ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ

Δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου σήμερα και  η Εκκλησία μας προβάλει την παραβολή του ασώτου υιού. Την προηγούμενη Κυριακή του τελώνου και του φαρισαίου πήραμε για ἐφόδιο στην πνευματική μας πορεία για το Άγιο Πάσχα την ταπεινοφροσύνη, σήμερα, Κυριακή του ασώτου, συμπληρώνουμε τις οδοιπορικές αποσκευές μας με τη μετάνοια. Χωρίς ταπεινοφροσύνη δεν μετανοούμε και χωρίς μετάνοια δεν σωζόμαστε.

Η συγκινητική παραβολή του Άσωτου Υιού συνοψίζει την τραγική ιστορία του ανθρώπου, αλλά και την άπειρη αγάπη του Θεού - Πατέρα.
Ο Άσωτος Υιός, ο οποίος γεννήθηκε σε ένα όμορφο οικογενειακό περιβάλλον, γεμάτο αγαθά και φροντίδα, παρασυρόμενος από τις «σειρήνες της εποχής του», που του μιλούσαν για ελευθερία και απόλαυση αυτών των αγαθών μακριά από το πατρικό σπίτι, είπε στον πατέρα του «Πατέρα δος μου το μερίδιο της περιουσίας που μου αναλογεί». Και ο πατέρας σεβόμενος την επιλογή του υιού του, του έδωσε την αναλογούμενη σ' αυτόν περιουσία και τον άφησε να φύγει.

Η χαρά όμως του υιού δεν κράτησε πολύ, διότι πολύ γρήγορα μακριά από την πατρική συμβουλή και φροντίδα, σκόρπισε την περιουσία του ζώντας άσωτη ζωή και κάποια στιγμή, όταν έμεινε φτωχός, εγκαταλείφθηκε από τους “φίλους” του και κατέληξε να βόσκει χοίρους προκειμένου να μην πεθάνει από την πείνα. Τότε αναλογίστηκε το λάθος που έκανε και πήρε την απόφαση να επιστρέψει μετανιωμένος στον πατέρα του, ελπίζοντας να του δώσει μια θέση ανάμεσα στους δούλους του. “Πατέρα μου, αμάρτησα στο Θεό και σε σένα”, του είπε, “και δεν είμαι άξιος να ονομάζομαι γιος σου. Σε παρακαλώ να με δεχτείς σαν ένα δούλο σου”. Ο πατέρας του όχι μόνο τον δέχτηκε, αλλά τον αποκατέστησε ως υιό του και έδωσε εντολή στους υπηρέτες του να ετοιμάσουν γιορτή για την επιστροφή του και να σφάξουν “τον μόσχο τον σιτευτό”. Όταν επέστρεψε ο μεγαλύτερος γιος στο σπίτι και έμαθε για τη γιορτή, δυσανασχέτησε που ο πατέρας του δέχτηκε με τέτοιο τρόπο τον αμαρτωλό και άσωτο υιό. Και ο πατέρας του απαντά ότι ήταν επιβεβλημένη η χαρά και όχι η επίπληξη ή η τιμωρία, γιατί ο υιός του ήταν νεκρός και αναστήθηκε, ήταν χαμένος και βρέθηκε.

Ο Κύριος μας λέγοντας αυτή την παραβολή εκτός των άλλων μας φανέρωσε μια νέα σχέση που είναι δυνατόν να αναπτυχθεί ανάμεσα στον αμαρτωλό άνθρωπο και τον Θεό. Ο άνθρωπος αφού πλάσθηκε και τοποθετήθηκε κύριος και αφέντης του Παραδείσου, παρασυρόμενος από τον χαιρέκακο και μοχθηρό διάβολο, απομακρύνθηκε από τη Θεϊκή πατρική αγκαλιά και άρχισε να ζει και να βιώνει την ταλαιπωρία της ζωής μακριά από το θεό, τη ζωή της αμαρτίας και του πνευματικού θανάτου. Επειδή όμως ο Θεός - Πατέρας λυπήθηκε το δημιούργημά Του, που οδηγούνταν στην καταστροφή, έστειλε τον Υιό Του Ιησού Χριστό για να οδηγήσει τον άνθρωπο, με το κήρυγμά Του, το παράδειγμά Του, αλλά προπάντων με τη Σταυρική Του θυσία και την Ανάσταση κοντά στο Θεό - Πατέρα. Έτσι η ζωή του ανθρώπου ξαναπήρε νόημα και απέκτησε ελπίδες σωτηρίας, αρκεί ο αμαρτωλός και ταλαιπωρημένος από την αμαρτία άνθρωπος να μετανοήσει.

Η αμαρτία μας υποδουλώνει, μας κάνει ανθρώπους σκυθρωπούς, ταλαιπωρημένους, ανήσυχους χωρίς χαρά και ο λόγος είναι διότι έχουμε ξεφύγει από το δρόμο του Θεού και από την σκέπη της Εκκλησίας. Όσο όμως και αν απομακρυνθήκαμε, υπάρχει σωτηρία. Ο δρόμος της επιστροφής είναι ανοικτός για όλους, φτάνει να γίνει εκείνο το βήμα που θα μας αδηγήσει και πάλι κοντά στο Χριστό. Η αγκαλιά του Θεού Πατέρα είναι εκεί ανοικτή πάντοτε και περιμένει την επιστροφή του κάθε αμαρτωλού. Ο Θεός θέλει να σωθούν όλοι οι άνθρωποι, αυτό που απομένει είναι να κάνουμε το σωτήριο βήμα της επιστροφής όπως έκανε και ο άσωτος υιός.

Στην παραβολή  υπάρχει και ο μεγαλύτερος γιός. Αυτός ήταν δίκαιος και φρόνιμος, υπάκουος στον πατέρα, εργατικός και προσεκτικός σε ολη του ζωή. Όλα τα είχε. Του έλειπε όμως το πιο σημαντικό, του έλειπε η αγάπη. Η αγάπη είναι το γνώρισμα των παιδιών του Θεού και όσοι δεν είναι του Θεού, δεν έχουν αγάπη πραγματική και ανιδιοτελή μέσα τους και ας λένε ότι πιστεύουν. Ο μεγαλύτερος γιός της παραβολής είχε όλες τις αρετές, αλλά δεν είχε αγάπη. Ήταν άστοργος και σκληρός προς τον αδελφό του, για αυτό και δεν χαίρεται με την επιστροφή του στο σπίτι και στην αγκαλιά του πατέρα τους. Δεν τον ενδιέφερε, πως ένας πεθαμένος ξανάζησε, ένας χαμένος βρέθηκε. Διαμαρτύρεται για την συμπεριφορά του Πατέρα προς τον μικρότερο αδελφό του. Κρίνει με πολλή αυστηρότητα την άπειρη αγάπη του πατέρα, με γνώμονα τα δικά του συμφέροντα και με τα δικά του κριτήρια. Βρίσκει υπερβολική την πατρική αγάπη που δείχνει προς τον άσωτο αδελφό του.

Ο Κύριος μας ήρθε για να μας ανακοινώσει ότι έχουμε πατέρα στον ουρανό, ότι ο Θεός είναι γεμάτος ευσπλαχνία για μας, ότι όποιες και όσες και αν είναι οι αμαρτίες μας. Εκείνος έχει την δύναμη να τις εξαλείψει και να τις δεχθεί. Ήθελε να μας μάθει, ότι ο Θεός είναι Πατέρας μας ότι η ζωή της αμαρτίας που ζούμε δεν είναι αυτή που μας ταιριάζει. Και ακόμα ότι οι αμαρτίες μας χωρίζουν από το Θεό Πατέρα, μας κάνουν εχθρούς του ενώ Εκείνος είναι γεμάτος Πατρική αγάπη και ευσπλαχνία για μας τα παιδιά του. Ας μετανόησουμε λοιπόν, ας έρθουμε κοντά Του, τηρώντας τις εντολές Του, και συμμετέχοντας στα Άγια Μυστήρια της Εκκλησίας, ιδιέτερα στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστείας.

Η περίοδος του Τριωδίου, μας προετοιμάζει για την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή μας δίνει την ευκαιρία να μην πέσουμε στην απόγνωση και στην απελπισία ότι δεν υπάρχει σωτηρία. Μας ετοιμάζει για την εορτή των εορτών, το Άγιο Πάσχα, θέλοντας να μας ξυπνήσει από την πνευματική κατάπτωση που πέσαμε. Να μας ξυπνήσει από το λήθαργο της ραθυμίας που προκαλεί η αμαρτία στον άνθρωπο. Να μας οδηγήσει σε ένα πνευματικό αγώνα κατά της αμαρτίας και του κακού μας εαυτού. Αν θέλουμε να γευτούμε τους πνευματικούς καρπούς από την μεγάλη εορτή της Αναστάσεως σε όλη μας τη ζωή ένας είναι ο δρόμος η αληθινή μετάνοια και η ειλικρινής αγάπη προς τον Θεό και τον συνάνθρωπό μας. Η μετάνοια και η αληθινή αγάπη είναι η πηγή της σωτηρίας μας και το εισιτήριο για των αιώνια βασιλεία, όπου ο Θεός προσδοκεί να μας δει όλους εκεί αμαρτωλούς και δίκαιους. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΟΥ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ

Μια καινούργια εκκλησιαστική περίοδος του έτους έχει ξεκινήσει μια από σήμερα. Είναι η περίοδος του τριωδίου. Το τριώδιο έχει πάρει την ονομασία του από το ομώνυμο εκκλησιαστικό βιβλίο, το τριώδιο, το οποίο περιλαμβάνει τους ύμνους που ψάλλονται στις εκκλησίες κατά τη συγκεκριμένη περίοδο. Οι ύμνοι αυτοί έχουν τρεις ωδές σε αντίθεση με τους υπόλοιπους ύμνους τις εκκλησίας, οι οποίοι έχουν εννέα ωδές. Η περίοδος του τριωδίου ξεκινάει από σήμερα μέχρι και το Μ. Σάββατο, πριν την τελετή της Αναστάσεως. Χωρίζεται σε τρία στάδια. Το πρώτο ξεκινάει από σήμερα μέχρι την Κυριακή της Τυρινής. Μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε σαν προπαρασκευαστικό στάδιο, γιατί μας προετιμάζει και σωματικά και πνευματικά για το δεύτερο στάδιο, το οποίο είναι της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Το τρίτο στάδιο και τελευταίο είναι η Μεγάλη Εβδομάδα. Η σημερινή Κυριακή θα μπορούσε να θεωρηθεί ως πύλη. Η πύλη από την οποία θα περάσουμε την ιερή περίοδο που μας οδηγεί στο Πάσχα. Η πύλη που διευκολύνει την πρόσβασή μας στην ατμόσφαιρα της μετανοίας, όπου θα πρέπει να μάς οδηγήσει η Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Η Αγία μας Εκκλησία όρισε να διαβάζεται σήμερα, αρχή του Τριωδίου, η παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου.

Στην παραβολή αυτή, μας λέγει ο Κύριος, δύο άνθρωποι ανεβαίνουν στον ναό για να προσευχηθούν. Ο ένας είναι Φαρισαίος και ο άλλος Τελώνης. Οι Φαρισαίοι ήταν μια από τις κυριότερες θρησκευτικές τάξεις του Ιουδαϊσμού κατά την εποχή του Χριστού. Ήταν ισχυροί και αρκετά πλούσιοι. Ήταν οι γνώστες και οι ερμηνευτές του Νόμου και των Προφητών και ασκούσαν μεγάλη επιρροή στο λαό. Ο Φαρισαίος είναι ο ευσεβής και δίκαιος στα μάτια των ανθρώπων. Ένας «καλός χριστιανός» με τα σημερινά δεδομένα. Όμως είναι υποκριτής. Εκμεταλλεύεται τη θρησκεία και την ευσέβεια του λαού. Προσεύχεται μεγαλόφωνα, για να τον καμαρώνουν και να τον επαινούν οι άλλοι. Ο τελώνης αντίθετα στη συνείδηση ολόκληρης της κοινωνίας είναι ο έσχατος των αμαρτωλών, η παρουσία του και μόνο σήμαινε καταπίεση, εκμετάλλευση και αδικία.

Ήλθαν και οι δύο στο ναό. Ο Φαρισαίος προχωρεί και σταματάει στη μέση του ναού, κοιτάζει δεξιά και αριστερά αν τον βλέπουν για να καμαρώνουν τη μεγαλοπρέπειά του και την αγιότητα, την ευλάβεια και τα καλά του έργα. Η λατρεία του δεν απευθύνεται στο Θεό. Εκείνος λατρεύει τον εαυτό του, το εγώ του. Η προσευχή του είναι ένα εγκώμιο, ένας έπαινος της φαινομενικής αρετής του. Σε ευχαριστώ Θεέ μου, λέει, γιατί δεν είμαι σαν τους άλλους αμαρτωλούς ανθρώπους η και σαν αυτόν τον δυστυχισμένο Τελώνη. Εγώ τηρώ τον νόμο, γιατί νηστεύω, προσφέρω ελεημοσύνη και τηρώ τις υποχρεώσεις μου στο ναό σου. Από την άλλη, ο Τελώνης. είχε βαθιά λύπη και συντριβή για τα αμαρτήματά του, ταπείνωση μπροστά στο Θεό και στους ανθρώπους. Αυτά τον οδηγούν να σταθεί σε κάποια απόσταση από το θυσιαστήριο. Κάθονταν σκυμένος με το πρόσωπο στο έδαφος και προσευχόταν λέγοντας “ο Θεός, συγχώρεσέ με τον αμαρτωλό”. “Αλήθεια σας λέω”, κλείνει ο Χριστός την παραβολή, “αυτός εδώ ανεχώρησε δικαιωμένος από το Ναό, κι όχι ο Φαρισαίος. Γιατί αυτός που υψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί, ενώ ο ταπεινός θα υψωθεί”.

Μέσα από τη σημερινή παραβολή ο Χριστός θέλει να μας διδάξει τη σημασία της ταπείνωσης για τη ζωή μας. Η προσευχή χωρίς ταπείνωση καλύτερα να μη γίνεται, γιατί στο τέλος όχι μόνο δεν μας ωφελεί, αλλά μας ζημιώνει πνευματικά. Ταπείνωση σημαίνει να έχουμε πάντα αληθινή και σωστή γνώμη για τον εαυτό μας, βαθειά δηλαδή και ειλικρινή αυτογνωσία. Γιατί, άλλο πράγμα είναι η πραγματική ταπείνωση και άλλο η ταπεινολογία ή η ταπεινοφάνεια, που είναι μορφές κρυφού εγωισμού. Η προσευχή δεν μπορεί να είναι χώρος επαίνου του εαυτού μας μπροστά στο Θεό, ούτε απαξίωση των άλλων.  Είναι αυτογνωσία, γι᾿ αυτό άλλωστε και ζητούμε το έλεος του Θεού.  Όσο στις καρδιές μας είναι ριζομένος ο εγωισμός, οι σχέσεις μας και οι ζωές μας θα γίνονται όλο και πιο απάνθρωπες. Αντίθετα η ταπείνωση, σαν έκφραση αγάπης, έχει τη δύναμη να ζεστάνει και να μαλακώσει τις καρδιές μας, να μας φέρει πιο κοντά τόσο με τους συνανθρώπους μας όσο και στην προσωπική μας λύτρωση. Ας μη ξεχνάμε άλλωστε ότι μέσα από την άκρα Ταπείνωση του Θεού, που συνέστειλε την θεότητά Του και καταδέχτηκε να γίνει άνθρωπος και να θανατωθεί από αμαρτωλούς ανθρώπους, συντελέστηκε το έργο της Αναστάσεως και της λύτρωσής μας.

Μας λέγει ο άγιος Ανδρεας Κρήτης “Δύο πράγματα ζητούνται από όλους μας, να καταδικάζουμε τα αμαρτήματά μας και να συγχωρούμε τα αμαρτήματα των άλλων. Γιατί όποιος βλέπει τα αμαρτήματά του γίνεται πιο συγχωρητικός απέναντι στους άλλους. Και όποιος κατακρίνει τους άλλους, κατακρίνει και καταδικάζει τον εαυτό του, ακόμα και εάν έχει πολλές αρετές.”Ας προσευχηθούμε λοιπόν με ταπεινή καρδιά, όπως ο Τελώνης, αναγνωρίζοντας τις αδυναμίες μας και εμπιστευόμενοι το έλεος του Θεού. Ας ζητήσουμε από τον Κύριο να μας δώσει τη δύναμη να βαδίζουμε με ταπεινότητα και σεβασμό προς τους άλλους και να παραμείνουμε ταπεινοί στην ψυχή μας, γιατί «όπου υπάρχει ταπείνωση, εκεί είναι και η χάρη του Θεού».

Ας παραδειγματιστούμε από τη σωτήρια μετάνοια του Τελώνου και ας μάθουμε να στεκόμαστε μπροστά στο Θεό με ευλάβεια και συντριβή καρδίας. Ας μετανοήσουμε για τα πολλά μας σφάλματα. Ας μάθουμε να συγχωράμε τον συνάνθρωπό μας. Ας μη κρατάμε κακίες, αλλά, ας μιμηθούμε την ευσπλαγχνία του Θεού. Ο Κύριος είναι ελεήμων, μακρόθυμος και πολυέλεος και ευσπλαγχνίζεται όλους όσους καταφεύγουν σ’ Αυτόν. Ας αποφύγουμε την κατάκριση για να βρούμε τη δικαίωση. Η περίοδος αυτή είναι περίοδος μετανοίας. Ας εκμεταλλευτούμε τις περιστάσεις για τη πνευματική μας ωφέλεια, ώστε να επιτύχουμε την εν Χριστώ σωτηρία μας. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

Σήμερα η εκκλησία μας εορτάζει την Υπαπαντή του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Η Υπαπαντή του Κυρίου έγινε σαράντα μέρες μετά από την κατά σάρκα γέννηση Του. Ο Ιωσήφ και η Μαρία, συνεπείς στον ιουδαϊκό νόμο, οδηγούν το βρέφος Ιησού στο ναό μαζί με τις δωρεές τους για να εκπληρώσουν τα διατεταγμένα του νόμου, διότι «κάθε πρωτότοκο αρσενικό παιδί πρέπει να θεωρείται αφιερωμένο στο Θεό», λέει ο νόμος. Είναι η ευλογία που δίνει ο Θεός στη γυναίκα να φέρει μία άλλη ζωή στον κόσμο και η γυναίκα αντιπροσφέρει κατά το ανθρώπινο, ευχαριστεί και ζητά ανανέωση της ευλογίας για αυτήν και το παιδί της. Στην περίπτωση όμως του Κυρίου μας έχουμε για άλλη μία φορά τη συγκατάβαση του Θεού που έγινε άνθρωπος. Διότι όχι μόνο καταδέχτηκε ο Θεός να λάβει «δούλου μορφήν» κυοφορούμενος και τικτόμενος σαν απλός άνθρωπος, αλλά υπακούει και στον νόμο που υπακούν και οι άλλοι άνθρωποι. Γι’ αυτό δέχεται την περιτομή την όγδοη ημέρα, και οδηγείται στο ναό την τεσσαρακοστή.

Στο ευαγγέλιο που ακούσαμε, κεντρική θέση κατέχει και ο γέροντας ιερέας Συμεών, ο οποίος υποδέχτηκε τον Ιωσήφ και τη Μαρία και πήρε στην αγκαλιά του το μικρό Ιησού. Ο Συμεών όλα αυτά τα χρόνια της ιεροσύνης του παρακαλούσε το Θεό να τον αξιώσει να κρατήσει στα χέρια του το Σωτήρα του κόσμου. Γι’ αυτό όταν παρέλαβε τον Ιησού στην αγκαλιά του είπε: «Νυν απολύης τον δούλον σου, δέσποτα, κατά το ρήμα σου εν ειρήνη, ότι είδον οι οφθαλμοί μου το σωτήριόν σου, φως εις αποκάλυψιν εθνών και δόξαν λαού σου Ισραήλ». «Τώρα Κύριε μπορείς να αφήσεις το δούλο Σου να πεθάνει ειρηνικά, όπως Του υποσχέθηκες, γιατί τα μάτια μου είδαν το Σωτήρα που ετοίμασες για όλους τους λαούς, φως που θα φωτίσει τα έθνη και θα δοξάσει το λαό σου τον Ισραήλ».

Ο Συμεών μετά από αυτά τα λόγια απευθύνθηκε προφητικά στην Παναγία, λέγοντας πως ο Υιός Της, θα είναι η σωτηρία όσων θα πιστεύσουν σ’ Αυτόν, ως Μεσσία, και η απώλεια όσων θα Τον απορρίψουν «ο Χριστός είναι στους αιώνες, σημείο αντιλεγόμενο». Πράγματι, για όσους Τον δέχονται είναι Ζωή, Φως, Αλήθεια Δρόμος, η πραγματοποίηση της αλήθειας του Ευαγγελίου. Της προφήτευσε επίσης για το δίκοπο μαχαίρι του πόνου και της θλίψεως, που θα διαπερνούσε την ψυχή Της, όταν θα έβλεπε τον Υιό της καρφωμένο στον Σταυρό. Δεν είχε προλάβει να τελειώσει τις προφητικές του ρήσεις ο Συμεών, και εκείνη τη στιγμή οδηγήθηκε από τον Θεό στον Ναό ένας άλλος εκλεκτός άνθρωπος μία γυναίκα η Άννα η προφήτιδα, που καταγόταν από την φυλή του Ασήρ, χήρα που διερχόταν το υπόλοιπο της ζωής της με νηστείες και προσευχές. Εμπνεόμενη και αυτή από το Άγ. Πνεύμα άρχισε να δοξολογεί τον Κύριο, που Ενανθρώπησε για τη σωτηρία μας, και να αποκαλύπτει πως εκείνο το ταπεινό και πτωχό βρέφος είναι ο Μεσσίας που αιώνες ανέμενε ο κόσμος για να τον λυτρώσει από την δυναστεία του διαβόλου.

Η γιορτή της Υπαπαντής του Χριστού προβάλλει το Χριστό ως το φως του κόσμου και ο άνθρωπος πρέπει να αγωνίζεται για την απόκτηση του απροσίτου ακτίστου φωτός. Η γνωριμία μας με το Χριστό πραγματοποιείται μέσα στην εκκλησιαστική και λατρευτική ζωή της Εκκλησίας, με τη γνωριμία του λόγου του Θεού και καλλιεργώντας το μυστήριο της αγάπης που θερμαίνει, ζωοποιεί την καρδιά και ανοίγει το νου. Το νόημα της μεγάλης αυτής εορτής της Υπαπαντής του Κυρίου συγκεντρώνεται στο γεγονός ότι ήρθε στον κόσμο ο ίδιος ο Υιός του Θεού με σάρκα, ο αναμενόμενος Μεσσίας, ο οποίος θα λυτρώσει τον άνθρωπο από την σκλαβιά της αμαρτίας, της φθοράς και του θανάτου και θα δώσει και πάλι στον άνθρωπο την δυνατότητα να γίνει κάτοικος του Παραδείσου για τον οποίο και πλάστηκε.  Μεγάλη εορτή για την Εκκλησία μας η Υπαπαντή του Κυρίου. Τα γεγονότα εναρμονίζονται πλήρως με το σχέδιο του Θεού για τη σωτηρία του ανθρώπου. Η εορτή είναι και Δεσποτική, αφού παραπέμπει στην αφιέρωση του θείου Βρέφους στον Θεό, αλλά και Θεομητορική, αφού προβάλλει και το πρόσωπο της Παναγίας, η οποία εκπληρώνει τα όσα προβλέπει ο Νόμος.

Καθώς εκκλησιάζεται ο Κύριος, εκκλησιάζει και ολόκληρη την ανθρώπινη φύση. Όταν εισέρχεται στο σπίτι του Πατέρα Του κάνει το Ναό σπίτι για τον κάθε άνθρωπο. Μετά τη δική Του είσοδο όλοι γνωρίζουμε ότι το αληθινό μας σπίτι, η πραγματική μας οικογένεια, ο αληθινά δικός μας χώρος πάνω στη γη είναι η Εκκλησία του Θεού. Έτσι καταλαβαίνουμε γιατί,  μέσα στην Εκκλησία, όλος ο κόσμος σβήνει. Μέσα στο Ναό τα πάντα χάνονται, τα πάντα ανακαινίζονται, τα πάντα φωτίζονται, τα πάντα νοηματοδοτουνται και τα πάντα αγιάζονται.

Ας αφήσουμε τον εαυτό μας να συγκαταλέγεται στην κατηγορία εκείνη των ανθρώπων που δέχονται την παρουσία του Χριστού ως ανάσταση και ζωή, σύμφωνα με τον προφητικό λόγο του Συμεών.  Η Εκκλησία, μας κρατά με αγάπη μέσα στη στοργική αγκάλη της όλους μας, μας τρέφει πνευματικά διά των θείων μυστηρίων της μας υπομένει μακρόθυμα παρά την ανθρώπινη ατέλειά μας, μας παρηγορεί, μας ενισχύει, μας συγχωρεί, μας περιμένει πάντοτε, μας εμπνέει, μας θεραπεύει, μας διδάσκει την αλήθεια, μας συγχωρεί, σκουπίζει τα δάκρυά μας και επουλώνει τις πληγές μας». Η Εκκλησία με τη μεγάλη εορτή της Υπαπαντής του Κυρίου, μας προσκαλεί όλους να αδράξουμε την ευκαιρία και ν’ αποκομίσουμε την εμπειρία αυτής της θείας ευλογίας. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

  ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΕ’ ΛΟΥΚΑ

Στη σημερινή ευαγγελική περικοπή ο Ευαγγελιστής Λουκάς μας διηγείται τη συνάντηση του Ιησού με τον Ζακχαίο, ο οποίος ήταν αρχιτελώνης του Γραφείου ελέγχου και επιβολής της φορολογίας επί των εξαγωγίμων εμπορευμάτων. Οι τελώνες εκείνη την εποχή μάζευαν τους φόρους για λογαριασμό των Ρωμαίων. Δεν εισέπραταν όμως μόνο το ποσό που ζητούσαν οι Ρωμαίοι, αλλά πολύ περισσότερα για δικό τους όφελος και πλούτιζαν σε βάρος των φορολογουμένων. Έτσι λοπόν η θέση που είχε ο Ζακχαίος τον βοήθησε να αποκτήσει χρήματα αλλά ταυτόχρονα να μην τον συμπαθούν και οι φορολογούμενοι. Ο τελώνης ήταν ο χειρότερος άνθρωπος στη συνείδηση Ιουδαίων της εποχής εκείνης.

Όταν πληροφορήθηκε ο Ζακχαίος ότι ο Χριστός θα βρισκόταν στην Ιεριχώ και θέλησε να Τον δει. Όμως, από τη μια το πλήθος που είχε μαζευτεί στο δρόμο και από την άλλη το ιδιαίτερα μικρό ύψος του, τον εμπόδιζαν να εκπληρώσει την επιθυμία του. Ανέβηκε τότε επάνω σε μια συκομουριά, για να δει τον Διδάσκαλο που θα περνούσε από εκεί. Όταν ο Ιησούς έφτασε στο σημείο εκείνο, ανασήκωσε το βλέμμα Του και του είπε: “Ζακχαίε, σπεύσας κατάβηθι· σήμερον γαρ εν τω οίκῳ σου δει με μείναι”. “Ζακχαίε, κατέβα γρήγορα, γιατί σήμερα θα μείνω στο σπίτι σου”. Όλοι ενοχλήθηκαν που ο Διδάσκαλος ήθελε να καταλύσει στο σπίτι ενός αμαρτωλού, όμως τότε ακριβώς ο Ζακχαίος ανοίγει την καρδιά του και εκφράζει δημόσια την αλλαγή που συντελέστηκε μέσα του: “ορίστε, Κύριε”, λέει, “δίνω τη μισή περιουσία μου στους φτωχούς, και όποιον τυχόν αδίκησα του το επιστρέφω στο τετραπλάσιο”. Και ο Χριστός, απαντώντας τόσο στον συνομιλητή Του όσο και στους ανθρώπους που δυσανασχέτησαν, αποκρίνεται: “σήμερον σωτηρία τω οίκῳ τούτῳ εγένετο, καθότι και αυτός υιός Αβραάμ εστιν. Ήλθε γαρ ο υιός του ανθρώπου ζητήσαι και σώσαι το απολωλός”. “σήμερα πραγματοποιήθηκε σωτηρία σε τούτο το σπίτι, καθότι και αυτός είναι παιδί του Αβραάμ. Γιατί ο υιός του ανθρώπου ήλθε στη γη να αναζητήσει και να σώσει το χαμένο πρόβατο”.

Ο Ζακχαίος ήταν πλούσιος, αλλά η καρδιά του είχε ανάγκη από κάτι περισσότερο από τα υλικά αγαθά που είχε συγκεντρώσει. Ένιωθε την πείνα της ψυχής του και αναζητούσε κάτι πιο ουσιαστικό για τη ζωή του. Αυτή η αναζήτηση τον οδηγεί να συναντήσει τον Ιησού Χριστό. Ο πόθος, του ανθρώπου να συναντήσει τον Θεό, οδηγεί τον άνθρωπο στη ζωή κοντά στο Θεό. Ο πόθος αυτός ξεκινά από την απόφαση του ανθρώπου για μετάνοια και συνοδεύεται από την αλλοίωση του ψυχικού κόσμου του ανθρώπου.

Ο Ζακχαίος, παρόλο που ήταν αμαρτωλός και είχε αποξενωθεί από την κοινωνία, δεν θεωρήθηκε αδιάφορος για τον Θεό. Ο Χριστός τον προσκαλεί προσωπικά και τον αγκαλιάζει με αγάπη και συμπόνοια. Δεν αναφέρεται στις αμαρτίες του Ζακχαίου, δεν τον κατακρίνει για τον τρόπο ζωής του. Αντίθετα, του προσφέρει μια νέα αρχή. Ποτέ ο Χριστός δεν αποκάλεσε κάποιον “αμαρτωλό”, ούτε καν τον ληστή που σταυρώθηκε μαζί Του. Γιατί, όπως ο Ζακχαίος είναι παιδί του Αβραάμ, κατά τον ίδιο τρόπο όλοι μας είμαστε παιδιά του Θεού, που μας περιβάλλει με την ίδια αγάπη, τόσο τους δίκαιους όσο και τους αμαρτωλούς, και δεν απορρίπτει κανέναν, αλλά ενεργεί πάντοτε με γνώμονα τη σωτηρία μας, την επιστροφή μας δηλαδή στην αγάπη του Θεού και την έξοδό μας από τα σκληρά δεσμά του προσωπικού μας εγωισμού. Ο Χριστός δεν εστιάζει στην αμαρτία, δεν κατακρίνει κανένα, δεν απορρίπτει κανένα, αλλά εστιάζει  στην καρδιά του ανθρώπου, στην προοπτική της σωτηρίας, στην δυνατότητα της μετάνοιας, στην αποκατάσταση της ζημιάς που ηθελημένα ή άθελά μας έχουμε προξενήσει στον εαυτό μας αλλά και στους γύρω μας.

Πολλές φορές, εμείς που θέλουμε να θεωρούμε τους εαυτούς μας καλούς χριστιανούς, συχνά κρίνουμε και κατακρίνουμε τους συνανθρώπους μας, θέτουμε φραγμούς και όρια, βλέπουμε με περιφρόνηση και πολλές φορές με αποστροφή τους “αμαρτωλούς”, ξεχνώντας ότι και μόνο με αυτή τη συμπεριφορά μας πέφτουμε στην μεγαλύτερη αμαρτία, αυτή της υπερηφάνειας, γι’ αυτό η στάση μας πρέπει να κινείται προς την κατεύθυνση της αγάπης, της αποδοχής, της συγγνώμης. Αυτός είναι ο μοναδικός δρόμος που θα μας οδηγήσει στην κοινωνία της αγάπης του Θεού. Διαφορετικά, όσο “καθαροί” και όσο “ενάρετοι” θα είμαστε άνθρωποι κενοί, υποκριτές, χωρίς κανένα πνευματικό όφελος. Πρέπει να καταλάβουμε ποιοι αληθινά είμαστε, να αναζητήσουμε και να βάλουμε το Θεό στη ζωή μας. Ας προσπαθήσουμε, να πολεμήσουμε την αμαρτία, κατά το λόγο του Χριστού. Αμαρτία δεν είναι μόνο η κλοπή του Ζακχαίου, είναι αυτό που σκέφτομαι για τον άλλον, είναι η ζήλεια μου για τον άλλον, είναι η κατάκριση που κάνω για τον άνθρωπο.

Ο Ζακχαίος είναι και θα παραμείνει ένα αιώνιο παράδειγμα μετανοίας. Είναι καθήκον μας να μιμηθούμε την παραδειγματική μετάνοια του Ζακχαίου. Το παράδειγμα του ας το έχουμε ριζωμένο βαθιά στη συνείδησή μας σκεπτόμενοι ότι και ο πιο αμαρτωλός άνθρωπος μπορεί να σωθεί. Το παράδειγμά του μας δείχνει την ορθή πορεία. Ο Θεός μας δίνει πολλές ευκαιρίες να μετανοήσουμε, θέλει τη σωτηρία μας και  περιμένει να φιλοξενηθεί στις καρδιές μας όπως φιλοξενήθηκε στο σπίτι του Ζακχαίο. Έτσι λοιπόν έχουμε καθήκον ως Χριστιανοί να αναγνωρίζουμε με θάρρος τα τυχόν σφάλματά μας και να επανορθώνουμε κάθε αδικία που διαπράξαμε προς τον συνάνθρωπό μας προκειμένου να γίνει ο Κύριος σωτήρας της ψυχής μας.

Ας ακολουθήσουμε το παράδειγμα του Ζακχαίου, ας αγκαλιάσουμε τη μετάνοια και την αλλαγή, και ας επιτρέψουμε στον Χριστό να μπει στα σπίτια μας, στις καρδιές μας, ώστε να φέρει τη σωτηρία και την ειρήνη που τόσο χρειαζόμαστε. Όσα λάθη και όσες αδικίες έχουμε κάνει ο Κύριος μπορεί να μας προσφέρει το μεγάλο θησαυρό της πίστεως και της σωτηρίας, αρκεί να δεχτούμε την πρόσκληση να τον φιλοξενήσουμε όπως ο Ζακχαίος στο ναό της καρδιάς μας. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

  ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ META TA ΦΩΤΩΝ

Κυριακή μετά τα Φώτα σήμερα και η Ευαγγελική περικοπή  μας μιλάει για την αρχή του κηρύγματος του Χριστού, λίγο μετά την Βάπτισή Του. Μετά το μαρτυρικό τέλος του αγίου Ιωάννη Προδρόμου ξεκινά τη δράση Του ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός. Στην Καπερναούμ αρχίζει να κηρύσσει το κήρυγμα μετανοίας, γιατί με Αυτόν ήλθε η Βασιλεία του Θεού, που σημαίνει ότι στον κόσμο τον βουτηγμένο στο σκότος της αμαρτίας και της αγνωσίας του Θεού ανέτειλε πια το φως Εκείνου. “Ο λαός ο καθήμενος εν σκότει είδε φως μέγα, και τοις καθημένοις εν σκότει και σκιά θανάτου φως ανέτειλεν αυτοίς”.

Ο Προφήτης με αυτό το στίχο αναφέρεται σε ολόκληρη την ανθρωπότητα, η οποία καθόταν όχι σε κάποιο αισθητό σκοτάδι, αλλά στο σκοτάδι που προέρχεται από την πλάνη και την ασέβεια. Γι’ αυτό και τονίζει στη συνέχεια αυτό το νοητό σκοτάδι αποκαλώντας το ‘σκιά θανάτου’. Πράγματι, από τη στιγμή που ο άνθρωπος εγκατέλειψε τον Θεό και εκδιώχθηκε από τον Παράδεισο, σιγά – σιγά, σταδιακά, άρχισε να βυθίζεται σε ένα πνευματικό σκοτάδι. Ήταν τόσο πυκνό, που οι άνθρωποι δεν μπορούσαν πλέον να βαδίσουν σ’ αυτό. Μόνο κάθονταν μέσα σε αυτό το απόλυτο σκότος, απελπισμένοι από τις μάταιες προσπάθειές τους να απαλλαγούν από αυτό.

Αν παρατηρήσουμε την εποχή κατά την οποία έκανε την εμφάνισή του ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, θα διαπιστώσουμε παντού να κυριαρχεί το πνευματικό και ηθικό σκοτάδι. Ο Θεός είχε αντικατασταθεί από τα ποικίλα είδωλα, τα υλικά αγαθά, τις αμαρτωλές ηδονές και απολαύσεις. Το πολιτειακό σύστημα, προέβαλε και λάτρευε ως υπέρτατο άρχοντα και θεό το πρόσωπο του αυτοκράτορα. Η κοινωνία βρισκόταν σε άθλιο επίπεδο, το ανθρώπινο πρόσωπο δεν είχε αξία, η γυναίκα θεωρούνταν πράγμα,  η δουλεία αποτελούσε φυσικό φαινόμενο. Ακόμα και ο περιούσιος λαός του Θεού, ο ισραηλιτικός, είχε απομακρυνθεί από το φώς της αληθείας, γι’ αυτό και δεν αποδέχθηκε τον Χριστό. Θέλησε ο άνθρωπος να στηριχτεί στις δικές του δυνάμεις και γνώσεις, αρνήθηκε τον Θεό, τον ξέχασε, και έχασε την εσωτερική πηγή του φωτός και της γνώσεως.

Μέσα σ’ αυτή την έσχατη κατάπτωση ‘φως ανέτειλλεν’, ο νοητός ήλιος της δικαιοσύνης, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, και όλος αυτός ο λαός ο απελπισμένος ‘είδε φως μέγα’, το νοητό φως, το αληθινό φως, το φως της αληθείας και της γνώσεως του Θεού. Μέσα από το σωτήριο έργο του Κυρίου μας αρχίζει να ανατέλλει η ελπίδα της σωτηρίας, η προοπτική του απεγκλωβισμού από τα πάθη, η ανάσα της συγγνώμης, η ανακούφιση της αποκατάστασης, η αγαλλίαση της άπειρης αγάπης του Θεού, της χωρίς όρια και φραγμούς. Γι’ αυτό τον λόγο και η προχθεσινή Εορτή ονομάζεται Θεοφάνεια και Φώτα, επειδή δηλαδή με την Βάπτιση του Χριστού φανερώνεται στον κόσμο η τρισυπόστατη Θεότητα, ο Πατήρ, ο Υιός και το ΄Αγιον Πνεύμα, και γίνεται αυτή η ημέρα η απαρχή του σωτηρίου κηρύγματος του Χριστού στον κόσμο.

Η σημερινη Ευαγγελική περικοπή τελειώνει με το κάλεσμα του Ιησού για μετάνοια. «Από τότε άρχισε ο Ιησούς νὰ κηρύττει καὶ νὰ λέγει: ‘Μετανοείτε, γιατί έφτασε η Βασιλεία των Ουρανών’. Είναι η ίδια φράση που χρησιμοποιοῦσε στο κήρυγμά του ο Πρόδρομός Του, Ιωάννης. Η στροφή του εν σκότει ευρισκομένου ανθρώπου προς το φως συνιστά το γεγονός της μετανοίας. Με τη μετάνοια ο Χριστός άρχισε το κήρυγμά του και με τη μετάνοια το τελείωσε. Το πιο μεγάλο κακό, είναι η αμετανοησία. Όλα τα κακά κι όλες oι αμαρτίες δεν είναι τόσο μεγάλες που να μην τις συγχωρεί ο Θεός. Μα είναι μία αμαρτία που μένει ασυγχώρητη. Ο Χριστός είπε πως η αμαρτία αυτή είναι η βλασφημία «κατά του Αγίου Πνεύματος». Και οι Πατέρες της Εκκλησίας μας εξηγούνε πως η βλασφημία «κατά του Αγίου Πνεύματος» είναι η αμετανοησία. Η μετάνοια είναι ζωή και σωτηρία, η αμετανοησία είναι θάνατος και απώλεια. Όποιος δεν μετανοεί, δεν καταλαβαίνει το φταίξιμό του και την αμαρτία του, δε ζητάει το έλεος του Θεού, δεν έχει συχώρεση από το Θεό.  Το κήρυγμα του Χριστού, «μετανοείτε, ήγγικε γαρ η βασιλεία των Ουρανών», ήταν ακριβώς η κλήση Του, προκειμένου ο άνθρωπος να βρει και πάλι τον φυσικό του προορισμό, τη φυσιολογική του πορεία, και να αρχίσει να ζει κατά αλήθεια.

Η μετάνοια λοιπόν ως στροφή προς τον Θεό, κάνει τον άνθρωπο να βλέπει στην ύπαρξή του την ανατολή του φωτός Του. Η μετάνοια δεν είναι μία θεωρητική κατάσταση, αλλά απτή και εμπειρική πραγματικότητα, βιωματικό γεγονός. Η αμαρτία μας απομακρύνει από την Ζωή, που είναι ο Χριστός, οπότε έρχεται η έκπτωση από την Θεία Χάρη και στην συνέχεια ο σκοτασμός και η νέκρωση. Αυτό σημαίνει ότι η αμαρτία δεν είναι απλώς μία αστοχία που επανορθώνεται με μία απλή συγγνώμη, αλλά είναι απομάκρυνση από τον Θεό και γι' αυτό απαιτείται η ολοκληρωτική μεταστροφή και αλλαγή μας. Απαιτείται να βιώσουμε την μετάνοια, που ζωοποιεί και χαριτώνει. Την μετάνοια που έλκει την Χάρη του Θεού στην ψυχή μας.

Οι  Άγιοι της Εκκλησίας μας, που έζησαν ζωή μετανοίας, εξέπεμπαν το Άγιο Φως του Θεού και συνοδεύονταν από το άκτιστο Φως της Αγίας Τριάδος. Ο φωτοστέφανος της δόξης των ιερών εικόνων τους εκφράζει αυτόν ακριβώς τον εσωτερικό φωτισμό. Οι Άγιοι ζούσαν μέσα στο Φως. Πηγή του φωτός είναι, για μας σήμερα, η θεία Λειτουργία. Με την κοινωνία του τιμίου Σώματος και Αίματος του Χριστού παίρνουμε το Φως. Στο τέλος της θείας Λειτουργίας δοξολογούμε τον Κύριο με το τροπάριο: «Είδομεν το Φως το αληθινόν…». Φωτισμένοι, ανακαινισμένοι και δυναμωμένοι με το Φως της Αναστάσεως,  εΙσερχόμαστε στον καθημερινό στίβο της ζωής, για να μεταδώσουμε το φως και στους αδελφούς μας. Το να έχουμε δίπλα μας το φως και εμείς να ζούμε στο σκοτάδι του εγωισμού και του μίσους, είναι ότι τραγικώτερο υπάρχει στη ζωή. Ας βγούμε, λοιπόν, από τα σκοτεινά σπήλαια των παθών και να κινηθούμε προς το Φως της ζωής και της αληθείας, που είναι ο ίδιος ο Χριστός. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

  ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ

Κυριακή προ των Φώτων σήμερα και το ευαγγελικό ανάγνωσμα είναι από την αρχή του κατά Μάρκον ευαγγελίου μας παρουσιάζει τη ζωή και τη φωνή του «βοώντος εν τη ερήμω» Ιωάννου του βαπτιστού. Η φωνή αυτή προαναγγέλλει τον Μεσσία και το ευαγγέλιό του και γι’ αυτό η εμφάνιση αυτής της μορφής συνιστά κατά τον ευαγγελιστή, την «αρχήν του ευαγγελίου Ιησού Χριστού, υιού Θεού». Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος φέρει πολλά χαρακτηριστικά των αρχαίων μεγάλων προφητών, στην ενδυμασία του, στην διατροφή του, στην άσκησή του και κυρίως στο κήρυγμά του, που διδάσκει όπως και εκείνοι, τη μετάνοια. Κύριο θέμα της διδασκαλίας όλων των προφητών ήταν ότι τα κακά που παρουσιάζονταν στις διάφορες εποχές, είναι αποτέλεσμα της απομάκρυνσης από το Θεό, και η μόνη λύση είναι η επιστροφή των ανθρώπων κοντά του.

Μας λέει ο ευαγγελιστής Μάρκος, ο Ιωάννης βρισκόταν στην έρημο, και κήρυττε βάπτισμα μετανοίας “εις άφεσιν αμαρτιών”, και όλοι προσέτρεχαν και βαπτίζονταν στον Ιορδάνη ποταμό, αφού πρώτα εξομολογούνταν τις αμαρτίες τους. Φορούσε ένδυμα από τρίχες καμήλας και ζώνη δερμάτινη γύρω από τη μέση του και τρεφόταν με μέλι άγριο και ακρίδες, δηλαδή βλαστάρια από τα άγρια δένδρα της ερήμου. Η αναμονή του Μεσσία την εποχή εκείνη ήταν κάτι το αναμενόμενο. Η φθορά και η ανηθικότητα κυριαρχούσε στην ζωή των ανθρώπων. Η εμφάνιση του Ιωάννου και το κήρυγμα του, που ήταν κήρυγμα μετανοίας, αποτελούσε δείκτη προς τον οποίο θα στρέφονταν οι άνθρωποι ώστε να προετοιμαστούν για τον ερχομό του Μεσσία ο οποίος θα έφερνε μια πραγματικά νέα εποχή για ολόκληρη την ανθρωπότητα.

Ο απλός λαός αγαπούσε τον Ιωάννη και έτρεχαν από όλα τα μέρη της Ιουδαίας να τον ακούσουν και να συμμορφωθούν με τα λεγόμενά του. Τους βάπτιζε στον ποταμό Ιορδάνη και τους έλεγε ότι, όπως φροντίζουμε να είναι καθαρό το σώμα μας, έτσι με την μετάνοια να φροντίσουμε να καθαρίσουμε και την ψυχή μας. Γνώριζε ότι ο πραγματικός καθαρισμός από την αμαρτία γίνεται με το πολύτιμο αίμα του Χριστού που θα χύνονταν επάνω στο Σταυρό. Γι’ αυτό έλεγε, εγώ σας πλένω με νερό, αυτός που έρχεται μετά από μένα είναι πολύ σπουδαίος, εγώ δεν είμαι τίποτα μπροστά του, αυτός θα σας καθαρίσει με Άγιο Πνεύμα και με φωτιά. Αναφέρονταν έτσι στο πραγματικό νόημα του μυστηρίου του χριστιανικού βαπτίσματος.

Ο Ιωάννης δεν επικεντρώνει τη διδασκαλία του ούτε στο βάπτισμα στον Ιορδάνη, ούτε στο δικό του πρόσωπο. Γνωρίζει πολύ καλά και βλέπει ως προφήτης τον Χριστό, που ως Υιός του Θεού είναι σαφώς ανώτερός του, που είναι εκείνος που θα φέρει στους ανθρώπους όχι απλά τη συγχώρεση, αλλά την Λύτρωση και την πνευματική αναγέννηση. Γι αυτό και κάνει σαφή διάκριση ανάμεσα στο δικό του βάπτισμα, που είναι στο νερό, και στο βάπτισμα του Χριστού που θα είναι εν Πνεύματι Αγίω. Το βάπτισμα του Ιωάννη, ήταν βάπτισμα μετανοίας, βάπτισμα αφέσεως αμαρτιών. Ήταν δηλαδή βάπτισμα εξαγνιστικό, καθαρισμού του ανθρώπου από τον ρύπο της αμαρτίας, και για τούτο προπαρασκευαστικό για το βάπτισμα της πνευματικής αναγεννήσεως με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Το βάπτισμα του Χριστού δεν καθαρίζει απλά τον άνθρωπο, αλλά τον μεταμορφώνει πνευματικά, τον κάνει και πάλι μέτοχο της κοινωνίας με το Θεό και κληρονόμο της ουρανίου Βασιλείας Του. Γι αυτό και μετά την Βάπτιση του Χριστού στον Ιορδάνη, η δράση του Ιωάννη του Προδρόμου θα ανασταλεί, μιας που πλέον ο σκοπός της παρουσίας του θα έχει εκπληρωθεί και η περίοδος της ετοιμασίας του ερχομού του Σωτήρος Χριστού θα έχει παρέλθει.

Ο Ιωάννης έπαιξε και το ρόλο του πρώτου θεμελιωτού της Εκκλησίας γιατί αυτός στρατολόγησε τους πρώτους στρατιώτες στο χριστιανικό στρατόπεδο. Οι πρώτοι μαθητές του Χριστού ήταν μαθητές του Ιωάννη και ο Ιωάννης ήταν αυτός που είπε ότι εγώ πρέπει να ελαττώνομαι και αυτός να αυξάνει, δηλαδή ο Χριστός.

Για να γίνουμε μέτοχοι της χάριτος του Αγίου Πνεύματος, για να αναγεννηθούμε πνευματικά και να ζήσουμε τη χαρά της παλιγγενεσίας και της Αναστάσεως, είναι απαραίτητο και σημαντικό να διαβούμε από το στάδιο της πνευματικής προετοιμασίας. Χωρίς δηλαδή μετάνοια, χωρίς αλλαγή της στάσης μας απέναντι στο Θεό και προς τον πλησίον, δεν μπορούμε να καταστούμε δεκτικοί της Χάριτος του Θεού. Η Μετάνοια, η Εξομολόγηση, η κάθαρση της καρδιάς μας από εμπαθείς και πονηρούς λογισμούς, και κυρίως η απόφασή μας να ακολουθήσουμε τον ευθύ δρόμο της αγάπης του Θεού, είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την πνευματική μας αναγέννηση. Η ελπίδα του κόσμου βρίσκεται στο μήνυμα του κηρύγματος του Ιωάννη, “μετανοείτε, καθαριστείτε πνευματικά, για να λάβετε από το Χριστό τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος, που φέρνει την αληθινή χαρά και πληρότητα στη ζωή σας”. Ας έχουμε λοιπόν τα ώτα της καρδιάς μας ανοιχτά και τις καρδιές μας έτοιμες και δεκτικές.

Αυτή η παρακίνηση του Προδρόμου να ακολουθήσουν οι άνθρωποι το Χριστό και το κήρυγμα της μετανοίας που ακούσθηκε στην έρημο συνεχίζει να καρποφορεί και σήμερα και σε κάθε εποχή. Καλεί τους ανθρώπους να αναλάβουν την πνευματική πανοπλία, να συμμορφωθούν προς το προσκλητήριο του Χριστού και να αγωνισθούν στην καθημερινή ζωή για την επικράτηση του Ευαγγελίου. Και όσοι αγωνίζονται αυτόν τον καλόν αγώνα προστίθενται στο στράτευμα του Λόγου του Θεού και προετοιμάζονται για τη Βασιλεία των ουρανών την οποία προγεύονται από τη ζωή αυτή. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ 

Με τη Χάρη του Θεού οδεύουμε προς τα Χριστούγεννα την  «μητρόπολιν των εορτών» όπως χαρακτηριστικά την ονομάζει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Κυριακή προ της Γεννήσεως του Χριστού σήμερα και εορτή πάντων των απ΄ αιώνος Θεώ ευαρεστησάντων, από Αδάμ έως και Ιωσήφ του μνήστορος. Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα  είναι παρμένο από την αρχή του ευαγγελίου του Ευαγγελιστή Ματθαίου και αναφέρεται στη γενεαλογία του Ιησού Χριστού και στη συνέχεια στην Οικονομία του Θεού για την εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου γέννησή Του.

Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, θέλοντας να τονίσει ότι ο Ιησούς εκτός από Τέλειος Θεός είναι και Τέλειος άνθρωπος, αναφέρει το γεννεαλογικό Του δένδρο. Αναφέρει τους προγόνους του Χριστού γιατί κατά το νόμο του Μωϋσή ο Χριστός είχε προγόνους. Ακόμα και ο Ιωσήφ, που ήταν προστάτης της Παναγίας και του Χριστού, φαίνεται στο νόμο ως πατέρας Του. Όλοι μας όμως γνωρίζουμε ότι ο Πατέρας του Χριστού δεν βρίσκεται στη γη αλλά στους ουρανούς. Έτσι άγγελος Κυρίου εμφανίζεται στον μνήστωρα Ιωσήφ και του μηνύει ότι η γυναίκα που φυλάγει και προστατεύει, η Υπεραγία Θεοτόκος, θα φέρει στο κόσμο παιδί. Το παιδί αυτό όμως δεν θα είναι σαν τα άλλα παιδιά. Θα γεννηθεί εκ Πνεύματος αγίου και Μαρίας της Παρθένου. Το όνομα του παιδιού θα είναι Ιησούς, που σημαίνει Σωτήρ. Ο Ιησούς είναι ο Σωτήρας μας, ο Λυτρωτής του κόσμου.

Το όνομα Ιησούς είναι εβραϊκό, και σημαίνει Σωτήρ. Το όνομα του Κυρίου εκφράζει το έργο, την αποστολή, που ήλθε να επιτελέσει, τον σκοπό της ενανθρώπησής Του. Γι' αυτό και ο άγγελος, αναγγέλλοντας το όνομα Ιησούς, που έπρεπε να δοθεί στο θεϊκό Βρέφος, επεξήγησε ταυτόχρονα και τον λόγο: «αυτός γαρ σώσει τον λαόν αυτού από των αμαρτιών αυτών». Ο Ιησούς λοιπόν είναι ο Σωτήρας, ο μόνος Σωτήρας και Λυτρωτής του κόσμου. Ήταν το όραμα των πατριαρχών της Παλαιάς Διαθήκης, το κήρυγμα των Προφητών, ο αναμενόμενος Μεσσίας. Ήρθε να καταργήσει την κυριαρχία του διαβόλου, να μας ελευθερώσει από τα δεσμά της αμαρτίας, να θεραπεύσει την πρώην άρρωστη ανθρώπινη φύση, να την αγιάσει και θεώσει. Η γέννηση του Χριστού δε σηματοδοτεί απλά τη λύτρωση του ανθρώπου από την αμαρτία, αλλά την παρουσία του Θεού του ίδιου ανάμεσά μας. Η γέννηση του Χριστού και η επί γης παρουσία Του δεν αποτελεί απλά την απαρχή της αποκατάστασης της ανυπακοής των πρωτοπλάστων, που τους οδήγησε έξω από τον Παράδεισο, αλλά επίσης την αποκατάσταση της κοινωνίας και πάλι του ανθρώπου με το Θεό.

Τα Χριστούγεννα έφτασαν. Η παρηγοριά που δίνει η Γέννηση του Χριστού, είναι πραγματική και προσιτή στον καθένα. Το μόνο που απαιτείται για να νιώσει κανείς την προσφορά αυτή του Θεού είναι η εν πίστει μετάνοιά του. Το απλωμένο χέρι του Θεού ζητεί και τη δική μας ανταπόκριση. Και μετάνοια σημαίνει να πιστέψουμε ότι η αγάπη Του είναι μεγαλύτερη από τις αμαρτίες μας, να δεχτούμε ότι η ζωή μαζί Του είναι απείρως καλύτερη από αυτήν που ζούμε χωρίς Αυτόν. Η κατάθεση των αμαρτιών μας, η εξομολόγησή μας στο μυστήριο της μετανοίας, εκεί που προσφέρεται η λερωμένη από τις αμαρτίες καρδιά μας σ’ Εκείνον, ώστε να την πάρει και να την ξεπλύνει, κάτι που κατεξοχήν ολοκληρώνεται στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, θα είναι το ωραιότερο δώρο που μπορούμε να Του προσφέρουμε για ό,τι Εκείνος έκανε και κάνει για εμάς.

Παρατηρώντας τις αντιδράσεις των ανθρώπων εν όψει των Χριστουγέννων διαπιστώνουμε ότι όσο περνούν τα χρόνια η μεγάλη αυτή εορτή τείνει να γίνει μια καθαρά συναισθηματική εορτή χωρίς όμως αναφορά στο ουσιαστικό περιεχόμενό της που είναι η έλευση του Σωτήρος Χριστού στον κόσμο. Όλοι αυτές τις ημέρες οι άνθρωποι ανά τον κόσμο στολίζουν, φωτίζουν, χρωματίζουν, μιλούν για αγάπη, φιλανθρωπία, αλληλεγγύη αλλά ελάχιστοι μιλούν για τον Χριστό. Ακόμα και την κυριώνυμο ημέρα της εορτής πολλοί θα εορτάσουν συμμετέχοντες σε πλήθος ρεβεγιόν που θα γίνουν την ημέρα εκείνη αλλά λίγοι θα εορτάσουν πραγματικά συμμετέχοντες στην Χριστουγεννιάτικη Θεία Λειτουργία κοινωνώντας το Σώμα και το Αίμα του νεογέννητου Χριστού. Η αίσθηση ότι εορτάζουμε Χριστούγεννα χωρίς Χριστό φαίνεται δυστυχώς να επικρατεί.

Χριστούγεννα όμως χωρίς Χριστό είναι ουτοπία, είναι ένα μεγάλο ψέμα. Είναι μόνο ένα κοινωνικό γεγονός, ένας τύπος, που η αξία του έγκειται μονάχα σε κάποια εναλλαγή που προσφέρει στον σημερινό άνθρωπο, ο οποίος βασανίζεται από τη ρουτίνα της καθημερινότητας και το άγχος των βιωτικών φροντίδων. Αλλοίμονο, όμως, αν ο Χριστός ήρθε στο κόσμο για κάτι τέτοιο. Γι’ αυτό, αν θέλουμε να εορτάσουμε αληθινά Χριστούγεννα, άς προσέξουμε να κατανοήσουμε τη σημασία του μεγάλου αυτού γεγονότος. Να νοιώσουμε το μήνυμα της εορτής. Οφείλουμε να αναζητήσουμε μαζί με τους μάγους τον Ιησού. Ο Κύριος και η Εκκλησία Του να γίνει το κέντρο και ο άξονας του εορτασμού. Ο εορτασμός της Γέννησης του Χριστού δεν είναι απλώς μια εξωτερική γιορτή, αλλά μια εσωτερική μεταμόρφωση. Καλούμαστε να καθαρίσουμε τις καρδιές μας από τα πάθη, τις εγωιστικές επιθυμίες και την αμαρτία, και να ανοίξουμε χώρο για την αγάπη του Χριστού.

Ας επιτρέψουμε στον Χριστό να γεννηθεί μέσα μας, να φωτίσει τις καρδιές μας και να μας οδηγήσει στη σωτηρία. Είναι ανάγκη να ξαναβρούμε το αληθινό νόημα της εορτής. Με τη μετάνοια, την Εξομολόγηση, τη διόρθωση της ζωής μας, την ενσυνείδητη συμμετοχή στα Μυστήρια της Εκκλησίας μας, το αγιότατο πρόσωπο του Ιησού πρέπει να κατοικήσει στην καρδιά μας, να γίνει ό,τι πιο ιερό και μεγάλο γι' αυτήν. Και έτσι ο Ιησούς θα γίνει το μέτρο των πράξεών μας, ο καθοδηγητής σε όλη τη ζωή μας. Ο προσωπικός μας λυτρωτής και σωτήρας. Τότε, θα γεννηθεί πραγματικά ο Ιησούς μέσα μας και θα μας αναγεννήσει με το έλεός Του. Έτσι μόνο θα αξιωθούμε να εορτάσουμε αληθινά τα Χριστούγεννα, με τη χάρη και φιλανθρωπία του ενανθρωπήσαντος Ιησού Χριστού, στον οποίο ανήκει η δόξα στους αιώνες των αιώνων. Αμήν!

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙA' ΛΟΥΚΑ

Κυριακή των προπατόρων σήμερα και η Εκκλησία μας όρισε να διαβάζεται η Ευαγγελική περικοπή, που αναφέρεται στην παραβολή του Μεγάλου Δείπνου. Ένας άνθρωπος κάλεσε κόσμο πολύ στο δείπνο που ετοίμασε, και όταν ήρθε η ώρα έστειλε τον υπηρέτη του να τους ειδοποιήσει πως όλα ήταν έτοιμα. Όμως αυτοί αντί να χαρούν και να ξεκινήσουν να προσέρχονται στο δείπνο, άρχισαν ο ένας μετά τον άλλο να αρνούνται την πρόσκληση, προφασιζόμενοι διάφορες αφορμές. Ο ένας είπε ότι αγόρασε ένα χωράφι, και πρέπει να πάει να το δει, ο άλλος ότι αγόρασε πέντε ζευγάρια βόδια και πρέπει να πάει να τα δοκιμάσει, κι ένας τρίτος ότι παντρεύτηκε, και όλοι τους παρακαλούν τον οικοδεσπότη να τους συγχωρήσει για την απουσία τους. Και τότε θύμωσε ο οικοδεσπότης, μας λέει ο Χριστός, και έστειλε τον δούλο του να καλέσει από τους δρόμους και τις πλατείες τους φτωχούς, τους ανάπηρους και τους τυφλούς. Και σαν είδε ότι ακόμα υπήρχε χώρος, τον έστειλε ξανά, λέγοντάς του να ψάξει περισσότερο και να βρει τους ενδεείς και αν είναι ανάγκη να τους πείσει να έλθουν, μιας που τελικά κανένας από όσους είχαν αρχικά κληθεί δεν πρόκειται να συμμετάσχει στο δείπνο.

Αρχικά μέσα από την Παραβολή ο Κύριος θέλει να υποδηλώσει ότι οι Εβραίοι, που θεωρούσαν ότι έχουν πρώτοι το δικαίωμα στη Βασιλεία του Θεού, τελικά αποκλείσθηκαν απ’ αυτήν για να την απολαύσουν οι εθνικοί. Όμως η Παραβολή αυτή έχει και γενικότερη εφαρμογή στον καθένα μας. Ο Θεός καλεί όλους μας. Και είναι φοβερό να αρνηθούμε την κλήση του προβάλλοντας τις ανόητες προφάσεις των αρνητών της Παραβολής. Είναι προφάσεις μικρές και υποκριτικές, που ξεσκεπάζουν την κακή διάθεση των προσκεκλημένων. 

Οι προσκεκλημένοι της σημερινής παραβολής είναι όλοι εκείνοι που έχουν γνώση του Θεού, που έχουν ακούσει το Ευαγγέλιο και καλούνται από το Χριστό να συμμετάσχουν στην αλήθεια της κοινωνίας μαζί Του. Εξέπεσαν ωστόσο, εξαιτίας του ασθενούς τους λογισμού και της προσκολλήσεώς τους στα υλικά και βιοτικά πράγματα. Αυτοί που είπαν “αγρόν ηγόρασα”είναι εκείνοι που απασχολούν τη διάνοιά τους με άλλες σκέψεις και κοσμοθεωρίες, παραιτούμενοι από τη μελέτη του λόγου του Θεού και της αληθινής Ζωής. Εκείνοι που αγόρασαν τα βόδια είναι που ασχολούνται με τις βιοτικές μέριμνες και καταναλώνουν σε αυτές όλο τους το ενδιαφέρον και την ενεργητικότητα, λησμονώντας τα πνευματικά. Και τέλος εκείνος που μόλις είχε παντρευτεί, επειδή θεωρεί ότι στην συζυγική κοινωνία βρίσκεται το παν, αντιπροσωπεύει τους ανθρώπους που προτιμούν τις επίγειες απολαύσεις από τις επουράνιες.

Όλοι τους είχαν ειδοποιηθεί από καιρό για το δείπνο αυτό. Θα μπορούσαν να είχαν ρυθμίσει το πρόγραμμά τους, ώστε να μπορέσουν να συμμετάσχουν. Αυτές οι προφάσεις όμως επιπλέον δείχνουν πόσο μας περισπούν και μας δένουν οι φροντίδες της ζωής, η εργασία μας και οι οικογενειακές μας υποχρεώσεις.

Με το κάλεσμα αυτό ο Θεός επιθυμεί, ο άνθρωπος να ζήσει σε κοινωνία μαζί του, στην αιώνια βασιλεία του. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Κύριος μας μιλώντας για αυτήν την βασιλεία του Θεού χρησιμοποίησε εικόνες χαράς και ευτυχίας από τη ζωή των ανθρώπων για να υποδηλώσει με αυτές, πως στην βασιλεία του Θεού, όσοι θα αξιωθούν και θα αναδειχθούν κοινωνοί της ζωής του Θεού, θα χαίρονται τη μεγαλύτερη χαρά, θα ζουν ευτυχισμένοι στη δόξα του Θεού. Όλοι, όσοι έχουμε βαπτιστεί στο όνομα της Αγίας Τριάδος και έχουμε ενταχθεί στην Εκκλησία, είμαστε καλεσμένοι για να ζήσουμε στην αιώνια βασιλεία του Θεού. Αυτό σημαίνει, ότι ο Θεός μας διάλεξε ανάμεσα από εκατομμύρια άλλων ανθρώπων για να μας κάνει μετόχους και κληρονόμους των αιωνίων αγαθών. Ο Θεός μας τίμησε με την εκλογή του και περιμένει την ανταπόκριση μας.

Η Συνήθεια όμως της αμαρτίας και οι εμπαθείς επιθυμίες μας οδηγούν σε λανθασμένη αξιολόγηση και της επίγειας ζωής την οποία υπερεκτιμούμε και της αιώνιας ζωής την οποία υποτιμούμε σε σχέση με την επίγεια ζωή. Το μήνυμα λοιπόν που σήμερα λαμβάνουν από το στόμα του Κυρίου, είναι να στρέψουμε την προσοχή μας και να ενδιαφερθούμε για να «παρακαθίσουμε στο τραπέζι της βασιλείας του Θεού». Να μην απορρίψουμε την πρόσκληση του Θεού αλλά να αγωνιστούμε εναντίον όλων εκείνων που θα θελήσουν να μας αποτρέψουν από την απόλαυση αυτής της αιώνιας χαράς.

Η Εκκλησία σε κάθε θεία λειτουργία μας καλεί να λάβουμε μέρος στο δείπνο της σωτηρίας. Να προσέλθουμε με πίστη και σεβασμό να μεταλάβουμε το σώμα και αίμα του Χριστού «εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν αιώνιον». Από σήμερα ας αρχίσουμε να ιεραρχούμε σωστά τα πράγματα και να εκτιμήσουμε τη πρόσκληση του Θεού. Κανένα εμπόδιο να μην μπορεί να σταθεί ικανό να μας τη στερήσει.

Η Εκκλησία είναι η διαρκής υπενθύμιση και η διαρκής ανανέωση της πρόσκλησης που ο Χριστός απευθύνει σε όλους μας. Έχουμε το προνόμιο να ανήκουμε στους ανθρώπους που έχουν γνωρίσει την αλήθεια που ο Θεός αποκάλυψε στον κόσμο και ως εκ τούτου ανήκουμε σε αυτούς που έχουν δεχτεί την πρόσκληση να συμμετάσχουμε στο δείπνο της Βασιλείας Του. Απομένει σε μας να αποδεχτούμε τούτη την πρόσκληση, και να μη παρασυρθούμε ούτε από ανθρώπινες κοσμοθεωρίες, ούτε από βιοτικές μέριμνες, ούτε από τις προσωπικές μας επιθυμίες. Ας ανταποκριθούμε με ανοιχτή καρδιά και διάθεση να συμμετέχουμε στο δείπνο της αιώνιας χαράς, της ειρήνης και της σωτηρίας που μας προσφέρει ο Θεός. Ας μην αφήσουμε καμία δικαιολογία να μας εμποδίσει από το να δεχτούμε τη χάρη Του. Ο Θεός μας καλεί όλους, και η σωτηρία μας εξαρτάται από την απάντησή μας στην πρόσκληση Του. Απομένει σε μας να αποδεχτούμε την πρόσκληση του Θεού και να προετοιμαστούμε κατάλληλα, ώστε να αξιωθούμε να ζήσουμε και την μεγάλη εορτή των Χριστουγέννων, που πλησιάζει, σε όλο της το πνευματικό μεγαλείο. Αμήν

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Ι' ΛΟΥΚΑ

Η σημερινή ευαγγελική περικοπή μας περιγράφει τη θεραπεία της συγκύπτουσας, μιας γυναίκας που λόγω της ασθένειάς της ήταν κυρτωμένη και ταλαιπωρούνταν και βασανιζόταν δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια από σατανική ενέργεια. Κάποιο Σάββατο, ο Κύριος δίδασκε σε μία Συναγωγή. Ανάμεσα στο πλήθος, ήταν μία γυναίκα σκυμμένη διαρκώς με κυρτωμένο τόσο το σώμα της, που δεν μπορούσε να σηκώσει όρθιο το κεφάλι της. Η δυστυχία και η δοκιμασία της, όμως, καθόλου δεν την εμπόδισαν να επισκέπτεται ανελλιπώς κάθε Σάββατο τη Συναγωγή και να εκπληρώνει τα λατρευτικά της καθήκοντα. Έτσι, όταν ο Ιησους την αντίκρισε, θέλησε αμέσως να την ελευθερώσει από τη φοβερή αθένεια που την ταλαιπωρούσε. Με ένα και μόνο λόγο του ο Κύριος, βάζοντας παράλληλα τα χέρια του επάνω στη γυναίκα, αποκατέστησε αμέσως την υγεία της. Το σώμα της επανῆλθε στη φυσιολογική του στάση, ελευθερωμένο εντελώς από την κύρτωση, ενώ η ίδια, αντιλαμβανόμενη ότι είναι πλέον απόλυτα υγιής, δόξαζε τον Θεό για τη μεγάλη του ευεργεσία.

Γιατί όμως ο Κύριος σπλαχνίσθηκε και θεράπευσε τη γυναίκα αυτή χωρίς η ίδια να ζητήσει τη θεραπεία της; Διότι η γυναίκα αυτή ήταν ευσεβής, αν και είχε μία τόσο βασανιστική και παραμορφωτική ασθένεια, που καθιστούσε δύσκολη και επίπονη κι αυτήν ακόμη τη μετακίνησή της, δεν απουσίαζε όμως από τη Συναγωγή την ημέρα του Σαββάτου. Η γυναίκα αυτή είχε την σπάνια αρετή, την υπομονή. Επιπλέον, ενώ ήταν άρρωστη δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια, δεν σκληρύνθηκε η καρδιά της, δεν έγινε άπιστη. Αντίθετα μέσα στη δοκιμασία της έμεινε σταθερή στην πίστη της. Και προσήλθε στη Συναγωγή με τόσο κόπο, διότι είχε πόθο να ακούει το λόγο του Θεού. Φαίνεται μάλιστα ότι άκουγε το κήρυγμα του Κυρίου με ενδιαφέρον πολύ κι εκδήλωνε βαθιά εμπιστοσύνη σ’ Αυτόν. Γι’ αυτό και ο Χριστός δεν της ζήτησε πίστη για να κάνει το θαύμα, διότι διέκρινε την εσωτερική της διάθεση. Την ονόμασε και «κόρη του Αβραάμ», για να αποκαλύψει την ευσέβειά της.

Ο αρχισυνάγωγος, ο προεστός της συναγωγής δηλαδή όταν είδε το γεγονός της θεραπείας της γυναίκας, αγανάκτησε εναντίον του Ιησού λέγοντάς  πως καταργεί το νόμο καθώς η ημέρα του Σαββάτου, αποτελεί αργία κατά τον Μωσαϊκό νόμο και ότι παραβαίνει με τον τρόπο αυτό την εντολή του Θεού. Ο Κύριος όμως βλέποντας τη φοβερή υποκρισία και το φθόνο του Αρχισυναγώγου, τον ξεσκέπασε μπροστά σε όλους: Υποκριτή, του λέει. Ο καθένας σας την ημέρα του Σαββάτου δεν λύνει το βόδι του ή το γαϊδουράκι του από τη φάτνη και δεν το πηγαίνει να το ποτίσει; Και το κάνει αυτό χωρίς να θεωρείται παραβάτης της αργίας του Σαββάτου. Αυτή όμως η γυναίκα, που είναι κόρη του Αβραάμ και την έδεσε ο σατανάς με τέτοια αρρώστια, ώστε να μην μπορεί να σηκωθεί όρθια δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια, δεν έπρεπε να θεραπευτεί την ημέρα του Σαββάτου; Ο αρχισυνάγωγος, ήταν τόσο πολύ κυριευμένος από το φθόνο, ώστε παραλογίστηκε. Επειδή δεν τολμούσε να ελέγξει κατευθείαν τον Κύριο, τα έβαλε πονηρά και υποκριτικά με το λαό. Τους κατηγόρησε ότι παρέβαιναν το Σάββατο, ενώ καμία σχέση δεν είχε ο λαός με τη θεραπεία που έγινε.

Μέσα από τη σημερινή διήγηση ο Κύριος στηλιτεύει την υποκρισία και την τυπολατρία όχι μόνον των φαρισαίων, αλλά και κάθε ανθρώπου, κάθε εποχής. Οι φαρισαίοι της εποχής Του είχαν μετατρέψει τις εντολές του Δεκαλόγου και του Νόμου σε ένα στείρο σύστημα υποχρεώσεων και περιορισμών, και γι αυτό συχνά αντιδρούσαν με αγανάκτηση όταν ο Χριστός θεράπευε τα Σάββατα, σε σημείο να λένε ότι εφόσον δεν τηρεί το Σάββατο, δεν προέρχεται από τον Θεό. Η τυπολατρία τούς έκανε να θεωρούν τους εαυτούς τους αυτάρκεις έναντι του Θεού.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας σχολίασαν και αναφέρθηκαν σε μεγάλο βαθμό για το πάθος του φθόνου. Ο άνθρωπος που φθονεί δεν ανέχεται καμία αξία για τον πλησίον. Παραβλέπει όλα τα προτερήματά αυτού και προσπαθεί να βρει ένα ελάττωμά του, το οποίο το μεγαλοποιεί στα μάτια των άλλων.

Ο φθόνος παραλογίζει και εξευτελίζει τον άνθρωπο. Είναι μία ασθένεια που όταν μας κυριεύσει, μας κάνει ανεξέλεγκτους. Κάποτε οδηγεί και σε πράξεις αποτρόπαιες και εγκληματικές. Πάντοτε όμως αναστατώνει και συχνά διαλύει τις ανθρώπινες σχέσεις. Γίνεται τείχος ακόμη κι ανάμεσα σε συγγενείς. Διαλύει οικογένειες, φιλίες, καταστρέφει ψυχές. Χρειάζεται επομένως πολλή προσοχή. Εάν βλέπουμε μέσα στην ψυχή μας το παραμικρό ίχνος ζήλειας, μην το αφήνουμε να εξελιχθεί. Αλλά να προστρέχουμε στο έλεος του Θεού, στο Μυστήριο της ιεράς Εξομολογήσεως και να ζητούμε τη Χάρη του Θεού για να το καταπολεμήσουμε αμέσως, πριν να είναι πολύ αργά.

Η τυπική και μηχανιστική τήρηση των εντολών του Θεού τελικά δεν μας προσφέρει τίποτα, αν στην καρδιά μας δεν πρυτανεύει η αγάπη προς τον πλησίον, η ευσπλαχνία και η διάθεση της προσφοράς και της αυτοθυσίας. Ας προσέξουμε  και εμείς μην πέσουμε στην ίδια παγίδα θεωρώντας την τυπική εφαρμογή των θρησκευτικών καθηκόντων ως απόλυτη. Οι εκδηλώσεις στην ευσέβεια μας να έχουνε πάντοτε το κίνητρο της αγάπης και της γνήσιας πίστεως. Οι εντολές του Θεού μας δόθηκαν για την σωτηρία μας και άρα είναι αναγκαίες γι’ αυτήν. Όμως όταν συγκρούεται ο τύπος με την αγάπη, προηγείται η αγάπη.

Ο Κύριος μας είναι αντίθετος με τη τη ζηλεια, τον φθόνο και την υποκρισία. Ζητά από μας περισσότερη ειλικρίνεια και άμεση αγάπη για τον κάθε άνθρωπο που φέρνει στον δρόμο μας. Θέλει να εφαρμόζουμε την αγάπη έμπρακτα, επειδη και ο ίδιος από αγάπη έπαθε, σταυρώθηκε και αναστήθηκε και με τον τρόπο αυτὸ μας ελευθέρωσε από τα δεσμά της αμαρτίας, της φθοράς και του θανάτου οδηγώντας μας και πάλι κοντά στον Θεό Πατέρα μας και στην ουράνια Βασιλεία Του. Αμήν.

Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου