες εκμεταλεύεται ο εχθρός μας ο διάβολος και ζητά να μας υποδουλώσει σε φοβερά πάθη που τελικά οδηγούν στη κόλαση. Πρέπει πολύ να προσέξουμε το μεγάλο πάθος της πλεονεξίας, που οδηγεί τον άνθρωπο στο κατάντημα του πλούσιου της παραβολής μας. Όποιος όμως προσπαθεί να γίνεται πλούσιος κατα Θεόν, δηλαδή πλούσιος στο να προσφέρει την αγάπη του στους άλλους, αυτός κερδίζει και αυτή τη ζωή και τον παράδεισο. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Η' ΛΟΥΚΑ

Η σημερινή ευαγγελική περικοπή είναι η παραβολή του καλού Σαμαρείτη και αποτελεί τον κανόνα της πραγματικής εν Χριστώ ζωής. Αφορμή για να διηγηθεί ο Κυριος αυτήν την παραβολή ήταν το ερώτημα ενός νομοδιδασκάλου, οποίος θέλοντας να  τον πειράξει του είπε:  Διδάσκαλε, τι πρέπει να κάνω για να κληρονομήσω την αιώνια ζωή;  Κι Εκείνος τον παρέπεμψε στις εντολές του Μωσαϊκού Νόμου. Τότε ο νομοδιδάσκαλος ανέφερε τις δύο βασικότερες εντολές της Παλαιάς Διαθήκης, την αγάπη προς το Θεό και την αγάπη προς τον πλησίον. Θέλοντας όμως να δικαιολογηθεί, επειδή έθεσε ένα ερώτημα στο οποίο του ήταν γνωστή η απάντηση, έθεσε κι ένα δεύτερο: Ποιον πρέπει να θεωρώ πλησίον μου; Αυτό το ερώτημα στάθηκε η αφορμή να διηγηθεί ο Κύριος, την υπέροχη παραβολή του καλού Σαμαρείτη.

Κάποιος άνθρωπος, είπε, κατέβαινε από τα Ιεροσόλυμα στην Ιεριχώ και έπεσε σε ενέδρα ληστών, οι οποίοι τον λήστεψαν, τον έγδυσαν, τον καταπλήγωσαν και τον εγκατέλειψαν μισοπεθαμένο. Κάποια στιγμή ένας ιερέας που κατέβαινε στο δρόμο εκείνο, ενώ τον είδε από μακριά, πέρασε από το απέναντι μέρος χωρίς να του δώσει καμία βοήθεια. Παρόμοια και κάποιος Λευίτης, υπηρέτης του ναού, έφθασε στο μέρος εκείνο. Αυτός φάνηκε ακόμη πιο άσπλαχνος. Ήρθε πολύ κοντά, είδε την άθλια κατάσταση του πληγωμένου ανθρώπου κι έφυγε.

Κάποια στιγμή ένας Σαμαρείτης που διάβαινε από το δρόμο εκείνο είδε τον καταπληγωμένο άνθρωπο, πλησίασε κοντά του και τον σπλαχνίστηκε. Δεν φοβήθηκε μην πάθει τα ίδια, έμεινε κοντά του, έπλυνε τα τραύματά του, τα άλειψε με λάδι και κρασί, τα έδεσε με επιδέσμους. Και αφού με πολύ κόπο ανέβασε τον άνθρωπο αυτόν στο ζώο του, τον μετέφερε σε κάποιο πανδοχείο και τον περιποιήθηκε όλη τη νύχτα. Και την άλλη μέρα το πρωί έδωσε δύο δηνάρια στον ξενοδόχο και του είπε: Περιποιήσου τον για να γίνει καλά. Και ό,τι άλλο ξοδέψεις, καθώς θα επιστρέφω στην πατρίδα μου και θα περάσω πάλι από εδώ, θα σου το εξοφλήσω.

Μόλις τελείωσε ο Κύριος την παραβολή, ρώτησε το νομοδιδάσκαλο, ποιος από τους τρεις αυτούς επιτέλεσε το καθήκον του προς τον πλησίον; Κι εκείνος απάντησε: Αυτός που τον συμπόνεσε και τον ελέησε. Ο Κύριος τότε του είπε: Πήγαινε και κάνε κι εσύ το ίδιο.

Με αυτή την παραβολή ο Χριστός μας φανερώνει  ποιός θεωρείται «πλησίον» για το χριστιανό. Πλησίον είναι ο κάθε άνθρωπος που βρίσκεται σε ανάγκη, αδιακρίτως έθνους, φυλής, θρησκευτικού πιστεύω, κοινωνικής τάξεως. Εκείνο που βαρύνει είναι ο άνθρωπος ως εικόνα Θεού. Ο κάθε άνθρωπος που βρίσκεται σε δύσκολη θέση, έστω και αν είναι ο εχθρός του τον προσκαλεί να γίνει πλησίον του. Έτσι λοιπόν συμπεραίνουμε ότι θεωρούμε «πλησίον» μας κάθε άνθρωπο που ο Θεός βάζει στο δρόμο μας.

Ο ιερέας, και ο Λευίτης, όχι μόνο ανήκαν στην ίδια κοινωνία και θρησκεία με τον πληγωμένο, αλλά υπηρετούσαν στο ναό και γνώριζαν πολύ καλά το Νόμο του Θεού. Αλλά, δυστυχώς, δεν τον εφάρμοσαν. Προσπέρασαν αδιάφοροι τον βαθιά πληγωμένο συνάνθρωπό τους. Ευτυχώς, όμως, που εμφανίστηκε ο Σαμαρείτης. Από μια περιοχή, με έντονη την ανάμειξη πολλών διαφορετικών πίστεων, ιδεών, πολιτιστικών στοιχείων. Σε έχθρα από παλιά με τους Ιουδαίους, δεν θα περίμενε κανείς να βοηθήσει Ιουδαίο. Κι όμως, σπλαχνίστηκε τον πληγωμένο. Τον περιποιήθηκε σαν δικό του.

Το παράδειγμα του Καλού Σαμαρείτη είναι φωτεινό για τον καθέναν μας. Η πράξη του αυτή ειναι αξιομίμιτη. Δεν έλειψαν ούτε και θα λείψουν ποτε οι τραυματισμένοι. Καθημερινά αντικρύζουμε τραύματα και τραύματα. Τραύματα σωματικά και τραύματα ψυχικά. Σωματικές θλίψεις και πνευματικές οδύνες. Πολλοί ειναι εκείνοι που βρίσκονται στο κρεβάτι του πόνου και δεν έχουν ίσως κάποιον να τους βοηθήσει, να τους προμηθεύσει ένα φάρμακο, λίγο φαγητό, ένα ποτήρι νερό. Όσο κι αν έχει οργανωθεί η κοινωνική πρόνοια, όσο κι αν εχει επεκταθεί η ιατροφαρμακευτική περίθαλψή, πάντοτε θα υπάρχουν ασθενείς χωρίς φάρμακα, κατάκοιτοι χωρίς βοήθεια, άρρωστοι χωρίς τα μέσα θεραπείας, τραυματίες που έχουν ανάγκη από λίγο αίμα. Σε όλους αυτούς μπορούμε να προσθέσουμε όσους βρίσκονται σε δύσκολες οικονομικές περιστάσεις. Όπως σε όλες τις εποχες δεν έλειψαν οι πεινόντες και διψώντες, οι γυμνοί και άστεγοι, έτσι και στις ημέρες μας. Μπορεί να τους δώσουμε λίγα. Το πραγματικό μας ενδιαφέρον όμως και η ειλΙκρινής και γνήσια αγάπη μας του ανακουφίζει περισσότερο. Αν δεν έχουμε χρήματα για να βοηθήσουμε, έχουμε σίγουρα έναν καλό λόγο να πούμε για να τους παρηγορήσουμε. Μία επίσκεψη σε ένα πάσχοντα αδερφό μας.

Η περιγραφή του άνθρώπου που δέχθηκε την επίθεση από τους ληστές, συμβολίζει το πλήγμα που δέχτηκε η ανθρωπότητα από τον δαίμονα και από τους ανθρώπους που υπηρετούν τις αμαρτωλές καταστάσεις και καταφέρονται εναντιον της ανθρωπότητας. Αδικίες, κλεψιές, πόλεμοι, φτώχια, ανέχεια, άνθρωποι οι οποίοι εκμεταλεύονται τους συνανθρώπους τους και μεθοδεύουν με πονηριά την ατίμωση της ανθρωπότητας.

Με τον ιερέα θέλει να δείξει ο Χριστός ότι όσες θρησκείες πέρασαν από την ανθρωπότητα, μάταια προσπάθησαν δεν μπόρεσαν να τη σώσουν. Το ίδιο και οι πολιτικές καταστάσεις και πολιτεύματα, τα οποία εκπροσωπούνται από τον λευίτη. Κανείς δε μπόρεσε να σώσει την ανθρωπότητα.

Ποιος είναι ο καλός Σαμαρείτης; Ειναι ο Χριστός ο ίδιος. Ήταν ξένος ο Χριστός προς την ανθρωπότητα. Ο Χριστός ως Θεός , προσέλαβε την ανθρώπινη φύση, για να τη σώσει και να την αναστήσει. Τα τραύματα τα περιποιήθηκε με λάδι και κρασί. Το λάδι και το κρασί είναι τα σωστικά μυστήρια της Εκκλησίας, το έλαιον του Βαπτίσματος, του Χρίσματος, του Ευχελαίου και ο οινος της Θείας Λειτουργίας, της Θείας Ευχαριστείας. Το ότι ανέβασε πάνω σε δικό του ζώο και μετεφερε τον άνθρωπο είναι η πρόσληψη της ανθρώπινης φύσεως, που ο Χριστός ανέλαβε " φορτώθηκε" την ανθρωπότητα για να τη σώσει. Πανδοχείο είναι η Εκκλησία που δέχετε τον άνθρωπο και τον περιθάλπτει.

Ο Χριστός θα ξανάρθει θα επιστρέψει. Αυτό λέει στον ξενοδόχο " εν τω επανερχεσθαί με" θα ξανάρθω δηλαδή". Είναι η προσδοκία της Εκκλησίας για τη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. Αυτή την πίστη και την προσδοκία διετύπωνε η πρωτοχριστιανική Εκκλησία. Την ίδια πίστη ομολογούμε και στο Σύμβολο της Πίστεως, " και πάλιν ερχόμενον μετα δόξης".

Ο Κύριος ακόμα με την παραβολή αυτή μας καλεί να ξεπεράσουμε την τυπική θρησκευτική ζωή. Η πίστη μας δε συνίσταται μόνο στην εκπλήρωση κάποιων τυπικών θρησκευτικών καθηκόντων, αλλά στην καρδιακή μετάνοια και αγάπη. Όταν ζούμε την Πίστη μας σωστά, μεταμορφωνόμαστε εσωτερικά, η καρδιά μας μαλακώνει και αυθόρμητα σπλαχνίζεται όλο και περισσότερο τον κάθε συνάνθρωπο.

Η πνευματική μας καλιέργεια, το πόσο πραγματικά Χριστιανοί είμαστε, φαίνεται στη δύσκολη ώρα, όταν χρειάζεται να δείξουμε αυταπάρνηση για χάρη του Θεού, να θυσιαστούμε για χαρη των συνανθρώπων μας. Ο Κύριος ας μας αξιώσει να γίνουμε άνθρωποι αυταπαρνήσεως και έμπρακτης ευσπλαχνίας, σύμφωνα με το δικό Του άγιο και τέλειο παράδειγμα. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ E' ΛΟΥΚΑ

Η σημερινή  ευαγγελική περικοπή, είναι  η παραβολή του πλούσιου και του φτωχού Λαζάρου, η οποία μέσα από τις πολύ παραστατικές και ζωντανές εικόνες, αποκαλύπτει βασικές αλήθειες τόσο για την παρούσα όσο και για την μέλλουσα ζωή. Τα αποτελέσματα των επιλογών που έκαναν  τα δύο πρόσωπα της παραβολής μας παρουσίιάζει ο Χριστός.

Ζούσε κάποτε ένας πλούσιος άνθρωπος. Κάθε μέρα ο άνθρωπος αυτός φορούσε «πορφύρα και βύσσο», δηλαδή τα πιο πολυτελή ρούχα  και διασκέδαζε με συμπόσια τα οποία οργάνωνε στο ευρύχωρο και πολυτελέστατο σπίτι που κατοικούσε. Ενώ όμως ο πλούσιος απολάμβανε τη ζωή του, ακριβώς  έξω  από την πύλη του σπιτιού του ζούσε παραπεταμένος ένας φτωχὸς με το όνομα Λάζαρος, σε άθλια κατάσταση. Ο άνθρωπος αυτός πεινούσε και προσπαθούσε να χορτάσει από τὰ ψίχουλα που έπεφταν από το τραπέζι του πλουσίου. Πονούσε και υπέφερε, αλλά κανείς δεν του έδινε σημασία. Μόνο κάποια σκυλιά τον πλησίαζαν και έγλειφαν τις ανοιχτὲς πληγές από καταπληγωμένο σώμα του. Όμως ο Λάζαρος δεν έβγαζε από το στόμα του παράπονο εναντίον του πλουσίου ή του Θεού.

Κάποτε πέθανε ο φτωχός και άγγελοι τον μετέφεραν στην αγκαλιά του Αβραάμ. Πέθανε και ο πλούσιος και ετάφη. Και από τον άδη, όπου βασανιζόταν, σήκωσε το βλέμμα του και είδε τον Αβραάμ και στην αγκαλιά του το Λάζαρο. - Ελέησέ με, του λέει, και στείλε το Λάζαρο να βουτήξει το δάχτυλό του στο νερό και να- Θυμήσου, του απαντά ο Αβραάμ, ότι όσο ήσουν στη ζωή απόλαυσες κάθε αγαθό, ενώ ο Λάζαρος κάθε κακό. Τώρα αυτός παρηγορείται, ενώ εσύ ταλαιπωρείσαι. Επιπλέον, υπάρχει μεγάλο χάσμα ανάμεσά μας, που καθιστά αδύνατη τη μετάβαση από τη μια πλευρά στην άλλη.  - Τότε, σε παρακαλώ, στείλε τον στο πατρικό μου σπίτι, γιατί έχω πέντε αδέλφια. Να τους διηγηθεί όσα συμβαίνουν εδώ, ώστε να μην έλθουν και αυτοί σε τούτο τον τόπο της βασάνου. - Έχουν το Μωυσή και τους προφήτες. Ας ακούσουν εκείνους. - Όχι πατέρα Αβραάμ, δεν αρκεί αυτό. Αλλά αν κάποιος από τους νεκρούς πάει σε αυτούς, θα μετανοήσουν. - Αν δεν ακούν το Μωυσή και τους προφήτες, δεν πρόκειται να πεισθούν ακόμα κι αν κάποιος αναστηθεί από τους νεκρούς.

Από αναισθησία ψυχής έπασχε ο πλούσιος του σημερινού Ευαγγελίου.  Δεν τον συγκινούσε  καθόλου η τραγική κατάσταση που βίωνε ο Λάζαρος. Η απανθρωπιά του είχε κλείσει την καρδιά. Αγνώμων και αχάριστος προς το Θεό που του χάρησε τα πλούτη, δεν ανταπέδωσε την ευεργεσία, αλλά φρόντησε μόνο να ικανοποιήσει τά πάθη καί τίς ἐπιθυμίες του. Δεν σκέφτηκε ποτέ, ότι κάποτε θα έδινε λόγο για τη διαχείρηση του πλούτου του και ότι θα τιμωρούνταν για την ασπλαχνία και σκληροκαρδία του.

Θα αναρωτηθεί κανείς  τώρα. Φταίει ο πλούτος για την αιώνια καταδίκη του πλουσίου η μήπως η φτώχεια έσωσε τον Λάζαρο; Ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ούτε ο πλούτος, ούτε η φτώχεια είναι η αιτία για την σωτηρία ή την καταδίκη κάποιου. Αλλά, είναι η στάση ζωής που θα κρατήσει κάποιος απέναντι στις δύο αυτές διαφορετικές καταστάσεις, που θα τον οδηγήσει στην σωτηρία του ή στην καταδίκη του.

Ο πλούσιος της σημερινής παραβολής δεν έχασε τον Παράδεισο εξαιτίας και μόνο του πλούτου του, αλλά εξαιτίας της αλαζονείας του. Δεν έδωσε ποτέ ελεημοσύνη στον φτωχό Λάζαρο που στεκόταν εξω από την πόρτα της αυλής του. Δεν τον ένοιαξε καθόλου για την τραγική κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει ο συνάνθρωπός του και κλεισμένος στο καβούκι της κενοδοξίας και του εγωϊσμού του απολάμβανε τα πλούτη του. Από την άλλη μεριά, ο φτωχός Λάζαρος δεν κέρδισε τον Παράδεισο εξαιτίας και μόνο της φτώχειας του, αλλά επειδή δεν δυσανασχετούσε, ούτε διαμαρτυρόταν στον Θεό για την κατάστασή του αυτή. Δεν μισούσε τον πλούσιο, δεν τον κατέκρινε που δεν του έδωσε ποτέ, ούτε ένα πιάτο φαγητό. Ανεχόταν όλη αυτή την τραγική του κατάσταση χωρίς να απαιτεί τίποτα. 

Από την Παραβολή αυτή παίρνουμε όλοι μας ένα μεγάλο δίδαγμα, ότι ο τόπος της αιώνιας κατοικίας μας προσδιορίζεται από τις επίγειες επιλογές μας. Ό,τι κάναμε θα το βρούμε μπροστά μας.  Ο πλούσιος δεν κατακρίθηκε γιατί ήταν πλούσιος, αλλά για την σκληροκαρδία του. Η ενασχόληση με την προσωπική του ευωχία δεν του άφησε ούτε το χρονικό ούτε το πνευματικό περιθώριο ώστε να προσέξει τον φτωχό δίπλα του, πολύ δε περισσότερο να τον  βοηθήσει. Αυτή η εγωιστική αυτάρκεια είναι που τον αποξένωσε ουσιαστικά όσο ήταν στη ζωή από την κοινωνία των ανθρώπων, και μετά τον θάνατό του από την κοινωνία των αγίων. Ο φτωχός πάλι δεν αμείβεται στον παράδεισο επειδή ήταν φτωχός και κατατρεγμένος, αλλά επειδή παρά τη δυστυχία του δεν γόγγυσε ούτε κατά του Θεού ούτε κατά του πλουσίου, ούτε ακόμα και ενάντια στα σκυλιά που του έγλειφαν τις πληγές, απομυζώντας του και την ελάχιστη ρανίδα αίματος. Ο φτωχός αμείβεται για την υπομονή του, για την καρτερία του, για την ταπείνωσή του. 

Αυτό που θα παίξει ρόλο στην άλλη ζωή είναι η στάση ζωής του Χριστιανού απέναντι στην πρόκληση του πλούτου και σε κάθε πρόκληση της παρούσης ζωής. Η χριστιανική ζωή, ως ζωή ελευθερίας, απαιτεί αποδέσμευση από τη δυναστεία του πλούτου και την ασίγαστη επιθυμία για την απόκτηση όλο και περισσότερων αγαθών. Η επιθυμία και η διατήρηση δεν αφήνει τον άνθρωπο να καρποφορήσει στην πίστη και να ζει τον Θεό, αλλά τον οδηγεί στην απληστία κι  σε πνευματική νέκρωση. Αν ο Θεός τον ευλογήσει με πλούτο και άνεση, δοξολογεί τον Θεό καί διαθέτει τον πλούτο του για την εξυπηρέτηση και ανακούφιση των αδερφών του που στερούνται. Αν πάλι Ο Θεός δεν επιτρέψει τον πλούτο και την υλική απόλαυση ο πιστός άνθρωπος ζει με εμπιστοσύνη στο θέλημα του Θεού και σηκώνει το σταυρό του χωρίς να βαρυγκομά, και να απελπίζεται. Με βοηθό τον Θεό που τρέφει και συντηρεί τα σύμπαντα, προσπαθεί για τα προς το ζειν και αρκείται σε αυτά.

Ας  εμπιστευθούμε τον εαυτό μας στην αγάπη του Θεού. Ας είναι η καρδιά μας ελεήμων και φιλάνθρωπη. Τότε ο Θεός θα βρίσκει τρόπους να μπορούμε να βοηθούμε τους συνανθρώπους μας χωρίς ποτέ να λείψει τίποτε από την ζωή μας και να γίνουμε πολίτες του Ουρανού. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Ζ' ΛΟΥΚΑ

Έβδομη Κυριακή του Λουκά σήμερα και το ευαγγελικό ανάγνωσμα, μας υπογραμμίζει την σημασία της πίστεως για την ζωή μας. Όσο η πίστη αποτελεί βασικό στοιχείο της καθημερινής μας ζωής, χωρίς το οποίο βήμα δεν μπορούμε να κάνουμε, άλλο τόσο η πίστη στο Χριστό είναι απαραίτητη προκειμένου να έχουμε σχέση, κοινωνία με αυτόν, να μπορούμε να δεχόμαστε και να αξιοποιούμε τη Χάρη του, να αγιαζόμαστε και έτσι να σωθούμε. Γι' αυτό και ο λόγος του Θεού δεν παύει κάθε τόσο να μας μιλάει για το σημαντικότατο αυτό θέμα, το θέμα της πίστεως, όπως έγινε και με το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα. Μόλις επέστρεψε ο Κύριος στην Καπερναούμ, Τον υποδέχθηκαν πλήθη λαού,  που Τον περίμεναν ανυπόμονα. Ανάμεσά τους ξεχώριζε ο Ιάειρος, που ήταν άρχοντας της Συναγωγής, ο οποίος έπεσε γονατιστός στα πόδια του Χριστού και Τον παρακαλούσε να έλθει στο σπίτι του γιατί η μονάκριβη δωδεκάχρονη κόρη του ήταν βαριά άρρωστη, ετοιμοθάνατη. Ο Κύριος σπλαχνίστηκε τον πονεμένο πατέρα κι αμέσως τον ακολούθησε.

Καθώς πήγαιναν προς το σπίτι, κόσμο πολύς συνωστίζονταν γύρω από τον Χριστό, ανάμεσά τους και μια γυναίκα που επί δώδεκα χρόνια αιμορραγούσε και δεν κατάφερε να βρει την γιατρειά της, παρόλο που είχε ξοδέψει στους γιατρούς όλη την περιουσία της. Πλησίασε από πίσω και άγγιξε την άκρη από το ρούχο του Ιησού και αμέσως σταμάτησε η αιμορραγία. Τότε ο Κύριος άρχισε να ρωτά: Ποιος με άγγιξε; Κι επειδή κανείς τριγύρω δεν αποκρινόταν, είπε ο Πέτρος και οι άλλοι μαθητές: Διδάσκαλε, τόσα πλήθη λαού Σε έχουν περικυκλώσει και Σε πιέζουν, κι Εσύ ρωτάς: ποιος με άγγιξε; Μα ο Κύριος επιμένει: Κάποιος με άγγιξε. Αισθάνθηκα να βγαίνει από πάνω μου δύναμη θαυματουργική. Τότε η γυναίκα, που κατάλαβε ότι δεν έμεινε κρυφή η πράξη της, ήλθε τρέμοντας κι αφού έπεσε γονατιστή στα πόδια του, ομολόγησε μπροστά σ’ όλους το θαύμα που έγινε. Και ο Κύριος της είπε: Κόρη μου, η πίστη σου σε έχει θεραπεύσει. Πήγαινε στο καλό.

Γιατί όμως ο Κύριος ρωτούσε ποιος Τον άγγιξε; Δεν ήξερε; Ασφαλώς ήξερε. Αλλά ήθελε να δείξει ότι δεν αγνοούσε το γεγονός κι ότι η γυναίκα αυτή δεν υπέκλεψε τη θεραπεία της, αλλά την έλαβε από την πανάγαθη θέλησή του. Και την έλαβε επειδή έδειξε μία πολύ μεγάλη πίστη. Αυτήν ακριβώς την πίστη της ήθελε να δημοσιοποιήσει και να επιβραβεύσει, για να διδαχθούν τα πλήθη που ήταν εκεί, και πολύ περισσότερο ο άρχοντας της Συναγωγής που περνούσε μία πολύ μεγάλη δοκιμασία, αλλά και για να κάνει τη γυναίκα αυτή αιώνιο παράδειγμα πίστεως. Και την ονομάζει «κόρη του», διότι με την πίστη της αυτή η γυναίκα δεν βρήκε μόνο τη θεραπεία του σώματός της αλλά και τη σωτηρία της ψυχής της.

Καθώς ο Κύριος συνέχιζε την πορεία του, ήλθε κάποιος από το σπίτι του αρχισυναγώγου και του είπε: Η κόρη σου πέθανε, μην κουράζεις άλλο τον διδάσκαλο. Μπορούμε άραγε να φανταστούμε τι ένιωσε τη φοβερή εκείνη ώρα ο δύστυχος πατέρας; Ο κύριος όμως, μόλις άκουσε την είδηση αυτή, του είπε: Μη φοβάσαι, μόνο πίστευε, και θα σωθεί η κόρη σου. Όταν έφθασε στο σπίτι του Ιαείρου, αντίκρισε ένα οδυνηρό θέαμα. Έκλαιγαν όλοι και χτυπούσαν τα στήθη τους και τα κεφάλια τους για τη νεκρή. Κι Αυτός τότε τους είπε: Μην κλαίτε, δεν πέθανε, αλλά κοιμάται. Μια εκείνοι Τον περιγελούσαν, διότι ήταν βέβαιοι ότι το κοριτσάκι ήταν νεκρό. Αυτός όμως, αφού τους έβγαλε όλους έξω, άφησε να μείνουν στο δωμάτιο της νεκρής μόνο ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης και οι γονείς του παιδιού. Κι εκείνη τη μοναδική ώρα έπιασε το χέρι του μικρού κοριτσιού και φώναξε: Κόρη, σήκω επάνω! Η στιγμή ήταν συγκλονιστική. Επέστρεψε η ψυχή της κοπέλας κι αμέσως αναστήθηκε. Οι γονείς κοιτούν εκστατικοί, γεμάτοι ασυγκράτητη χαρά. Κι Εκείνος τους προστάζει να δώσουν στη μικρή φαγητό και να μην πουν σε κανένα το γεγονός.

Τόσο ο Ιάειρος, όσο και η αιμορροούσα γυναίκα της σημερινής Ευαγγελικής περικοπής είναι και οι δύο αντιπροσωπευτικές περιπτώσεις ανθρώπων σε στενοχώρια και απελπισία. Ζουν έντονα ένα προσωπικό τους πρόβλημα και δεν έχουν την δύναμη να το λύσουν. Ο Κύριος μας φιλάνθρωπος σπλαχνίσθηκε και τους δύο για την εμπιστοσύνη τους σε Αυτόν. Ο κάθε άνθρωπος βασανίζεται από μια αγωνία που προέρχεται από την αβεβαιότητα του μέλλοντος. Λυποψυχεί όταν βρίσκεται σε αδιέξοδο. Κυριεύεται από το φόβο. Καταπιέζεται βυθίζεται στην απόγνωση. Ποικίλα προβλήματα φυγαδεύουν την ειρήνη από το νου του ανθρώπου καθώς ανυπέρβλητα τον καταπιέζουν και αυτός παλεύει απελπισμένα να τα ξεπεράσει. Τέτοιες ανάλογες καταστάσεις και καταστάσεις βιώνει ο καθένας μας. Τότε έχει ανάγκη από στηρίγματα στα οποία μπορεί να υπολογίζει. Για να μην τον παραλύσει το άγχος. Αλλά για να μπορέσει, παρά τις δοκιμασίες να υπομένει και να ελπίζει ότι θα φθάσει στο σκοπό του, πρέπει να έχει εμπιστοσύνη, να στηρίζεται και να καταφεύγει στο Θεό. Μόνο στο Θεό μπορεί να ελπίζει ο άνθρωπος ότι θα βρει στήριγμα, καταφυγή και παρηγοριά.

Ο Χριστός είναι ο μόνος που μπορεί να θεραπεύσει και να σώσει την προσωπικότητα, την ύπαρξή μας. Η επιστήμη ή η τεχνολογία, πιθανώς να περιορίζουν το κακό που υπάρχει στη ζωή των ανθρώπων, όμως δεν είναι ικανά να θεραπεύσουν ριζικά και να χαροποιήσουν μόνιμα την ανθρώπινη ψυχή. Ο Θεός, περιμένει από τον άνθρωπο την πίστη για να μπορεί να επέμβει θαυματουργικά στην ζωή του και να τον βοηθήσει να ξεπεράσει κάθε πόνο δυστυχία και αντιξοότητα. Η Εμπιστοσύνη στο Θεό είναι μια συνεχής στάση ζωής. Ας ακούσουμε λοιπόν και εμείς την προτροπή του Κυρίου μας ‘μή φοβού, μόνο πίστευε’ ας έχουμε πίστη στην Πρόνοια του Θεού και σε κάθε στιγμή της ζωής μας εύκολη η δύσκολη ας τον εμπιστευτούμε και ας ζητήσουμε τη βοήθεια Του, πάντα βέβαια με ταπεινό φρόνημα, για να δώσει λύση σε κάθε πρόβλημα μας την κατάλληλη στιγμή. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΣΤ' ΛΟΥΚΑ

Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα αναφέρεται στη θεραπεία ενός δαιμονισμένου ανθρώπου στην πόλη των Γαδαρηνών. Ο άνθρωπος αυτός δεν εξουσίαζε τον εαυτό του, διότι κατευθυνόταν από δαιμόνια, χωρίς να μπορεί να αντιστέκεται. Η κατάστασή του ήταν δραματική και η ζωή του ταλαίπωρη. Κυκλοφορούσε γυμνός, δεν κατοικούσε σε σπίτι, διανυκτέρευε σε μνήματα ή τριγυρνούσε σε έρημους τόπους. Συχνά αγρίευε, έφθανε σε έξαλλη κατάσταση και παραφερόταν. Για ασφάλεια δική του και των άλλων τον έδεναν, αλλ' αυτός έσπαζε τις άλυσίδες των χεριών και τα σιδερένια δεσμὰ των ποδιών του. Ήταν επικίνδυνος για τους διερχομένους και αποτελούσε μεγάλο καὶ σοβαρό πρόβλημα για τους κατοίκους της περιοχής.

Φτάνοντας ο Κύριος στη χώρα των Γαδαρηνών, συναντήσε τον δαιμονισμένο, και τα δαιμόνια αμέσως αναγνωρίζουν τον Θεό στο πρόσωπο του Χριστού, και ζητούν από αυτόν να μην τα εξορίσει στην άβυσσο, αλλά να τους επιτρέψει να εισέλθουν σε μια αγέλη χοίρων. Έτσι και έγινε, και ευθύς οι χοίροι έπεσαν με ορμή στον γκρεμό και πνίγηκαν. Όταν μαθεύτηκε το γεγονός στην πόλη, βγήκαν οι κάτοικοι να δουν το θαύμα με τα ίδια τους τα μάτια, και βρήκαν τον πριν δαιμονισμένο ήρεμο και ντυμένο να κάθεται κοντά στα πόδια του Ιησού και να ακούει ευλαβικά τους λόγους Του. Ωστόσο, αντί να θαυμάσουν και να πιστέψουν στη μεγαλοσύνη του Θεού, εκείνοι κυριευμένοι από φόβο ζήτησαν από το Χριστό να φύγει μακριά από τη χώρα τους. Μόνος ο πριν δαιμονισμένος παρακαλούσε τον Κύριο να τον πάρει μαζί Του, ο Ιησούς όμως του είπε να επιστρέψει στο σπίτι του και να διηγείται σε όλους το θαύμα που τού έκανε ο Θεός.

Στό περιστατικό αὐτό η στάση που προέβαλαν οι κάτοικοι της πόλης αυτής είναι θλιβερή. Προτίμησαν την αγάπη τους προς τους χοίρους πιο πολύ από τη γνωριμία τους με τον Χριστό. Δέν θέλησαν καν να Τον γνωρίσουν. Δεν είχαν ούτε την απλή περιέργεια να δουν ποιος είναι αυτός που έχει τη δύναμη και την εξουσία να κάνει τόσο μεγάλα θαύματα. Έτσι επιβεβαιώνεται η μεγάλη αλήθεια πως το θαύμα δεν βοηθάει στην πίστη. Η πίστη γεννάει το θαύμα. Οι Γαδαρηνοί φοβήθηκαν τον Χριστό. Φοβήθηκαν ότι θα τους ξεβολέψει, θα τους αναστατώσει, θα τους στερήσει την καλοπέραση, θα τους αλλάξει τον τόσο στρωμένο τρόπο ζωής που είχαν μέχρι τότε. Έμειναν στην άγνοιά τους για τον Θεό και έχασαν την ελευθερία που φέρνει στον άνθρωπο η γνώση της αλήθειας. Προτίμησαν αυτή την άγνοια, διότι οι ψυχές τους είχαν κολλήσει στα φθαρτά και αισθητά και είχαν λησμονήσει πως υπάρχουν τα άφθαρτα και τα αιώνια. Πολλές φορές οι άνθρωποι δεν βλέπουν καθαρά, δεν διακρίνουν το σωστό, χάνουν τα μεγάλα για να κερδίσουν τα μικρά, διώχνουν το Σωτήρα για να ζήσουν πιο άνετα.

Η συμπεριφορά των κατοίκων της περιοχής, μας θυμίζει τον σημερινό υλιστή ανθρωπο, που προδίδει τον Θεό για τα πάθη του και την καλοπέραση του. Γι αυτό άλλωστε παραχώρησε ο Κύριος και εισήλθαν τα δαιμόνια στους χοίρους, γιατί απαγορευόταν από τον Μωσαϊκό νόμο να εκτρέφουν και να τρέφονται με χοιρινό κρέας. Τον εκδιώκουν, επειδή δεν τους συμφέρει ο νόμος του Θεού, πάει κόντρα στην αμαρτωλή ζωή τους. Δεν είναι λίγες οι φορές που η καρδιά μας κυριεύεται από τον πειρασμό και ταλαιπωρείται από την επήρεια των δαιμόνων. Και δεν είναι ανάγκη κανείς να βρεθεί στην δεινή κατάσταση του δαιμονισμένου της σημερινής περικοπής, μιας που όταν ο νους και η καρδιά του ανθρώπου κυριευτεί από τους πονηρούς λογισμούς, η πνευματική του πορεία είναι άκρως καταστροφική. Συχνά ακούμε για εγκλήματα που έχουν διαπραχθεί «εν βρασμώ ψυχής», συχνά διαπράττουμε λάθη θολωμένοι από την ένταση του πάθους της στιγμής και του ψυχικού αναβρασμού που μας κυριεύει. Δεν πρέπει όμως να ξεχνούμε ότι όταν παραδοθούμε στον πειρασμό, τότε σταματά κάθε έννοια λογικής και αυτοκυριαρχίας, και τα αποτελέσματα είναι ανάλογα με την αυτοκαταστροφική μανία που κυρίευσε τους χοίρους της σημερινής Ευαγγελικής περικοπής.

Ο διάβολος ξέρει να υπόσχεται πράγματα τα οποία δεν μπορεί να δώσει, μιας και αυτός κτίσμα είναι του Θεού το οποίο όμως εξέπεσε και θέλει να παρασύρει στην πτώση του και τον άνθρωπο. Είναι αρχηγός του ψεύδους γιατί προσπαθεί με δόλιο τρόπο να ξεγελάσει τον άνθρωπο τάζοντάς του πράγματα, συνήθως απολαύσεις τα οποία δεν μπορεί να προσφέρει. Επίσης ονομάζεται και διάβολος γιατί ως ψεύτης διαβάλλει τον Θεό στους ανθρώπους παρουσιάζοντάς τον με πάθη ανθρώπινα. Διαβάλλει επίσης και τους ανθρώπους μεταξύ τους γι’ αυτό και υπάρχουν όλες αυτές οι συγκρούσεις. Ονομάζεται και μισόκαλος γιατί μισεί το καλό, διότι προέρχεται από τον Θεό. Παρατηρούμε δυστυχώς σε κάθε εποχή άνθρωποι να παραδίδονται σε αυτόν. Μερικοί γνωρίζοντας την ύπαρξή του καταφεύγουν δυστυχώς σε αυτόν ενώ γνωρίζουν ότι έχει ανίσχυρη δύναμη. Γνωρίζοντας επίσης ότι ποτέ δεν ευεργετεί τον άνθρωπο αλλά τελικός του σκοπός είναι η απώλεια του και να τον καταντήσει περίγελο.

Ωστόσο δεν υπάρχει λόγος να μας κυριεύει κανένας φόβος. Γιατί έχουμε σύμμαχο και ιατρό τον ίδιο το Θεό, τον Κύριο Ιησού Χριστό. Αν η συνάντηση και μόνο του ανθρώπου αυτού με τον Κύριο ήταν αρκετή για να του χαρίσει την ελευθερία από τα δαιμόνια που τον τυραννούσαν, και για μας η σωτηρία και η λύτρωση βρίσκεται στην δική μας προσωπική συνάντηση με τον Χριστό. Μέσα από τη μελέτη του λόγου του Θεού, μέσα από τη Μυστηριακή ζωή που πραγματώνεται στην Εκκλησία, μέσα από τη συχνή μετάληψη του Σώματος και του Αίματος του Χριστού, και τέλος με συνεπή και σώφρονα βίο, έχουμε τη δυνατότητα να συμμετέχουμε στην δωρεά του Θεού προς τον άνθρωπο, που δεν είναι άλλη από τη λύτρωση, από την Ανάσταση και τη Ζωή.

Είναι  δική μας επιλογή, το αν θα θελήσουμε να συναντήσουμε τον Χριστό και να Τον βάλουμε στη ζωή μας, ή αν θα παραμείνουμε στο σκοτάδι του θανάτου που μας υπαγορεύει ο πειρασμός. Είναι επιλογή μας το αν θα ακολουθήσουμε μια καταστροφική πνευματικά πορεία, η μία Αναστάσιμη και φωτεινή. Ο αγώνας μας δεν είναι πάντοτε εύκολος. Έχουμε όμως τον ισχυρότερο σύμμαχο μαζί μας, αρκεί, σαν τον άνθρωπο της σημερινής περικοπής, να ζητήσουμε από το Χριστό να είναι μαζί μας, και να Τον δεχτούμε στη ζωή μας και να Τον ακολουθήσουμε. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Δ' ΛΟΥΚΑ

Τέταρτη  Κυριακή των ευαγγελικών περικοπών του Λουκά σήμερα. Αυτή την Κυριακή η Εκκλησία μας έχει ορίσει να τιμούμε τη μνήμη των αγίων 365 θεοφόρων Πατέρων που συγκρότησαν την Ζ´ Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια της Βιθυνίας το 787 μ.Χ. Στη Σύνοδο αυτή διατυπώθηκε η Ορθόδοξη διδασκαλία περί των ιερών εικόνων και καταδικάστηκε η αίρεση της Εικονομαχίας. Προς τιμήν των αγίων Πατέρων, ακούμε στο σημερινό Ευαγγελικό Ανάγνωσμα την Παραβολή του Σπορέως.

Η σημερινή Παραβολή μας περιγράφει ένα γεωργό που πήγε στο χωράφι του να σπείρει. Καθώς έσπερνε, ένα μέρος του σπόρου έπεσε κοντά στο δρόμο του χωραφιού, άλλο σε πετρώδη γη, άλλο σε έδαφος που ήταν γεμάτο από σπόρους αγκαθιών. Το τέταρτο όμως μέρος του σπόρου έπεσε μέσα στην ευφορη γη, και όταν φύτρωσε, έκανε καρπό εκατό φορές περισσότερο από το σπόρο. Και ο ίδιος ο Κύριος εξηγώντας τη βαθύτερη σημασία της Παραβολής είπε ότι «ο σπόρος εστίν ο λόγος του Θεού», τον οποίο ο θείος Γεωργός σπέρνει στίς ψυχές των ἀνθρώπων και παράγει με δύναμη ακατανίκητη «καρπόν εκατονταπλασίονα».

Ο σπόρος του θείου λόγου σκορπίζεται στις ανθρώπινες ψυχές, για να φυτρώσει μέσα τους, για να ριζώσει και να κάνει τους ανθρώπους δεκτικούς στα μυστήρια της θεϊκής παρουσίας. Η ανάπτυξη και η καρποφορία του λόγου, εξαρτώνται από το κατά πόσο η καρδιά μας είναι ανοικτή στην κοινωνία αγάπης του Θεού. Διάφορα ζιζάνια, όμως, που ξεφυτρώνουν στη ζωή δεν αφήνουν την καρδιά να είναι μαλακή και ν’ αποτελεί γόνιμο έδαφος στα ζωηφόρα μηνύματα της Εκκλησίας. Ο Κύριος ερμηνεύει τα διάφορα μέρη του χωραφιού της παραβολής. Το έδαφος κοντά στο δρόμο, λέει, συμβολίζει εκείνους τους ανθρώπους που ακούν απλώς και μόνο το λόγο, αλλά έπειτα αφήνουν τον διάβολο να έλθει μέσα τους και να αφαίρεσει το θείο λόγο από τις καρδιές τους. Ο εγωισμός εισχωρεί στα βάθη της καρδιάς του ανθρώπου, τον κάνει σκληρόκαρδο και τον αφήνει αδιάφορο η αλήθεια της Εκκλησίας. Τελικά, ο λόγος του Θεού αδυνατεί να ριζοβολήσει στην καρδιά του γιατί ο ίδιος ο άνθρωπος την αφήνει να γίνεται σκληρή και χωρίς δεκτικότητα.

Το πετρώδες έδαφος συμβολίζει εκείνους οι οποίοι δέχονται με χαρά και ενθουσιασμό το θείο λόγο, δεν έχουν όμως βαθιές ρίζες, και γι’ αυτό όταν έλθει καιρός πειρασμού ή διωγμού, απομακρύνονται από την πίστη. Οι πέτρες που βρίσκονται κάτω από το χώμα, την καρδιά, είναι ουσιαστικά τα διάφορα πάθη που ριζοβολούν σ’ αυτή, όπως είναι ο εγωισμός. Ο εγωισμός είναι ότι πιο φοβερό γιατί είναι πηγή κάθε κακίας που δεν επιτρέπει στο λόγο του Θεού να έχει καλή υποδοχή στην καρδιά του ανθρώπου.

Και η γη με τα αγκάθια δηλώνει εκείνους που ακούσαν το λόγο του Θεού και αρχίζουν με κάποια προθυμία να βαδίζουν στο δρόμο της πίστεως. Πνίγονται όμως από τις αγωνιώδεις φροντίδες για να αποκτήσουν πλούτη, και από τις επίγειες απολαύσεις, και έτσι δεν δίνουν καρπό. Ο εγωισμός εξωθεί τον άνθρωπο να βάζει στο κέντρο όλου του κόσμου τον εαυτό του και να επιδίδεται σ’ ένα ανελέητο κυνήγι εξασφάλισης υλικών αγαθών. Η ανασφάλεια του τον αφήνει να οχυρώνεται πίσω από αυτά. Αστοχεί και αποτυγχάνει παταγωδώς γιατί στηρίζεται πλέον μόνο στα υλικά αγαθά αντί στη δύναμη του Θεού.

Υπάρχουν όμως και οι καρδιές που μοιάζουν με γη αγαθή και εύφορη. Είναι οι άνθρωποι εκείνοι που με καλοπροαίρετη καρδιά ακούσαν και κατανόησαν το θείο λόγο και τον κρατούν σφικτά μέσα τους, και καρποφορούν τις αρετές δείχνοντας υπομονή στους πειρασμούς που συναντούν στην άσκηση της πνευματικής ζωής.  Εδώ έχουμε τον άνθρωπο που αγωνίζεται στη ζωή του για να υποτάξει το θέλημά του στο θέλημα του Θεού, στις πιο αυθεντικές μορφές ελεύθερης έκφρασης. Όταν ο Χριστός βρει γόνιμο έδαφος στην καρδιά μας, τότε αυτή γνωρίζει πλούσια πνευματική καρποφορία που συνίσταται στην πραότητα, την καλοσύνη, την ταπεινοφροσύνη, την ειρήνη και κυρίως την αγάπη. Αυτό το δρόμο έδειξαν άλλωστε με τη ζωή, το παράδειγμα και τη διδασκαλία τους οι άγιοι πατέρες της εν Νικαία Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, τους οποίους τιμά σήμερα η Εκκλησία μας, αναγνωρίζοντας το μεγάλο πνευματικό τους ανάστημα. Ξεπέρασαν στην πνευματική τους ζωή όλα αυτά τα εμπόδια και αποδείχθηκαν «καλή γη», που έδωσε πολὺ καρπό. Έκλεισαν μέσα στις καρδιές τους τον λόγο του Θεού και με πολλή υπομονή αγωνίσθηκαν ώστε αυτός να καρποφορήσει. Γι᾿ αυτό και έλαμψαν με το άγιο παράδειγμά τους και την ομολογία της Ορθόδοξης πίστεως.

Η παραβολή του σπορέως, στην αρχή του εκκλησιαστικού έτους δεν τοποθετήθηκε τυχαία. Έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι οφείλουμε, τώρα που είναι ακόμα καιρός, να καλλιεργήσουμε καλά τον εαυτό μας, για να γίνει γόνιμος αγρός, ώστε να υποδεχθεί το Χριστό και να καταστεί δοχείο της χάριτός Του. Ο λόγος του Θεού, που ο ίδιος ο Θεός, σπέρνει στίς καρδιές των ανθρώπων έχει δύναμη μυστηριώδη. Ο υλικός σπόρος εκτινάσσει το χώμα και γίνεται δένδρο. Ο πνευματικός σπόρος είναι ασυγκρίτως ισχυρότερος. Διασπά βράχους μέσα στην ψυχή του άνθρώπου και την ανασταίνει. Ο λόγος του Θεού, είναι δραστικός και φορτισμένος με θεία Χάρη, η οποία μεταμορφώνει την ψυχή του ανθρώπου. Έτσι λοιπόν προκειμένου να καταστήσουμε την καρδιά μας γόνιμο έδαφος και δεκτικό στη θεϊκή ευλογία δεν έχουμε τίποτε άλλο παρά ν’ αγωνιζόμαστε στη ζωή μας. Να φροντίζουμε επιμελώς και να καλλιεργούμε το έδαφος αυτό ώστε ο σπόρος του θείου λόγου να πέφτει σε «γήν αγαθήν» και να «ποιεί καρπόν εκατονταπλασίονα». Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Γ' ΛΟΥΚΑ

Τρίτη Κυριακή του Λουκά σήμερα κι η ευαγγελική περικοπή της ημέρας  μας παρουσιάζει δυο βασικές αλήθειες, η μια είναι ότι  ο Ιησούς Χριστός είναι ο αληθινός Κύριος και Θεός μας. Με τη θεία ζωή και δύναμη Του νικάει το θάνατο. Η δεύτερη ότι ο Κύριος είναι η ελπίδα και η ζωή μας. Με την ένδοξη Ανάσταση Του μας άνοιξε το δρόμο για την αιώνια ζωή.

Ο Χριστός, ακολουθούμενος από τους μαθητές Του αλλά και από πολύ κόσμο, πήγαινε να κηρύξει στην πόλη Ναΐν. Καθώς έφτασαν στην πύλη της πόλεως, συνάντησαν μια νεκρική πομπή, κόσμο πολύ και μια χήρα μάνα που θρηνούσε το μονάκριβο γιο της. Όταν την είδε ο Κύριος, την σπλαχνίστηκε και τής είπε· -Μήν κλαις. Κι αφού πλησίασε, άγγιξε την σορό και είπε· -Νεαρέ, σ’ εσένα μιλώ, σήκω πάνω! Εκείνος τότε αναστήθηκε και ανακάθισε κι ο Χριστός τον παρέδωσε στην μητέρα του, της οποίας τα δάκρυα της λύπης μετατράπηκαν σε δάκρυα χαράς και ευγνωμοσύνης προς τον Θεό. Μεγάλο δέος κατέλαβε τότε τους παρισταμένους, οι οποίοι δόξαζαν τον Θεό λέγοντας ότι μεγάλος προφήτης φανερώθηκε ανάμεσά μας και ότι ο Θεός επισκέφθηκε τον λαό του. Έτσι η παρουσία  και ο λόγος του Κυρίου αντέστρεψαν  τους όρους, και το θαύμα της ανάστασης του νεανίσκου απέδειξε ότι ο Χριστός εξουσιάζει όχι μόνο τη ζωή αλλά και το θάνατο. Αυτός είναι η ζωή, η ανάσταση και το φως των ανθρώπων. Αυτός είναι η χαρά των αγγέλων. Αυτός είναι ο ποιμήν ο καλός που έδωσε τη ζωή του για να σωθούν τα πρόβατά  του. 

Γιατί, όμως, ο Κύριος λέει στη χήρα να μην κλαίει. Είναι δυνατόν να πεθαίνει το παιδί της και να μην δακρύζει; Είναι δυνατόν να μην απελπίζεται; Eίναι ποτέ δυνατόν να χάσει κάποιος τον δικό του άνθρωπο και να μην κλαίει; Δηλαδή, αποδοκιμάζει ο Κύριος τον πόνο και τα δάκρυα; Ασφαλώς και όχι. Κάθε άνθρωπος είναι φυσικό να δακρύζει ενώπιον του μυστηρίου του θανάτου. Ο λόγος του Ιησού προς τη χήρα «μή, κλαίε» είχε άλλο νόημα. Την καλεί να σταματήσει να κλαίει, διότι είναι σίγουρος για το θαύμα της αναστάσεως που θα ακολουθήσει.  Φανερώνει λοιπόν με το θαύμα αυτό ο Χριστός την θεότητά του, την φιλανθρωπία του και την παντοδυναμία του. To γεγονός της ανάστασης του γιού της χήρας της Ναίν το αναφέρει μόνο ο ευαγγελιστής Λουκάς και έχει ως σκοπό να ρίξει φως στο δράμα της ζωής και του θανάτου. Ο θάνατος είναι η κατάλυση της ζωής και μπήκε στον κόσμο μετά την πτώση του ανθρώπου και είναι αποτέλεσμα της αμαρτίας και της διακοπής των σχέσεών του με τον Θεό που είναι η πηγή της ζωής. Ο θάνατος πάντα μας δημιουργεί τρομακτικά συναισθήματα και μας αιφνιδιάζει, γιατί είναι κάτι έξω από τη φύση του ανθρώπου. Ο Χριστός δεν έχει καμία σχέση με τον θάνατο, αλλά με τη ζωή.

Ο Χριστός είναι ο νικητής του θανάτου. Δεν επιθυμεί ο Θεός τον ανθρώπινο πόνο, ούτε την οδύνη, ούτε τον θάνατο. Αυτά είναι αποτελέσματα των δικών μας επιλογών, και αν δεν τα αποτρέπει ο Θεός, όπως επίσης δεν αποτρέπει την πείνα, τους πολέμους, την αδικία κλπ, είναι γιατί δεν θέλει να καταλύσει το αυτεξούσιο του ανθρώπου και περιμένει από εμάς την ορθή και χρηστή άσκηση αυτής της ελευθερίας με την οποία μας έχει προικίσει. Ο θάνατος είναι το αποτέλεσμα της αμαρτίας του ανθρώπου. Οι Πρωτόπλαστοι, με την παρακοή τους, περιφρόνησαν την εντολή του Θεού κι εφαγαν απ ο το δέντρο του καλού και του κακού. Με τον τρόπο τους αυτό έδειξαν ότι δεν χρειάζονταν το Θεό στη ζωή τους. Με την πτώση μας, δηλαδή των πρωτοπλάστων, καταδικάσαμε τον εαυτό μας σε θάνατο. Έκαναν λανθασμένη διαχείριση του αυτεξουσίου της ελευθερίας τους. Ο Θεός όμως είναι η ζωή μας και το αληθινό φως του κόσμου. Αφού ο άνθρωπος αρνήθηκε με την αμαρτία του το Θεό, βρέθηκε αναγκαστικά στο θάνατο. έχασε το φως, που είναι ο Χριστός και βρήκε το σκοτάδι. Ο Κύριος με το σταυρικό θάνατο Του και την ένδοξη Ανάσταση Του κατάργησε το θάνατο και μας χάρισε την αγάπη και την αιώνια ζωή.

Η πίστη μας είναι βασισμένη στον άδειο τάφο του Ιησού. Η Ορθόδοξος Εκκλησία, η μία και μοναδική, είναι Εκκλησία της Αναστάσεως, γιατί το βάρος το δίνει στην Ανάσταση. Όλες οι Κυριακές του χρόνου είναι αφιερωμένες στην Ανάσταση. Αυτό ακούμε στην Εκκλησία την Κυριακή μέσα από τα καθίσματα, τα αναστάσιμα ευλογητάρια, τους κανόνες, τους αίνους, τα εωθινά Ευαγγέλια. Μαρτυρούν την Ανάσταση του Σωτήρος.

Ο Χριστός με την δύναμη της θεότητάς του ανασταίνει το νεκρό παιδί και τον χαρίζει στην μητέρα του. Αυτός είναι και ο σκοπός του Θεού για τον κάθε άνθρωπο, να καταργήσει τον θάνατο και να ζωοποιήσει τον νεκρωμένο από την αμαρτία άνθρωπο. Την ευσπλαχνία Του προς τη δυστυχισμένη εκείνη γυναίκα τη δείχνει με πολλούς τρόπους ο Χριστός. Δε ζήτησε απ’ αυτήν να εκδηλώσει την πίστη της προς το σεπτό πρόσωπό Του, ούτε διαπραγματεύτηκε μαζί της τίποτε, ούτε καν προσευχήθηκε, αλλά με το πρόσταγμά του ανέστησε το νεαρό παιδί της χήρας. Το άγγιγμα του Κυρίου είναι ζωοποιό. Ασφαλώς θα αισθανθούμε την παρουσία του Θεού, θα νιώσουμε την ευσπλαχνία Του. Η μετάληψη του σώματος και του αίματος του Χριστού μας δίνει αυτή τη δυνατότητα. Καταλαβαίνουμε την επίσκεψη του Θεού μέσα μας. Νιώθουμε την ένωσή μας μαζί Του. Πολλοί από τους αγίους της Εκκλησίας μας αισθανόντουσαν την παρουσία του Θεού μέσα στο μυστήριο της θείας Ευχαριστίας. Η συμμετοχή στο Δείπνο αυτό, μάς καθιστά από τώρα κοινωνούς της αιώνιας ζωής και δέκτες των πιο αναστάσιμων και ελπιδοφόρων μηνυμάτων. Μόνο η σταθερὴ βεβαιότητα ότι ὁ Χριστὸς είναι η Ζωή που νίκησε τον θάνατο μας δίνει την πληρότητα της χαράς και της ευτυχίας που αναζητούμε. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Β' ΛΟΥΚΑ

Η σημερινή ευαγγελική περικοπή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, ένας απέραντος πνευματικός θησαυρός. Θέτει τις προϋποθέσεις της συμμετοχής μας στην ζωή του Χριστού, οι οποίες είναι η συγχώρεση, η άφεση, η συμφιλίωση, η ειρήνη, η αγάπη. Ο Κύριος μιλάει για την ανιδιοτέλεια, για την πραγματική ευγένεια, για τη μακροθυμία. Η πρώτη φράση της σημερινής ευαγγελικής περικοπής, η προτροπή του Κυρίου «καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως» δηλαδή “Όπως θέλετε να σας συμπεριφέρονται οι άνθρωποι, έτσι ακριβώς να τους συμπεριφέρεστε κι εσείς” χαρακτηρίστηκε ως «ο χρυσός κανόνας της χριστιανικής ηθικής». Τα λόγια αυτά   εμπερικλείουν όλη τη διδασκαλία του χριστιανισμού περί αγάπης, περί του τρόπου ζωής και συμπεριφοράς των ανθρώπων μεταξύ τους. ώστε να μπορεί να φανερώνεται ο Θεός στη ζωή τους.

Αν αγαπάμε μόνο αυτούς που μας αγαπούν, δεν πρέπει να περιμένουμε καμία εύνοια από το Θεό, αφου και οι αμαρτωλοί αγαπούν αυτούς που τους αγαπούν. Αν πάλι κάνουμε καλό σ’ αυτούς που μας κάνουν καλό, πάλι δεν πρέπει να περιμένουμε καμιά εύνοια από το Θεό γιατί και οι αμαρτωλοί το ίδιο κάνουν. Αν δανείζουμε σε αυτούς που ελπίζουμε οτι θα μας τα επιστρέψουν πίσω, δεν πρέπει να περιμένουμε καμία εύνοια από το Θεό γιατί και οι αμαρτωλοί δανείζουν στους αμαρτωλούς με σκοπό να τα πάρουν πίσω και τότε η αγάπη γίνεται αντικείμενο δοσοληψίας, η φιλανθρωπία είναι ιδιοτελής, και δεν υπάρχει αγάπη, αλλά συμφέρον και εγωισμός.  Αντίθετα με αυτούς, έμεις πρέπει να αγαπούμε τους εχθρούς μας να κάνουμε το καλό και να δανείζουμε χωρίς να περιμένουμε να πάρουμε ωτίποτα πίσω ως αντάλαγμα. Βλέποντας αυτή μας την προσπάθεια ο Θεός, θα μας ανταμείψει με το παραπάνω και θα μας κάνει παιδιά του. Να είμαστε λοιπόν σπλαχνικοί, όπως είναι σπλαχνικός και ο Θεός Πατέρας μας.

Πολλές φορές, μέσα στην ανθρώπινη ατέλεια και αδυναμία μας, και έχοντας ανάγκη να εισπράξουμε την αγάπη των συνανθρώπων μας, την αποδοχή τους, την κατανόησή τους,  αντιλαμβανόμαστε την αγάπη ως μια κίνηση συναισθηματική, που περιορίζεται σε ένα στενό κύκλο ανθρώπων γύρω μας, και συχνά μεταβάλλεται, ανάλογα με τη συμπεριφορά τους. Όμως για τον Χριστό η αγάπη είναι κοινωνία προσώπων, και επειδή ως κοινωνία προσώπων και ως σχέση ενότητας με τον συνάνθρωπο και με τον Θεό δεν μπορεί να υπάρξει με όρους ιδιοτελείς, το χαρακτηριστικό της γνώρισμα δεν είναι η αντιπροσφορά, αλλά η προσφορά δίχως ανταλλάγματα, χωρίς κατ’ ανάγκη να περιμένουμε την ανταπόδοση των άλλων. Πιο απλά, αν περιμένουμε όλοι μας πρώτα οι άλλοι να μάς φερθούν με αγάπη, ώστε κι εμείς να πράξουμε ανάλογα, τότε μοιραία οι άνθρωποι αποξενωνόμαστε μεταξύ μας, κλεινόμαστε στο Εγώ μας και ζούμε από τώρα την απομόνωση, την προσωπική μας Κόλαση.

Η αγάπη προς τον πλησίον μας δεν είναι κάτι το αόριστο αλλά εκφράζεται με συγκεκριμένες πράξεις αγάπης που καλούμαστε να κάνουμε μέσα από την συνύπαρξη και τη συναναστροφή μας με τους άλλους ανθρώπους. Εάν εγκλωβιστούμε στην ατομικότητα μας τότε δεν μπορούμε να αγαπήσουμε τους συνανθρώπους μας και κατ’ επέκταση τον ίδιο τον Θεό. Γι’ αυτό και ο τελικός μας στόχος πρέπει να παραμένει η αγάπη προς όλους. Η χριστιανική αγάπη είναι προσφορά και θυσία. Ο ίδιος ο Χριστός από αληθινή και ανιδιοτελή αγάπη για τη σωτηρία μας θυσίασε τον εαυτό του, οδηγούμενος στο Σταυρικό θάνατο. Επομένως, οτιδήποτε κάνουμε πρέπει να το κάνουμε, χωρίς να ζητούμε ανταλλάγματα. Αν όλοι οι άνθρωποι εφάρμοζαν αυτόν τον χρυσό κανόνα δεν θα υπήρχαν εγκλήματα, δεν θα υπήρχε αδικία στον κόσμο δεν θα υπήρχε οικονομική και κοινωνική ανισότητα. Ο πραγματικά οικτίρμων άνθρωπος δεν χωρίζει πρόσωπα. Δεν είναι στους μεν οικτίρμων και στους δε ανοικτίρμων. Αλλά σε όλους αγωνίζεται να δείξει τους οικτιρμούς, την αγάπη του γιατί το πιστεύει βαθιά ότι έτσι μόνο ακολουθεί τα ίχνη του πανοικτίρμονος Θεού.

Οι υποδείξεις του Χριστού στην σημερινή ευαγγελική περικοπή αποτελούν τους δείκτες της κοινωνικής συμπεριφοράς που πρέπει να έχουμε ως χριστιανοί. Ίσως σε πολλούς από μας που ζούμε σε μια κοινωνία που έχει σαν στόχο την ευμάρεια, αυτά να ακούγονται ως πράγματα αδύνατα να εφαρμοστούν. Για το χριστιανό όμως οι υποδείξεις αυτές αποτελούν τα σκαλοπάτια που θα τον οδηγήσουν προς την τελειότητα
Η αγάπη μας πρέπει να είναι σαν τον ήλιο και τη βροχή. Ο Θεός ανατέλλει τον ήλιο και στέλνει τη βροχή, όχι μόνον για τους δικαίους, αλλά και για κάθε αμαρτωλό, ακόμη για εκείνους που αντιστρατεύονται στο θέλημά Του. Με παρόμοιο τρόπο ο πιστός  Χριστιανός αγαπάει όχι μονάχα εκείνους που τον αγαπούν, αλλά εκείνους που είναι εχθρικοί απέναντι του. Αγαπά εκείνους που τον έβλαψαν, εκείνους που θέλουν το κακό του, εκείνους που τον κατατρέχουν και καθημερινά τον ζημιώνουν. Ο Χριστός συγχώρησε τους σταυρωτές Του, όταν βρισκόταν πάνω στον Σταυρό, την στιγμή που πόνεσε περισσότερο.

Ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός με τα σημερινά ευαγγελικά λόγια μας δίνει τον χρυσό κανόνα της ζωής. Όπως θέλομε να μας συμπεριφέρονται οι άνθρωποι, και εμείς πρέπει να συμπεριφερόμαστε σ’ αυτούς. Πρέπει, σαν μαθητές του Χριστού, να γίνουμε μιμητές Θεού στην αγάπη. Μόνον, όταν υπερβούμε τα όρια της ανθρώπινης φυσικής αγάπης, θα μπορέσουμε να συμμετάσχουμε στη θεία αγάπη, που δεν γνωρίζει όρια, προϋποθέσεις και συμφέροντα. Τότε και μόνον τότε, θα είμαστε παιδιά του Θεού,  του Οποίου η Χάρη ας ευχηθούμε να σκεπάζει και να φωτίζει όλους μας. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Α' ΛΟΥΚΑ

Από σήμερα ξεκινάει η περίοδος που οι ευαγγελικές περικοπές είναι από το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο. Σήμερα είναι η πρώτη Κυριακή του Λουκά. Στο  ευαγγελικό ανάγνωσμα βλέπουμε την κλήση, το κάλεσμα, από τον Ιησού προς τους τρεις μαθητές του, τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, στη λίμνη της Γεννησαρέτ.

Ο Κύριος ακολουθούνταν από τα πλήθη που ήθελαν να τον ακούσουν και φτάνοντας στη λίμνη της Γεννησαρέτ, συνάντησε δυο μικρά πλοία αραγμένα στη λίμνη, μπαίνει σ’ ένα από αυτά, στο πλοίο του Σίμωνα. Και τον παρακαλεί να το σύρει λίγο πιο μέσα στη λίμνη για να διδάξει τα πλήθη μέσα από το πλοίο αυτό. Όταν τελείωσε τη διδασκαλία του ο Κύριος, λέει στον Σίμωνα: Φέρε πάλι το πλοίο στα βαθιά νερά της λίμνης και ρίξτε τα δίχτυα σας. Ο Σίμων όμως με έκπληξη του αποκρίνεται: Διδάσκαλε, όλη τη νύχτα κοπιάσαμε ρίχνοντας τα δίχτυα και δεν πιάσαμε τίποτε. Αφού όμως το λες εσύ, θα ρίξω το δίχτυ. Και το θαύμα που ακολούθησε ήταν εντυπωσιακό. Το δίχτυ τους γέμισε τόσο πολλά ψάρια, ώστε άρχισε να σχίζεται. Τα ψάρια ήταν τόσο πολλά, ώστε τα δυο πλοία κινδύνευαν να βυθισθούν.

Ο Κύριος μέσα από το θαύμα αυτό ήθελε να διδάξει πολύ μεγάλες αλήθειες στους ψαράδες της Γαλιλαίας, τους οποίους σε λίγο θα καλούσε να γίνουν αλιείς ανθρώπων και να σαγηνεύουν στα πνευματικά τους δίχτυα όλη την οικουμένη. Αυτό το θαύμα ήταν τύπος της πνευματικής αλιείας τους. Και έπρεπε να χαραχθεί βαθιά στην ψυχή τους. Έπρεπε να το θυμούνται πολύ καλά οι Απόστολοι του Κυρίου όταν αργότερα στο τιτάνιο έργο τους θα συναντούσαν δυσκολίες και απογοητεύσεις. Να θυμούνται και να συναισθάνονται ότι στην πνευματική τους διακονία χωρίς τον Κύριο δεν θα μπορούσαν τίποτε να επιτύχουν, ενώ με τη δική του δύναμη θα μπορούσαν να κάνουν τα πάντα. Άδεια τα δίχτυα χωρίς την ευλογία του. Γεμάτα όταν τα ευλογούσε ο Χριστός.

Όταν ο Πέτρος  είδε το θαύμα έπεσε στα γόνατα και παρακαλούσε τον Ιησού: Κύριε, φύγε από κοντά μου γιατί είμαι αμαρτωλός άνθρωπος. Ομοίως και οι φίλοι τους, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, είχαν μείνει έκπληκτοι από το θαύμα που έβλεπαν. “Μη φοβάσαι, απαντά ο Ιησούς, από σήμερα θα ψαρεύεις ανθρώπους.” Εκείνοι τότε, αφού τα άφησαν όλα, τον ακολούθησαν. Ποιά είναι αυτά που άφησαν οι πρώτοι απόστολοι; πρώτα πρώτα τις βάρκες, τα δίχτυα και τα ψάρια. Παράτησαν κάθε δραστηριότητα, δεν νοιάστηκαν ούτε να πουλήσουν την ψαριά και να διαθέσουν έστω τα χρήματα στην οικογενειά τους. Άφησαν τα σπίτια τους και την οικογένειά τους, ο Πέτρος την γυναίκα του και οι άλλοι τους γονείς τους. Δεν γύρισαν πίσω να πάρουν μαζί τους ούτε τροφές ούτε ενδύματα. Τα άφησαν όλα, και ακολούθησαν τον Χριστό.

Ακούγοντας τα λόγια αυτά του Πέτρου «Ανήρ αμαρτωλός ειμί», «Είμαι αμαρτωλός άνθρωπος Κύριε», όπως τα λέει ο Πέτρος σκεφτήκαμε ποτέ άραγε, πόσοι από εμάς θα είχαμε την συναίσθηση να αναφωνήσουμε τα ίδια λόγια; Με την Χάρη του Θεού, γευόμαστε την αφθονία των ευεργεσιών του Θεού στη ζωή μας, αλλά συνήθως σκεφτόμαστε ότι αυτά τα αγαθά τα δικαιούμαστε, γιατί εργαζόμαστε, γιατί έχουμε χαρίσματα, γιατί είμαστε ικανοί, γιατί οι άλλοι μας οφείλουν καί για πολλούς ακόμη λόγους. Ο Πέτρος μπροστά στη δύναμη του Θεού συναισθάνεται το μέγεθος της αναξιότητάς του. Γνωρίζει μέχρι ποιου σημείου μπορεί να φτάσουν οι δυνατότητές του. Ξέρει ότι είναι ικανός ψαράς. Γνωρίζει πότε τα ψάρια προσελκύονται και πότε όχι.

Όμως μπροστά στο Χριστό συνειδητοποιεί το θαύμα της παρουσίας του Θεού στη ζωή του. Τότε όλες οι ικανότητες και οι γνώσεις του φαίνονται λίγες και ελλιπείς. Το μόνο που διακρίνει εύκολα είναι η ἁμαρτωλότητά του, η έλλειψη καθαρότητας στην ψυχή του. Αισθάνεται, ότι είναι ένα τίποτα, μπροστά στο Χριστό. Ένα τίποτα, που όμως το αγαπά ο Χριστός, και του το δείχνει μέ θαυμαστά σημεία. Ο Πέτρος Του ζητεί να κατέβει από το πλοίο, γιατί θεωρεί πως δεν μπορεί να αντέξει τη δύναμη της Θεότητας. Ο Χριστός όμως με τον τρόπο και τον λόγο Του, δείχνει την αναγκαιότητα της παρουσίας Του στη ζωή του Πέτρου και κατ’ επέκτασιν την δική μας.

Τέσσερα στοιχεία, η πίστη, η απλότητα, η υπακοή και η προθυμία, είναι κοινά σε όλους τους αγίους, σε όλους εκείνους τους ανθρώπους που έβαλαν πάνω από τον εαυτό τους το Χριστό και την Εκκλησία. Είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα που τους επέτρεψαν να ζουν και να κινούνται επάνω στη γη και παράλληλα να είναι πολίτες του Ουρανού. Είναι τα στοιχεία εκείνα που έχουμε όλοι μας ανάγκη προκειμένου να μη χάνουμε τον προσανατολισμό μας μέσα στον ωκεανό της ζωής και της βιοπάλης και να μην καταποντιζόμαστε από την καθημερινότητα. Η υπακοή ταπεινώνει τον άνθρωπο και η ταπείνωση εξουδετερώνει κάθε πειρασμική ενέργεια. Όπου ταπείνωση, εκεί ο διάβολος χάνεται. Όπου υπερηφάνεια κι εγωισμός, εκεί η παρουσία των δαιμόνων, οι πειρασμοί και τα πάθη. Γι’ αυτό η υπακοή είναι πολύ χαριτωμένη αρετή, επειδή οπλίζει με τόση ταπείνωση τον άνθρωπο όταν υπακούει εν γνώσει, για την αγάπη του Χριστού.

Ο άνθρωπος που δέχεται στην καρδιά του την αγάπη του Χριστού, ανυψώνεται στο «αρχαίο κάλλος της εικόνος του Θεού». Σ’ αυτήν ακριβώς τη μεταμορφωτική και ανυψωτική δυναμική, όπως ο Πέτρος μεταποιείται από απλό ψαρά σε «αλιέα ανθρώπινων ψυχών», έτσι και ο κάθε ένας από εμάς μπορεί να ακολουθήσει το δικό του παράδειγμα. Η ακολουθία όμως του Χριστού προϋποθέτει την απάρνηση όλων εκείνων των ψεύτικων στηριγμάτων, τα οποία αφήνουν τον άνθρωπο να κλυδωνίζεται στα κύματα των λογής κρίσεων που πλακώνουν και τον καταπλακώνουν. Προϋποθέτει σαφώς και τη μίμηση του παραδείγματος των αποστόλων, οι οποίοι «αφέντες άπαντα ηκολούθησαν αυτώ». Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου